एयर इन्डिया दुर्घटनाको प्रारम्भिक अनुसन्धानमा पाइलट सुमीत सभरवालले जानाजान इन्धन आपूर्ति बन्द गरेको खुलासा भएको छ। ककपिट रेकर्डिङले पनि यसको पुष्टि गर्छ। अन्तिम प्रतिवेदनको पर्खाइ आवश्यक छ।
एयर इन्डिया दुर्घटना: अहमदाबादमा हालै भएको एयर इन्डिया विमान दुर्घटनालाई लिएर एउटा चकित पार्ने जानकारी बाहिर आएको छ। एयरक्राफ्ट एक्सीडेंट इन्भेस्टिगेशन ब्यूरो (AAIB) को प्रारम्भिक प्रतिवेदन अनुसार दुर्घटनाको मुख्य कारण पाइलटको गल्ती हुन सक्छ। प्रतिवेदन अनुसार विमानको इन्धन स्विच अचानक 'RUN' बाट 'CUTOFF' पोजिसनमा गएका कारण दुवै इन्जिन बन्द भएका थिए।
वाल स्ट्रिट जर्नलको प्रतिवेदनले खोल्यो नयाँ रहस्य
यस दुर्घटनालाई लिएर अमेरिकी अखबार 'द वाल स्ट्रिट जर्नल'ले आफ्नो प्रतिवेदनमा बोइङ ७८७ ड्रीमलाइनर उडाइरहेका फर्स्ट अफिसर सुमीत सभरवालले आफैँ इन्धन आपूर्ति बन्द गरेको दाबी गरेको छ। यो दाबी ककपिट भ्वाइस रेकर्डिङको आधारमा गरिएको हो। रेकर्डिङमा को-पाइलट क्लाइव कुंदरले इन्धन स्विच बन्द गरेकोमा आश्चर्य व्यक्त गर्दै हडबडाएर सोधेको प्रष्ट सुनिन्छ – “तपाईंले इन्धन स्विचलाई CUTOFF पोजिसनमा किन राख्नुभयो?”
भ्वाइस रेकर्डिङमा स्पष्ट भयो संवाद
प्रतिवेदन अनुसार क्लाइव कुंदरको आवाजमा हडबडाहट थियो भने क्याप्टेन सुमीत शान्त देखिएका थिए। सुमीत सभरवाल एयर इन्डियाका वरिष्ठ पाइलट थिए, जसको १५,६३८ घण्टाको उडान अनुभव थियो, जबकि को-पाइलट क्लाइव कुंदरको ३,४०३ घण्टाको अनुभव थियो। यस रेकर्डिङले यस दुर्घटनाको प्राविधिक पक्षलाई लिएर नयाँ मोड ल्याएको छ।
AAIB को प्रारम्भिक प्रतिवेदन
AAIB द्वारा जुलाई १२ मा जारी गरिएको प्रारम्भिक अनुसन्धान प्रतिवेदनमा इन्धन स्विच आफैं RUN बाट CUTOFF को स्थितिमा आएका कारण दुवै इन्जिन बन्द भएको उल्लेख छ। यो घटना टेकअफको लगत्तै भएको थियो। दुर्घटनापछि विमानले आपतकालीन अवतरण गर्ने प्रयास गर्यो तर नियन्त्रण कायम राख्न सकेन।
पाइलट युनियनले जनायो चिन्ता
एयर इन्डियाको यस विमान दुर्घटनामा अब इन्टरनेशनल फेडरेशन अफ एयरलाइन पायलट्स एसोसिएसनका साथै फेडरेशन अफ इन्डियन पायलट्स (FIP) ले पनि चिन्ता व्यक्त गरेको छ। उनीहरूले प्रारम्भिक प्रतिवेदनको आधारमा सिधै पाइलटलाई जिम्मेवार ठहराउनु हतार हुने बताएका छन्। साथै, उनीहरूले अन्तिम प्रतिवेदन नआएसम्म कुनै ठोस निष्कर्ष निकाल्नु हुँदैन भन्ने कुरामा जोड दिएका छन्।
सरकारको प्रतिक्रिया
भारत सरकारले पनि यस प्रतिवेदनमा प्रतिक्रिया दिएको छ। नागरिक उड्डयन मन्त्री किंजरापू राम मोहन नायडूले यो एउटा प्रारम्भिक प्रतिवेदन मात्र भएको र अन्तिम निष्कर्ष नआएसम्म कुनै निर्णयमा पुग्नु नहुने बताए। उनले भने – “हाम्रा पाइलट र चालक दल विश्वका उत्कृष्ट स्रोतहरूमध्ये एक हुन् र हामी उनीहरूको कल्याणको पूरा ख्याल राख्छौं। हामीलाई उनीहरूको समर्पणमा विश्वास छ।”
इन्धन आपूर्ति बन्द हुनु किन हो गम्भीर मामला
उडानको क्रममा इन्धन आपूर्ति अचानक बन्द हुनुलाई एक गम्भीर प्राविधिक त्रुटि मानिन्छ। सामान्यतया यस्तो स्थितिमा सम्पूर्ण चालक दलले आपतकालीन प्रोटोकलको पालना गर्नुपर्ने हुन्छ। ककपिटमा कुनै पनि स्विच परिवर्तन गर्नुअघि दुवै पाइलटको सहमति आवश्यक हुन्छ। तर, यस मामलामा प्रतिवेदनले इन्धन स्विचलाई बिना पूर्व सहमति CUTOFF गरिएको उल्लेख गरेको छ। यही कुरालाई यस दुर्घटनाको जड मानिएको छ।
के भन्छन् सुरक्षा प्रक्रियाहरू
बोइङ ७८७ जस्ता आधुनिक विमानमा स्वचालित प्रणाली जडान गरिएका हुन्छन्, जसले कुनै पनि गडबडी वा मानवीय गल्तीलाई तुरुन्तै पत्ता लगाउँछन्। यस घटनापछि विमानले आपतकालीन अवतरणको प्रयास गर्यो तर दुवै इन्जिन बन्द भएका कारण विमान दुर्घटनाग्रस्त भयो। सुरक्षा मापदण्ड अनुसार यस्तो त्रुटि गम्भीर मानिन्छ।
