अमेजनले प्रोजेक्ट कुइपरको सुरुवात गरेको छ, जुन कम्पनीले २०१९ मा घोषणा गरेको थियो। सोमबार यस परियोजना अन्तर्गत २७ इन्टरनेट टर्मिनलहरू लो-अर्थ अर्बिट (LEO) मा सफलतापूर्वक प्रक्षेपण गरिएका छन्।
कुइपर स्याटेलाइट: स्याटेलाइट इन्टरनेट सेवाको क्षेत्र अब एउटा नयाँ दिशामा प्रवेश गरिसकेको छ। पछिल्ला केही वर्षहरूमा एलन मस्कको स्टारलिंक सेवाले यस क्षेत्रमा आफ्नो वर्चस्व जमाएको थियो, तर अब यसमा एउटा नयाँ खेलाडी पनि देखा परेको छ। यो खेलाडी हो—अमेजन, जसले आफ्नो बहुप्रतीक्षित प्रोजेक्ट कुइपर (Project Kuiper) को शुभारम्भ गरेको छ। सोमबार अमेजनले अन्तरिक्षमा आफ्ना पहिला २७ इन्टरनेट टर्मिनलहरू प्रक्षेपण गर्यो, जुन लो-अर्थ अर्बिट (LEO) मा स्थापित हुनेछन्।
यो परियोजना लगभग १० अर्ब डलरको लागतमा सञ्चालित भइरहेको छ र कम्पनीको लक्ष्य कुल ३२३६ स्याटेलाइटहरू अन्तरिक्षमा पठाउनु हो। अमेजनको यो कदमले स्याटेलाइट इन्टरनेट सेवाहरूको बजारमा स्टारलिंकसँग प्रत्यक्ष प्रतिस्पर्धा गर्नेछ, जसले यस क्षेत्रमा नयाँ प्रतिस्पर्धा उत्पन्न गर्नेछ।
अमेजनको प्रोजेक्ट कुइपरको उद्देश्य
प्रोजेक्ट कुइपरको मुख्य उद्देश्य ती क्षेत्रहरूमा स्याटेलाइट इन्टरनेट सेवाहरू पुर्याउनु हो, जहाँ परम्परागत ब्रोडब्यान्ड इन्टरनेटको सुविधाहरू उपलब्ध छैनन्। विशेष गरी दुर्गम र ग्रामीण क्षेत्रहरूमा इन्टरनेटको अभाव एउटा ठूलो समस्या रहेको छ, जुन यस परियोजनाको माध्यमबाट समाधान गर्ने प्रयास गरिनेछ। अमेजनको योजना त्यस्ता क्षेत्रहरूमा उच्च गतिमा इन्टरनेट सेवाहरू उपलब्ध गराउनु हो, जहाँ परम्परागत टेलिकम नेटवर्कहरू पुग्न सक्दैनन्। यसले न केवल इन्टरनेटको विस्तार हुनेछ, तर विश्वभर डिजिटल विभाजन पनि कम हुनेछ।
प्रोजेक्ट कुइपरको सुरुवातसँगै यो स्पष्ट भएको छ कि अमेजन यस क्षेत्रमा स्टारलिंकसँग प्रतिस्पर्धा गर्न पूर्ण रूपमा तयार छ। स्टारलिंक पहिले नै धेरै देशहरूमा आफ्ना सेवाहरू सुरु गरिसकेको छ, र अब अमेजन पनि यस दिशामा तीव्र गतिमा अगाडि बढिरहेको छ। यस परियोजना अन्तर्गत, अमेजनले सोमबार आफ्नो पहिलो ब्याचका २७ स्याटेलाइटहरू बोइङ र लकहीड मार्टिनद्वारा स्थापित युनाइटेड लन्च एलायन्स (ULA) को सहयोगमा अन्तरिक्षमा पठायो। यी स्याटेलाइटहरू एटलस रकेटको माध्यमबाट प्रक्षेपण गरिएका थिए।
परियोजनाको ढिलाइ र आगामी लक्ष्य
अमेजनको योजना २०२० सम्ममा यस परियोजनालाई प्रक्षेपण गर्ने थियो, तर विभिन्न प्राविधिक र नियामक कारणहरूले गर्दा यस परियोजनामा ढिलाइ भयो। अमेरिकाको फेडरल कम्युनिकेशन्स कमिशन (FCC) ले पनि कम्पनीलाई आफ्नो गति बढाउन सुझाव दिएको थियो। FCC ले अमेजनलाई अर्को वर्ष जुनसम्म कम्तिमा १५०० स्याटेलाइटहरू प्रक्षेपण गर्न आदेश दिएको छ, ताकि कम्पनी स्टारलिंकभन्दा पछि नपरोस्। हाल स्टारलिंक अफ्रिका, एशिया र युरोप जस्ता धेरै देशहरूमा आफ्ना सेवाहरू प्रदान गरिरहेको छ, र अमेजनका लागि यसलाई प्रतिस्पर्धा गर्नु एउटा ठूलो चुनौती हुनेछ।
कम्पनीले आफ्ना योजनाहरू छिटो पूरा गर्नुपर्नेछ, किनकि केवल २७ स्याटेलाइटहरूले मात्र स्टारलिंक जस्तो व्यापक सेवा सुरु गर्न सक्दैन। यसको अर्थ अमेजनले चाँडै धेरै स्याटेलाइटहरू प्रक्षेपण गर्नुपर्नेछ, ताकि यसले आफ्नो नेटवर्कलाई बढी प्रभावकारी बनाउन सकोस् र विश्वव्यापी स्तरमा आफ्नो उपस्थिति दर्ज गराउन सकोस्।
अमेजनको भिजन र लक्ष्य
अमेजनको प्रोजेक्ट कुइपरको उद्देश्य केवल इन्टरनेट सेवाहरूको विस्तार गर्नु मात्र होइन, तर यो कम्पनीका लागि एउटा व्यावसायिक अवसर पनि हो। यस परियोजनाको माध्यमबाट अमेजनले स्याटेलाइट इन्टरनेटको क्षेत्रमा आफ्नो बलियो उपस्थिति स्थापित गर्ने निर्णय गरेको छ। कम्पनीको विश्वास छ कि यस परियोजनाको माध्यमबाट यसले विश्वभर लाखौं मानिसहरूलाई उच्च गतिमा इन्टरनेट सेवाहरू प्रदान गर्न सक्नेछ।
अमेजनको यस परियोजनाको अर्को एउटा महत्वपूर्ण पक्ष यो हो कि यो मुख्य रूपमा विश्वभर आधारभूत इन्टरनेट सेवाहरू उपलब्ध गराउनको लागि डिजाइन गरिएको छ, विशेष गरी ती क्षेत्रहरूमा जहाँ अन्य इन्टरनेट नेटवर्किङ विकल्पहरू उपलब्ध छैनन्। यस परियोजना अन्तर्गत स्याटेलाइटहरूको माध्यमबाट पूर्वाधार स्थापित गरिनेछ, जुन प्रत्यक्ष रूपमा उपभोक्ताहरूलाई इन्टरनेट पहुँच पुर्याउन सक्षम हुनेछ।
स्टारलिंकसँग प्रतिस्पर्धा
स्याटेलाइट इन्टरनेट सेवाको सबैभन्दा ठूलो नाम स्टारलिंक हो, जुन एलन मस्कको कम्पनी स्पेसएक्सले चलाइरहेको छ। स्टारलिंकले पहिले नै विश्वव्यापी स्तरमा आफ्ना सेवाहरू सुरु गरिसकेको छ र यो अफ्रिका, एशिया र युरोपका धेरै देशहरूमा आफ्नो इन्टरनेट सेवा उपलब्ध गराइसकेको छ। स्टारलिंकको नेटवर्किङ क्षमता निरन्तर बढिरहेको छ र यो क्षेत्रमा आफ्नो पकड बलियो बनाइरहेको छ। अमेजनको प्रोजेक्ट कुइपरलाई यसको प्रतिद्वन्द्वीको रूपमा हेरिएको छ। यद्यपि, अमेजनसँग आफ्नो विशाल प्रविधि र वित्तीय स्रोतहरूको फाइदा हुनेछ, जसले यसलाई प्रतिस्पर्धामा मजबूती प्रदान गर्नेछ।
जहाँ एकातिर अमेजन र स्टारलिंक स्याटेलाइट इन्टरनेटको संसारमा एकअर्कालाई प्रतिस्पर्धा गरिरहेका छन्, त्यहाँ चीनले पनि १०G इन्टरनेट सेवाहरूको शुभारम्भ गरेको छ। चीनको दाबी छ कि यसको १०G इन्टरनेट सेवाहरूले सेकेन्डहरूमा घण्टौंको काम गर्न सक्छ, जसले यस सेवालाई इन्टरनेटको गतिमा एउटा नयाँ क्रान्तिको रूपमा प्रमाणित गर्न सक्छ।
