इरान–इजरायल तनावका बीच अमेरिकाको डुम्सडे प्लेन E-4B नाइट वाच वाशिङ्टनमा अवतरण गर्यो। यो विमान अति संवेदनशील अवस्थामा मात्र प्रयोग गरिन्छ। यसले विश्वव्यापी सैन्य सतर्कताको संकेत दिएको छ।
इजरायल–इरान युद्ध: इरान र इजरायल बीच बढ्दो सैन्य तनावका बीच अमेरिकाको अति संवेदनशील ‘डुम्सडे प्लेन’ E-4B "नाइट वाच" वाशिङ्टन डिसी नजिकै जोइन्ट बेस एन्ड्रयुजमा अवतरण गरेको छ। यो त्यही विमान हो जुन अमेरिकाले परमाणु युद्ध वा विश्वव्यापी संकटको अवस्थामा प्रयोग गर्दछ। यसको उडान र स्थानले अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरूलाई चकित पारेको छ। यसलाई अमेरिकी रक्षा प्रणालीको सम्भावित गतिविधिको संकेतको रूपमा हेरिएको छ।
के हो ‘डुम्सडे प्लेन’ ?
E-4B "नाइट वाच" विमानलाई अमेरिकाको राष्ट्रिय एयरबोर्न अपरेशन सेन्टर (NAOC) पनि भनिन्छ। यो विमान विशेष गरी त्यस्ता अवस्थाहरूमा प्रयोग गरिन्छ जब अमेरिकालाई परमाणु युद्ध, विश्वव्यापी आपतकालीन अवस्था वा उच्चस्तरीय सैन्य खतराको आशङ्का हुन्छ।
यो विमान बोइङ 747-200 मा आधारित छ र यसमा अत्याधुनिक सञ्चार प्रणालीहरू जडान गरिएका छन्। यो विमान हावामै इन्धन भर्न सक्छ र परमाणु आक्रमण वा इलेक्ट्रोम्याग्नेटिक पल्स (EMP) जस्ता खतराले यसलाई असर गर्न सक्दैन। यसको निर्माण यसरी गरिएको छ कि आपतकालीन अवस्थामा राष्ट्रपति, रक्षा सचिव र सैन्य नेतृत्वले सुरक्षित स्थानबाट देशको प्रशासन चलाउन सकून्।
वाशिङ्टनमा अचानक अवतरणले किन चिन्ता बढायो?
मङ्गलबार राति यो विमान लुइसियानामा रहेको बारक्सडेल एयर फोर्स बेसबाट उडेको थियो र असामान्य मार्गबाट वाशिङ्टन डिसी नजिकै रहेको जोइन्ट बेस एन्ड्रयुजमा अवतरण गरेको थियो। यसको मार्गमा भर्जिनिया पनि समावेश थियो, जुन सामान्य मानिँदैन। यस विमानमा को थिए भन्ने कुनै आधिकारिक पुष्टि भएको छैन, तर यसको उडानले सैन्य र अन्तर्राष्ट्रिय विश्लेषकहरूलाई सचेत गराएको छ।
इरान र इजरायल बीच किन तनाव बढ्यो?
पछिल्ला केही हप्तादेखि मध्य पूर्वमा तनाव चरम सीमामा पुगेको छ। इजरायलले इरानमाथि धेरै मिसाइल आक्रमण गरेको छ र यस क्षेत्रमा सैन्य द्वन्द्वको अवस्था सिर्जना भएको छ। इरानले पनि जवाफी कारबाहीको सम्भावना व्यक्त गरेको छ। यस सन्दर्भमा अमेरिकाले आफ्ना युद्धपोत र F-16 लडाकु विमानहरू पहिले नै तैनाथ गरिसकेको छ।
कसरी काम गर्छ E-4B "नाइट वाच"?
E-4B विमानमा यस्ता प्रविधिहरू समावेश छन् जसले यसलाई कुनै पनि अवस्थामा सञ्चार र सञ्चालन जारी राख्न सक्षम बनाउँछ। यसमा विशेष उपग्रह लिङ्क, रेडियो फ्रिक्वेन्सी प्रणाली र ग्राउन्ड कन्ट्रोलसँग प्रत्यक्ष सम्पर्क स्थापित गर्ने सुविधा छ। यो विमान १२ घण्टाभन्दा बढी समयसम्म बिना अवतरण उड्न सक्छ र हावामै इन्धन भर्न सक्छ। यसको सबैभन्दा ठूलो विशेषता यो हो कि यो कुनै पनि प्रकारको परमाणु आक्रमण वा EMP बाट सुरक्षित रहन्छ। यही कारणले यसलाई ‘डुम्सडे प्लेन’ भनिन्छ।
