छत्तीसगढ़को नक्सल प्रभावित जिल्ला, बिजापुरमा फेरि एकपटक नक्सलवादीहरूले सुरक्षा बललाई निशाना बनाएका छन्। मंगलबार साँझ मुरदंडा र तिमापुरको बीचमा चलिरहेको सर्च अपरेशनको क्रममा IED विस्फोट र फायरिङमा केन्द्रीय रिजर्भ पुलिस बल (CRPF)का दुई जवान घाइते भएका छन्। दुवै घाइते जवानलाई तुरुन्तै उपचारका लागि रायपुर लगिएको छ, जहाँ उनीहरूको अवस्था अहिले स्थिर रहेको बताइएको छ।
यो हमला त्यति बेला भयो जब CRPF को २२९औं बटालियनका जवान रोड सेक्युरिटी अपरेशन (RSO) मा थिए। अधिकारीहरूका अनुसार यो नक्सलवादीहरूको पुरानो रणनीति हो, जसमा उनीहरू जंगल र कच्चा बाटोहरूमा पहिले नै IED राखेर सुरक्षा बललाई निशाना बनाउँछन्। यस किसिमका घटनाहरूले सुरक्षा बलका लागि मात्र खतरा निम्त्याउँदैनन्, बरु पूरै क्षेत्रमा अस्थिरता फैलाउने प्रयास पनि मानिन्छन्।
कसरी भयो हमला
मंगलबार बिजापुरको आवापल्ली थाना क्षेत्रमा तिमापुर-मुरदंडा मार्गमा यो हमला भएको थियो। CRPF का जवान रोड क्लियरेंस ड्युटीमा खटिएका थिए, त्यसै बेला शक्तिशाली IED विस्फोट भयो। यो विस्फोट नक्सलवादीहरूले पहिले नै जंगलको बाटोमा राखेका थिए। विस्फोटपछि तुरुन्तै उक्त क्षेत्रमा फायरिङ पनि सुरु भयो।
प्रारम्भिक अनुसन्धानबाट IED माटो र रूखमुनि लुकाएर राखिएको थियो, जुन नक्सलवादीहरूको पुरानो र घातक रणनीतिको एक हिस्सा हो भन्ने पत्ता लागेको छ। विस्फोटमा घाइते भएका जवानहरूलाई पहिले प्राथमिक उपचार दिइयो र त्यसपछि उनीहरूलाई बिजापुर अस्पतालबाट रायपुरको ठूलो अस्पतालमा सारियो। फिलहाल उनीहरूको अवस्था स्थिर छ र डाक्टरहरूको निगरानीमा छन्।
सरकार र प्रशासनको प्रतिक्रिया
राज्यका उपमुख्यमन्त्री विजय शर्माले यस हमलाको निन्दा गर्दै नक्सलवादीहरूको यो हर्कत उनीहरूको निराशा देखाउने बताए। उनले सरकार र सुरक्षा बल मिलेर नक्सलवादीहरूविरुद्ध लगातार अभियान चलाइरहेको र यस्ता हमलाले उनीहरूको मनोबल टुटाउन नसक्ने बताए।
केन्द्रीय गृहमन्त्री अमित शाहले पनि पहिले सरकारको लक्ष्य सन् २०२६ सम्ममा छत्तीसगढलाई नक्सल मुक्त बनाउने रहेको बताएका थिए। यस्तै, मुख्यमन्त्री विष्णु देव सायले पनि यस हमलाप्रति दुःख व्यक्त गर्दै सरकार नक्सल प्रभावित क्षेत्रहरूमा सडक, बिजुली, पानी जस्ता सुविधाहरू तीव्र गतिमा पुर्याउन प्रतिबद्ध रहेको बताए। उनले आत्मसमर्पण गर्ने नक्सलवादीहरूका लागि पुनर्वास नीतिलाई प्रभावकारी ढंगले लागू गरिरहेको र उनीहरू समाजको मूलधारमा फर्किन सकोस् भन्ने कुरा दोहोर्याए।
सर्च अपरेशन तीव्र
IED हमला लगत्तै पूरै क्षेत्रमा सुरक्षा बलको सक्रियता बढाइएको छ। मुरदंडा, तिमापुर र आसपासका जंगलहरूमा अतिरिक्त फोर्स तैनाथ गरिएको छ। सुरक्षा एजेन्सीहरू जंगलमा लुकेका सम्भावित नक्सलवादी अखडाहरूको खोजी गरिरहेका छन्।
पुलिस स्रोतका अनुसार, सुरक्षा बलको लगातार कारबाहीले नक्सलवादीहरू दबाबमा छन् र अब उनीहरू लुकेर हमला गर्ने रणनीति अपनाइरहेका छन्। यसै कारण उनीहरू पहिले नै प्लान्ट गरिएका विस्फोटक पदार्थ र अचानक फायरिङजस्ता तरिकाहरूको सहारा लिइरहेका छन्। फिलहाल पूरै क्षेत्रमा उच्च सतर्कता घोषणा गरिएको छ र हरेक गतिविधिमा सूक्ष्म नजर राखिएको छ।
बस्तर क्षेत्रमा नक्सलवादीहरूको अवस्था
बस्तर क्षेत्र — जसमा बिजापुर, दंतेवाडा र सुकमा जस्ता जिल्लाहरू समावेश छन् — लामो समयदेखि नक्सलवादी गतिविधिको अखडा रहँदै आएको छ। यद्यपि, सुरक्षा बलको लगातार कारबाहीबाट विगत केही वर्षयता नक्सलवादीहरूको नेटवर्क कमजोर भएको छ। यस वर्ष अहिलेसम्म दर्जनौं नक्सलवादी मारिएका छन् र ठूलो संख्यामा हतियार पनि बरामद भएका छन्।
६ जुलाईमा पनि बिजापुरमा एक सर्च अपरेशनको क्रममा एक वर्दीधारी नक्सलवादी मारिएका थिए। यस्तै, यस वर्ष जनवरीमा भएको अर्को ठूलो IED हमलामा आठ जवान र एक चालकको मृत्यु भएको थियो, जुन विगत दुई वर्षको सबैभन्दा घातक हमला मानिएको थियो।
यी घटनाहरूबाट यो स्पष्ट छ कि नक्सलवादीहरूको शक्ति घटिरहेको भए तापनि उनीहरू अझै खतरा बनेका छन्। सरकार र सुरक्षाबल लगातार यी क्षेत्रहरूमा विकास कार्य र सशक्त सुरक्षा उपायहरूद्वारा नक्सलवादलाई पूर्ण रूपमा समाप्त पार्न प्रयास गरिरहेका छन्।
