२० वर्षपछि सन्तानको आशा: AI प्रविधिले पूरा गर्‍यो जोडीको सपना

न्यु यर्कका एक जोडीलाई २० वर्षपछि सन्तानको खुसी मिल्यो, जसमा Columbia University द्वारा विकसित AI उपकरण STAR ले मदत गर्‍यो। यो उपकरण पुरुषको शुक्रकीटको नमूनामा सूक्ष्म शुक्राणु खोज्छ।

शुक्राणु ट्र्याक र रिकभरी: जब प्रविधि मानवीय भावना र आशा मिलेर काम गर्छ तब चमत्कार हुन्छन्। न्यु यर्कको एक जोडीको कथा यसको ताजा उदाहरण हो, जसले लगभग २० वर्षसम्म सन्तान प्राप्त गर्न संघर्ष गरे, १५ पटक IVF उपचार गराए, विश्वभरका डाक्टरहरूसँग परामर्श लिए तर हरेक पटक निराशा नै हात लाग्यो। तर जब आशाको अन्तिम किरण पनि निभ्न लाग्यो, तब AI प्रविधिले उनीहरूको जीवनमा चमत्कार गर्‍यो।

Columbia University मा विकसित एउटा AI आधारित प्रजनन उपकरण STAR (शुक्राणु ट्र्याक र रिकभरी) ले त्यो काम देखायो जुन मानव विशेषज्ञ र परम्परागत तरिकाहरूले गर्न सकेनन्। यो उपकरणको मदतले जोडीको शुक्रकीटको नमूनामा लुकेका ४४ वटा जीवित शुक्राणुहरू फेला परे र त्यसैबाट सफल IVF गरेर उनीहरूको सन्तानको आशा पूरा भयो।

के हो STAR र कसरी काम गर्छ यो AI उपकरण?

STAR (शुक्राणु ट्र्याक र रिकभरी) एउटा आधुनिक कृत्रिम बुद्धिमत्ता प्रणाली हो जुन विशेष गरी Azoospermia बाट प्रभावित पुरुषहरूको शुक्रकीटमा लुकेका जीवित शुक्राणुहरूको पहिचान गर्न डिजाइन गरिएको हो। यो ती केसहरूमा उपयोगी हुन्छ जहाँ परम्परागत प्रयोगशाला प्राविधिकहरूलाई महिनौँको मेहनतको बावजुद कुनै शुक्राणु देखिँदैन।

यसको कार्यक्षमता यसरी छ:

• माइक्रोफ्लुइडिक चिप्सले शुक्रकीटको नमूनामा भएका विभिन्न तत्वहरूलाई छुट्याउँछन्।
• हाई स्पिड इमेजिङ प्रणालीले सेकेन्डमा लाखौँ सूक्ष्म फ्रेम रेकर्ड गर्छ।
• AI एल्गोरिथ्मले प्रत्येक फ्रेम स्क्यान गरेर ती शुक्राणुहरूको पहिचान गर्छ जुन अन्यथा देख्न नसकिने हुन्छन्।
• AI ले शुक्राणुलाई यति नाजुक तरिकाले छुट्याउँछ कि तिनीहरूको प्रयोग IVF मा सफलतापूर्वक गर्न सकिन्छ।

जब १५ पटक IVF असफल भयो, तब STAR ले इतिहास रच्यो

यो जोडीको केसमा, पतिको Azoospermia नामक अवस्था थियो, जसमा शुक्रकीटमा कुनै पनि शुक्राणु पाइँदैन। दुई दिनसम्म प्रयोगशाला प्राविधिकहरूले नमूनामा एउटा पनि जीवित शुक्राणु फेला पार्न सकेनन्। तर STAR ले केवल एक घण्टामा ४४ वटा जीवित शुक्राणुहरू फेला पार्‍यो।

त्यसपछि मार्च २०२५ मा कुनै अतिरिक्त शल्यक्रिया वा हार्मोनल उपचार बिना IVF प्रक्रिया गरियो, र यो सफल भयो। अब यो जोडी आफ्नो पहिलो बच्चाको जन्मको प्रतिक्षा गरिरहेको छ। यो न केवल उनीहरूको लागि, तर लाखौँ जोडीहरूको लागि पनि आशाको नयाँ बिहानी हो, जुन वर्षौंदेखि बाँझोपनसँग जुझिरहेका छन्।

Azoospermia के हो? पुरुषहरूमा लुकेको बाँझोपनको कारण

यो केसमा पतिको Azoospermia थियो — एउटा यस्तो अवस्था जसमा पुरुषको शुक्रकीटमा कुनै पनि शुक्राणु हुँदैन। Azoospermia दुई प्रकारको हुन्छ:

1. अवरोधात्मक Azoospermia – शरीरमा शुक्राणु बन्छ तर कुनै अवरोधको कारण बाहिर निस्कन सक्दैन।
2. गैर-अवरोधात्मक Azoospermia – शरीरमा शुक्राणु बन्दैन वा धेरै कम मात्रामा बन्छ।

यसका कारणहरू हुन सक्छन्:

• वंशानुगत रोगहरू
• क्यान्सरको उपचार (केमोथेरापी/रेडिएसन)
• हार्मोनको असन्तुलन
• धेरै मदिरा वा लागूपदार्थको सेवन
• जन्मजात शारीरिक संरचनामा त्रुटि

AI प्रविधिले कसरी परिवर्तन गर्न सक्छ प्रजनन उपचारको भविष्य?

STAR केवल एउटा सुरुवात हो। आउने वर्षहरूमा AI प्रजनन क्षेत्रमा धेरै क्रान्तिकारी परिवर्तनहरू ल्याउन सक्छ:

• उच्च गुणस्तरको अण्डा र भ्रूणको पहिचान: जसले IVF को सफलताको सम्भावना बढाउनेछ।
• उपचारको व्यक्तिगत योजना: बिरामीको हिसाबले सही उपचारको सही दिशा निर्धारण गर्न सकिनेछ।
• प्रजनन ऊतकहरूमा सूक्ष्म दोषहरूको पहिचान: जसले उपचार पहिले भन्दा बढी सही हुनेछ।
• IVF सफलताको पूर्वानुमान: जसले बिरामीलाई मानसिक तयारीमा पनि मदत गर्नेछ।

प्रविधिको मानवतासँग भेट

यो कथा केवल चिकित्सा विज्ञान वा AI को सफलता मात्र होइन, तर यो त्यो बेताब मानवताको कथा हो जुन आशाको अन्तिम किनारा सम्म लड्छ। जब प्रविधिले यो भावनाको साथ दिन्छ, तब असम्भव पनि सम्भव हुन्छ।