राजदका लागि अवस्था दिनप्रतिदिन चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको छ किनभने कांग्रेस र वीआईपीको बढ्दो मागका बीच अब वामपन्थी दलहरूले पनि सिटको विषयमा दबाब दिन थालेका छन्। २०२५ को चुनावलाई ध्यानमा राख्दै वामपन्थी दलहरू लगभग ६५ वटा सिटमा मिलेर चुनाव लड्ने योजना बनाइरहेका छन्।
पटना: बिहारको राजनीति फेरि एकपटक तातेको छ, तर यसपटक मुद्दा बढ्दो सिटको माग हो। २०२५ को विधानसभा चुनाव अघि महागठबन्धनको सबैभन्दा ठूलो दल राष्ट्रिय जनता दल (राजद) का सामु सहयोगी दलहरूको महत्वाकांक्षा ठूलो चुनौती बन्दै गएको छ। कांग्रेस र विकासशील इन्सान पार्टी (वीआईपी) पछि अब वामपन्थी दलहरूले पनि राजदमाथि सिट बाँडफाँटलाई लिएर दबाब दिन थालेका छन्।
वामपन्थी दलहरूको आक्रामक दाबी
राजनीतिक गलियाराहरूमा हलचल मच्चाउने जानकारी यो हो कि भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी (भाकपा), भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी (माले) र मार्क्सवादी कम्युनिष्ट पार्टी (माकपा) ले यसपटक कुल मिलाएर ६५ वटा सिटमा दाबी गरेका छन्। पछिल्लो पटक यी तीनै दलहरूलाई कुल २९ वटा सिट दिइएको थियो, जसमध्ये १६ वटामा जित हासिल गरेका थिए। यो प्रदर्शन वामपन्थी दलहरूका लागि बलियो आधार बन्यो र अब उनीहरूले दोब्बर सिट माग गरिरहेका छन्।
भाकपा (माले) ले राजदसँग यसपटक ३० वटा सिटको माग गरेको छ। मिथिलाञ्चल प्रभारी र पार्टीका पोलिट ब्युरो सदस्य धीरेन्द्र झाले यसको पुष्टि गरेका छन्। उनको भनाइ छ कि २०२० को प्रदर्शनलाई हेर्दा यो माग पूर्णतः जायज छ। मालेले पछिल्लो पटक १९ वटा सिटमा चुनाव लडेको थियो र १२ वटा सिट जितेर महागठबन्धनको बलियो खम्बा बनेको थियो।
भाकपा र माकपाले पनि राखे आफ्नो माग
यसै क्रममा भारतीय कम्युनिष्ट पार्टी (भाकपा) ले २५ वटा सिटमा लड्ने इच्छा देखाएको छ। पछिल्लो पटक उसलाई केवल ६ वटा सिट मिलेको थियो, जसमध्ये २ वटामा जित हासिल गरेको थियो। यसको बाबजुद पनि, भाकपाले आफ्नो संगठनात्मक शक्ति र नयाँ क्षेत्रहरूमा जनसमर्थनको हवाला दिँदै सिटको संख्या बढाउन चाहन्छ। मार्क्सवादी कम्युनिष्ट पार्टी (माकपा) ले पनि यसपटक १० वटा सिटमा दाबी गरेको छ। पछिल्लो पटक उसलाई ४ वटा सिट दिइएको थियो र २ वटामा विजय प्राप्त गरेको थियो।
माकपाका राज्य सचिव ललन चौधरीले भनेका छन् कि राज्य कमिटीले १० वटा सिटमा चुनाव लड्ने सिफारिस गरेको छ, यद्यपि अन्तिम निर्णय केन्द्रीय कमिटीले गर्नेछ।
राजदको सामु चुनौती
कांग्रेस र वीआईपी पहिलेदेखि नै महागठबन्धनमा बढी हिस्सेदारीको माग गरिरहेका छन्। कांग्रेस जहाँ आफ्नो ऐतिहासिक आधार र अखिल भारतीय पहिचानको हवाला दिँदै सिट बढाउन चाहन्छ, वीआईपी प्रदेशका केही अति पिछडिएका वर्गहरूमा आफ्नो पकडलाई आधार बनाएर आफ्नो हिस्सा सुनिश्चित गर्न चाहन्छ। अब वामपन्थी दलहरूको यो आक्रामक मागले राजदका लागि समीकरण मिलाउनु अझ कठिन बनाइरहेको छ।
राजद नेतृत्वका लागि यो अवस्था असहज छ किनभने एकातिर उसले सबै सहयोगी दलहरूलाई सन्तुष्ट राख्नुपर्छ भने अर्कोतिर आफ्नो सिटको संख्या कायम राख्नु पनि जरुरी छ। यदि सहयोगी दलहरूको माग मानियो भने, यसले राजदको सिटमा सिधा असर गर्नेछ।
सीमाञ्चल र दक्षिण बिहारमा वामपन्थी दलहरूको नजर
भाकपा (माले) ले सीमाञ्चल र उत्तर बिहारमा नयाँ सिटको माग गरेको छ, जबकि भाकपा दक्षिण बिहारमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्न चाहन्छ। माकपा पनि यसपटक चुनावी दायरा बढाउने योजनामा छ, जसबाट स्पष्ट संकेत मिल्छ कि वामपन्थी दलहरू अब परम्परागत क्षेत्रहरूमा मात्र सीमित रहन चाहँदैनन्। राजनीतिक विश्लेषकहरूको मान्यता छ कि यदि यी सिटको मागलाई लिएर कुनै सर्वस्वीकार्य समाधान निस्किएन भने यसले महागठबन्धनको एकतामा प्रश्नचिन्ह लगाउन सक्छ। सिट बाँडफाँटलाई लिएर चाँडै कुनै ठोस रणनीति बनेन भने आन्तरिक खिचातानी र असन्तुष्टि सार्वजनिक रूप लिन सक्छ।
