शब-ए-बारात इस्लाम धर्ममा अत्यन्त पवित्र र महत्वपूर्ण रात मानिन्छ। यसलाई इबादत, तौबा (पश्चताप), र दुआको रात भनिन्छ। इस्लामिक क्यालेन्डरको शाबान महिनाको १४ औँ र १५ औँ बीचको रातमा यो पर्व मनाइन्छ। यो रात मुसलमानहरूका लागि विशेष मानिन्छ किनभने यसलाई गुनाहको क्षमा र बरकतको रात भनिन्छ।
यस रात मुस्लिम समुदायका मानिसहरू विशेष इबादत गर्दछन्, जसमा नमाज पढ्नु, कुरानको तिलावत गर्नु र अल्लाहसँग आफ्ना गुनाहहरूको क्षमा माग्नु समावेश छ। धेरै मानिसहरू कब्रिस्तान गएर आफ्ना पूर्वजहरूका लागि फातिहा पढ्दछन् र उनीहरूको आत्माको शान्तिका लागि दुआ गर्दछन्। यस अवसरमा मानिसहरूले जरुरतमन्दहरूलाई दान दिन्छन् र आपसी भाइचाराको सन्देश फैलाउँछन्।
शब-ए-बारातको अर्थ "मुक्तिको रात" पनि मानिन्छ। इस्लामिक मान्यता अनुसार, यस रात अल्लाह मानिसको किस्मतको लेखा जोखा तयार गर्दछन् र गुनाहको क्षमा दिन आफ्ना ढोका खोल्दछन्। यस रात इबादत गर्नाले अल्लाहको विशेष रहमत र बरकत प्राप्त हुन्छ। २०२५ मा शब-ए-बारात फेब्रुअरी १३ को रात मनाइनेछ, र यो भोरसम्म जारी रहनेछ।
शब-ए-बारातको रात के हो?
शब-ए-बारातलाई इस्लाम धर्ममा 'मगफिरतको रात' वा 'बख्शीशको रात' को रूपमा विशेष महत्व दिइएको छ। यस रात मुसलमानहरूले पुरा रात जागेर अल्लाहको इबादत गर्दछन्, नमाज अदा गर्दछन्, कुरानको तिलावत गर्दछन् र आफ्ना गुनाहहरूको क्षमा माग्दछन्। यसो मानिन्छ कि यस रात अल्लाह आफ्ना बन्दाहरूको गुनाहहरू माफ गर्दछन् र उनीहरूको दुआहरू स्वीकार गर्दछन्। त्यसैले यो रात तौबा र बख्शीशको रात भनिन्छ।
इस्लामिक मान्यता अनुसार, शब-ए-बारात बाहेक पाँच वटा यस्ता रातहरू छन् जुनमा अल्लाह बन्दाहरूको हरेक दुआ सुन्दछन् र उनीहरूको गुनाहहरू माफ गर्दछन्। यीमा शुक्रवारको रात, ईद-उल-फितर भन्दा अघिको रात, ईद-उल-अधा भन्दा अघिको रात, रज्जबको पहिलो रात र शब-ए-बारात समावेश छन्। यी रातहरूलाई इबादत, नमाज र तौबाको लागि अत्यन्त विशेष मानिन्छ। शब-ए-बारातको महत्व त्यसैले पनि बढ्दछ किनभने यसलाई मानिसको तक्दीर र गुनाहको फैसलाको रात पनि भनिन्छ। यस रात इबादत गर्नाले अल्लाहको असीम रहमत र बरकत प्राप्त हुन्छ।
शब-ए-बारातको रात मुसलमानहरूले के गर्दछन्?
शब-ए-बारातको दिन मुस्लिम समुदायका मानिसहरू विशेष गरी धार्मिक गतिविधिहरूमा भाग लिन्छन्। यस दिन मगरिबको नमाज पछि पूर्वजहरूको कब्रमा गएर उनीहरूको लागि मगफिरतको दुआ गरिन्छ। कब्रहरूको सरसफाइ गरिन्छ, फूल चढाइन्छ, र अगरबत्ती बालिन्छ। यो पूर्वजहरूप्रति सम्मान र उनीहरूको लागि दुआ गर्ने एउटा विशेष परम्परा हो।
शब-ए-बारातको रात पुरा रात जागेर मस्जिदहरूमा वा घरहरूमा अल्लाहको इबादत गरिन्छ। मानिसहरूले नमाज पढ्दछन्, कुरानको तिलावत गर्दछन् र आफ्ना गुनाहहरूको क्षमा माग्दछन्। यस रात केही मानिसहरूले नफिल रोजा पनि राख्दछन्। सामान्यतया यो दुई दिनको हुन्छ—पहिलो शब-ए-बारातको दिन र दोस्रो अर्को दिन। यद्यपि यो रोजा फर्ज होइन, तर नफिल (स्वैच्छिक) मानिन्छ।
यस रातको सबैभन्दा ठूलो महत्व तौबा र आत्मशुद्धिमा छ। मानिसहरूले अल्लाहसँग गुनाहहरूको क्षमा माग्दछन् र गलत काम नगर्ने संकल्प गर्दछन्। यसका साथै जरुरतमन्दहरूको लागि खैरात दिइन्छ। यस अवसरमा घरहरूमा मीठा परिकारहरू जस्तै सेवई र हल्वा बनाइन्छ, जुन परिवार र समाज बीच खुसी बाँड्ने प्रतीक हो।
