नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने 1 ऑक्टोबर, 2025 पासून युपीआयचे पर्सन-टू-पर्सन (P2P) कलेक्ट रिक्वेस्ट फीचर बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या बदलाचा उद्देश सुरक्षा वाढवणे आणि ऑनलाइन फ्रॉड रोखणे हा आहे. यानंतर युजर्स फक्त QR कोड स्कॅन करून किंवा कॉन्टॅक्ट नंबरवरूनच पैसे पाठवू शकतील.
New UPI Rule: युपीआयने पेमेंट करणाऱ्या युजर्ससाठी मोठी बातमी आहे. नॅशनल पेमेंट्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया (NPCI) ने घोषणा केली आहे की 1 ऑक्टोबर, 2025 पासून UPI वर पर्सन-टू-पर्सन (P2P) कलेक्ट रिक्वेस्ट फीचर कायमस्वरूपी बंद केले जाईल. हे फीचर कोणाला पैसे रिक्वेस्ट पाठवण्यासाठी उपयोगी होते, परंतु फ्रॉडच्या केसेसमध्ये झपाट्याने वाढ झाल्यामुळे ते हटवण्यात येत आहे. आता युजर्स फक्त QR कोड स्कॅन करून किंवा कॉन्टॅक्टवर डायरेक्ट पैसे ट्रांसफर करू शकतील, तर मर्चंट्सच्या कलेक्ट रिक्वेस्ट्सवर याचा कोणताही परिणाम होणार नाही.
काय आहे कलेक्ट रिक्वेस्ट फीचर
युपीआयचे कलेक्ट रिक्वेस्ट फीचर खरं तर पैसे मागवण्याची पद्धत होती. या फीचरद्वारे कोणताही युजर दुसऱ्या व्यक्तीला पेमेंट रिक्वेस्ट पाठवू शकत होता. उदाहरणार्थ, मित्रांकडून उसने घेतलेले पैसे परत मागवणे किंवा कोणतं बिल एकत्र वाटून घेणे या फीचरमुळे सोपे होतं. युजरला फक्त रिक्वेस्ट पाठवण्याची गरज होती आणि समोरची व्यक्ती ती अप्रूव करून युपीआय पिन टाके, की पैसे लगेच पाठवले जात होते.
हे फीचर का होत आहे बंद
NPCI च्या म्हणण्यानुसार, हे पाऊल सुरक्षा कारणांमुळे उचलण्यात येत आहे. गेल्या काही दिवसांपासून या फीचरचा गैरवापर वाढला होता. फसवणूक करणारे लोक स्वतःला बँक अधिकारी किंवा कायदेशीर कॉन्टॅक्ट असल्याचे भासवून लोकांना पेमेंट रिक्वेस्ट पाठवत होते. अनेक वेळा लोक विचार न करता या रिक्वेस्टला अप्रूव करत होते, ज्यामुळे त्यांच्या खात्यातून पैसे कट होत होते.
फसवणुकीच्या या घटनांना रोखण्यासाठी NPCI ने यापूर्वीच नियम कडक केले होते. ट्रांजेक्शन अमाउंटची मर्यादा देखील कमी करून जवळपास 2000 रुपये करण्यात आली होती. परंतु आता हे धोके पूर्णपणे संपवण्यासाठी ते बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
आता कसे होईल युपीआय पेमेंट
1 ऑक्टोबरनंतर युजर्सना युपीआयने पैसे पाठवण्यासाठी जुन्या आणि सुरक्षित पद्धतींचाच वापर करावा लागेल. म्हणजे तुम्ही QR कोड स्कॅन करून, मोबाइल नंबर टाकून किंवा सेव्ह केलेल्या कॉन्टॅक्टवरच पैसे पाठवू शकाल. थेट कोणाकडून पैसे मागवण्यासाठी 'कलेक्ट रिक्वेस्ट' विकल्प उपलब्ध राहणार नाही.
या बदलाचा परिणाम फक्त पर्सन-टू-पर्सन ट्रांजेक्शनवर होईल. मर्चंट्ससाठी कलेक्ट रिक्वेस्ट फीचर पूर्वीप्रमाणेच सुरू राहील. याचा अर्थ असा आहे की फ्लिपकार्ट, अमेझॉन, स्विगी, झोमॅटो, आयआरसीटीसी सारखे प्लॅटफॉर्म चेकआऊट दरम्यान पेमेंट रिक्वेस्ट पाठवत राहतील. या रिक्वेस्टला मंजुरी देण्यासाठी युजरला नेहमी युपीआय पिन टाकावा लागेल, ज्यामुळे ट्रांजेक्शन सुरक्षित राहील.
कधीपासून लागू होईल नवीन नियम
NPCI ने स्पष्ट केले आहे की 1 ऑक्टोबर, 2025 पासून हा नियम लागू होईल. यानंतर कोणतीही युपीआय ॲप जसे की फोनपे, गूगल पे किंवा पेटीएम कलेक्ट रिक्वेस्ट ट्रांजेक्शन प्रोसेस करू शकणार नाही.
डिजिटल पेमेंट्सच्या काळात सुरक्षा सर्वात मोठी प्राथमिकता बनली आहे. NPCI च्या या निर्णयामुळे सामान्य युजर्सना थोडा त्रास होऊ शकतो, परंतु यामुळे फ्रॉडचे केसेस कमी होतील. आता प्रत्येक व्यवहार फक्त युजरच्या प्रयत्नांनी होईल आणि त्याच्या परवानगीशिवाय कोणालाही पैसे पाठवण्याची शक्यता संपुष्टात येईल.
