अटल बिहारी वाजपेयीको जीवनी
अटल बिहारी वाजपेयी एक कवि, विचारक, राजनीतिज्ञ र बहुमुखी प्रतिभाका धनी व्यक्ति हुनुहुन्थ्यो । भारतका १०औँ प्रधानमन्त्री अटलजीको जन्म २५ डिसेम्बर १९२४ मा मध्य प्रदेशको ग्वालियर जिल्लामा भएको थियो, जुन "बडा दिन" को रूपमा मनाइन्छ। उनका आमाको नाम कृष्णा देवी र बुवाको नाम कृष्ण बिहारी वाजपेयी थियो। उनका बुबा एक विद्यालयका शिक्षक र कवि थिए, र आमा एक आदर्श गृहिणी थिइन्। अटलजी आजीवन अविवाहित रहनुभयो र देश सेवामा आफ्नो जीवन समर्पित गर्नुभयो। उहाँले दुई छोरी, नमिता र नन्दिता, लाई गोद लिनुभयो।
शैक्षिक जीवन
अटलजी बाल्यकालदेखि नै अंतर्मुखी र प्रतिभाशाली थिए। उनको प्रारम्भिक शिक्षा सरस्वती शिक्षा मन्दिर, गोरखी, बाडा, विद्यालयमा भएको थियो। उहाँले विक्टोरिया कलेज (अहिले लक्ष्मीबाई कलेज) बाट बीए परीक्षा पास गर्नुभयो र दयानन्द एङ्ग्लो वैदिक कलेज, कानपुर बाट अर्थशास्त्रमा एमए गर्नुभयो। त्यसपछि उहाँले कानुन पढ्न थाल्नुभयो, तर उनको मन लागेन। १९३९ मा उहाँ आरएसएसमा जोडिनुभयो र १९४७ मा त्यहाँका पूर्णकालिक प्रचारक बन्नुभयो।
राजनीतिक जीवन
स्वतन्त्रता सेनानीका रूपमा आफ्नो राजनीतिक यात्रा सुरु गरेपछि अटलजीले १९५५ मा पहिलो पटक लोकसभाको चुनाव लड्नुभयो तर सफल हुन सक्नुभएन। १९५७ मा बलरामपुर (जिल्ला – गोंडा, यूपी) बाट जनसंघका उम्मेदवारका रूपमा चुनाव जित्नुभयो।
प्रधानमन्त्रीको रूपमा कार्यकाल
अटल बिहारी वाजपेयी तीन पटक भारतका प्रधानमन्त्री हुनुभयो। पहिलो पटक १६ मे १९९६ देखि १ जून १९९६ सम्म, दोस्रो पटक १९ मार्च १९९८ देखि १३ अक्टोबर १९९९ सम्म र तेस्रो पटक १३ अक्टोबर १९९९ देखि २१ मे २००४ सम्म। यसरी, उहाँ पाँच वर्षे कार्यकाल पूरा गर्ने पहिलो गैर-कांग्रेसी प्रधानमन्त्री बन्नुभयो।
राजनीतिक क्षेत्रमा अन्य उपलब्धिहरू
दुई पटक राज्यसभा सदस्य र कुल ९ पटक लोकसभा सदस्य हुनुभयो।
चार फरक प्रदेश (यूपी, एमपी, गुजरात, दिल्ली) बाट सांसद निर्वाचित भएका थिए।
१९६८ देखि १९७३ सम्म भारतीय जनसंघका अध्यक्ष रहनुभयो।
१९७७ देखि १९७९ सम्म मोरारजी देसाईको सरकारमा विदेश मन्त्री रहनुभयो।
६ अप्रिल १९८० मा लालकृष्ण आडवाणी र भैरों सिंह शेखावतसँग भारतीय जनता पार्टीको स्थापना गर्नुभयो।
१९९८ मा पोखरणमा परमाणु परीक्षण अटल सरकारको महत्वपूर्ण उपलब्धि थियो।
२००१ मा सर्वशिक्षा अभियानको सुरुवात गर्नुभयो।
२००१ मा परवेज मुशर्रफलाई भारत आउन आमन्त्रण गर्नुभयो र दुवै देशबीच बस सेवा सुरु गर्नुभयो।
सम्मान र पुरस्कारहरू
१९९२ मा पद्म विभूषणबाट सम्मानित हुनुभयो।
१९९४ मा लोकमान्य तिलक अवार्ड र पण्डित गोविन्द वल्लभ पन्त अवार्डबाट सम्मानित हुनुभयो।
१९९४ मा उत्कृष्ट सांसद अवार्ड प्राप्त गर्नुभयो।
२०१४ मा भारत रत्नबाट सम्मानित हुनुभयो।
भारत सरकारले २५ डिसेम्बरलाई सुशासन दिवस मनाउन घोषणा गरेको थियो।
मृत्यु
अटल बिहारी वाजपेयीको १६ अगस्त २०१८ मा दिल्लीको एम्समा निधन भयो। उहाँकी दत्तक छोरी नमिता कौल भट्टाचार्यले १७ अगस्त २०१८ मा हिन्दु रीतिरिवाजअनुसार मुखाग्नि दिएकी थिइन्। उनका अस्थिहरूको विसर्जन हरिद्वारको हरकी पौडी र भारतका अन्य प्रमुख नदीहरूमा गरिएको थियो। उहाँको समाधि राजघाट नजिक शान्ति वनमा बनाइएको छ।
अटलजीका प्रमुख विशेषताहरू
उदारवादी व्यक्तित्व: अटल बिहारी वाजपेयीले आफूलाई कुनै खास विचारधाराको रक्षकको रूपमा स्थापित गर्नुभएन। उहाँको प्रधानमन्त्री कालमा कश्मीरदेखि पाकिस्तानसम्म कुराकानीको क्रम सुरु भएको थियो।
विरोधीलाई पनि साथमा ल्याउने कला: अटल बिहारी वाजपेयीलाई एउटा नेताको रूपमा सम्झिनेछ जसले विपरीत विचारधाराका मानिसहरूलाई पनि साथ लिए र गठबन्धन सरकार बनाए।
कुशल वक्ता: उहाँलाई शब्दहरूका जादुगर मानिन्थ्यो। विरोधी पनि उहाँको वाक्पटुता र तर्कका प्रशंसक थिए।
अटल बिहारी वाजपेयीको जीवन देशभक्ति, कर्तव्यनिष्ठा र नेतृत्वको उत्कृष्ट उदाहरण हो। उहाँको योगदान र सेवाका लागि उहाँलाई सधैँ सम्झिनेछौँ।
