एलन मस्कको स्वामित्वमा रहेको माइक्रोब्लगिङ प्लेटफर्म ‘एक्स’ (पहिलेको ट्विटर) फेरि एकपटक डाउन भएको छ। शनिबार साँझ अचानक एक्सको सेवा बन्द भयो, जसबाट विश्वभरका करोडौं प्रयोगकर्ताहरू प्रभावित भए। आश्चर्यको कुरा के छ भने ४८ घण्टाभित्र यो दोस्रो पटक हो जब यो प्लेटफर्म ठप्प भएको छ। यो आउटेज विश्वव्यापी स्तरमा देखियो, जहाँ न त एप काम गरिरहेको थियो न त वेबसाइट नै।
यो पहिलो पटक होइन जब ‘एक्स’ डाउन भएको हो, तर लगातार दुई दिनमा यस्तो हुनु प्रयोगकर्ताहरूका लागि अत्यन्तै दुःखदायी अनुभव भएको छ। धेरै प्रयोगकर्ताहरूले सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो असन्तुष्टि व्यक्त गरे र केहीले एक्सको भविष्यमाथि पनि प्रश्न उठाए।
विश्वभर प्रभावित भएका प्रयोगकर्ताहरू
शनिबार साँझ करिब ७ बजेदेखि एक्सको सेवा अचानक बन्द भयो। वेबसाइटमा लग-इन गर्न खोज्ने प्रयोगकर्ताहरूलाई खाली फिड र ‘री-ट्राई’ को सन्देश देखाइरहेको थियो। त्यसैगरी, मोबाइल एप प्रयोग गर्नेहरूलाई पनि पोस्ट लोड भइरहेका थिएनन् र शीर्षक ट्रेंडिङ फिडहरू हराइरहेका थिए।
यस समस्याको पुष्टि डाउनडिटेक्टरले पनि गर्यो। यो वेबसाइटले विश्वभरका डिजिटल सेवाहरूको स्थिति ट्र्याक गर्दछ। डाउनडिटेक्टरका अनुसार, केही मिनेटमै हजारौं प्रयोगकर्ताहरूले एक्सको ठप्प हुनुको गुनासो दर्ता गराए।
तकनीकी खराबी या सर्भर फेलियर?
अहिलेसम्म कम्पनीको तर्फबाट कुनै आधिकारिक कारणको खुलासा गरिएको छैन, जसले गर्दा प्रयोगकर्ताहरूमाझ अझ बढी भ्रमको स्थिति सिर्जना भएको छ। यद्यपि, टेक एक्सपर्टहरूको मान्यता छ कि यो समस्या कुनै ठूलो सर्भर फेलियर वा ब्याकएन्ड कोडिङ गडबडीको परिणाम हुन सक्छ।
कहिलेकाहीँ सिस्टम अपडेट वा सुरक्षा प्याच स्थापना गर्दा यस्ता तकनीकी खराबीहरू देखापर्छन्, तर लगातार दुई दिनसम्म यस प्रकारको समस्या आउनुले एक्सको प्राविधिक पूर्वाधारमा केही गम्भीर समस्याहरू चलिरहेको देखाउँछ।
प्रयोगकर्ताहरूको असन्तुष्टि, ट्विटरमै भयो विरोध
एक्स ठप्प हुनासाथ प्रयोगकर्ताहरूले इन्स्टाग्राम, फेसबुक र अन्य प्लेटफर्महरूमा आफ्नो असन्तुष्टि जनाए। केहीले मिम्स सेयर गरे भने केहीले सीधा एलन मस्कलाई ट्याग गरेर सोधे कि ‘हरेक दिन सेवा ठप्प किन भइरहेको छ?’
धेरै प्रयोगकर्ताहरूले लेखे कि उनीहरू एक्समा आफ्नो व्यवसाय, समाचार अपडेट वा निजी नेटवर्कका लागि निर्भर छन्, यस्तो अवस्थामा बारम्बार यस्ता समस्या आउनु निराशाजनक छ।
लगातार आउटेज: मस्कको रणनीतिमाथि प्रश्न
एलन मस्कले एक्सको बागडोर सम्हालेपछि यस प्लेटफर्ममा धेरै ठूला परिवर्तनहरू गरिएका छन्। नामदेखि लिएर प्रमाणीकरण प्रणाली र सदस्यता मोडेलसम्म, एक्स एकदमै नयाँ रूपमा देखा पर्यो।
तर यी परिवर्तनहरूका बीचमा बारम्बार आउने आउटेजले यो संकेत दिइरहेको छ कि प्लेटफर्मको आधारभूत प्रविधिमा आवश्यक ध्यान दिइएको छैन। विशेषज्ञहरूको मान्यता छ कि एक्सको सर्भर पूर्वाधारमा लगातार आइरहेका परिवर्तन र लागत कम गर्ने रणनीति यसको पछाडि एउटा ठूलो कारण हुन सक्छ।
डेस्कटप र एप दुवै प्रभावित
शनिबार एक्सको सेवा बन्द हुनुको असर कम्प्युटरमा मात्र नभई मोबाइल एपमा पनि स्पष्ट देखियो। डेस्कटप प्रयोगकर्ताहरूले जब प्लेटफर्ममा लगइन गर्न कोशिस गरे तब पूर्ण फिड खाली देखियो र केही पनि देखिएन। अर्कोतर्फ, मोबाइल एपमा पनि प्रयोगकर्ताहरूले धेरै समस्याहरूको सामना गर्नुपर्यो। धेरै मानिसहरूले गुनासो गरे कि एप खुल्छ, तर कुनै पनि नयाँ पोस्ट लोड भइरहेको थिएन।
यसबाहेक, केही प्रयोगकर्ताहरूले यो पनि बताए कि उनीहरू पुरानो सन्देश वा सूचनाहरू पनि हेर्न सक्दैनथे। केही अवस्थामा त एप पूर्ण रूपमा क्र्यास भयो र बारम्बार बन्द भइरह्यो। यस प्राविधिक गडबडीले लाखौं प्रयोगकर्ताहरूलाई प्रभावित गर्यो, जसले दैनिक एक्समा आफ्नो व्यावसायिक वा सामाजिक गतिविधि गर्दछन्। लगातार भइरहेका यस्ता समस्याहरूका कारण प्रयोगकर्ताहरूमाझ चिन्ता र असन्तुष्टि बढिरहेको छ।
बढ्दो लोकप्रियताका बीच एक्सको घट्दो प्राविधिक विश्वसनीयता
एक्स अब केवल सामाजिक सञ्जालको एउटा माध्यम मात्र रहेको छैन, तर यो एउटा यस्तो प्लेटफर्म बनेको छ जहाँ मानिसहरूले तुरुन्तै समाचार, विचार र अपडेटहरू साझा गर्छन्। पत्रकारदेखि लिएर नेताहरूसम्म, सबैले यस प्लेटफर्मको प्रयोग वास्तविक समयमा जानकारी दिनका लागि गर्दछन्। यस्तो अवस्थामा यदि यो बारम्बार बन्द हुन्छ भने, यसको असर केवल मनोरञ्जनमा मात्र नभई सूचनाको आदानप्रदानमा पनि पर्छ। मानिसहरूको त्यो विश्वासमा पनि असर पर्छ जुन उनीहरूले यस प्लेटफर्ममा गर्दछन्।
आजको समयमा जब भारत, अमेरिका र युरोप जस्ता देशहरूमा चुनावी माहौल बनेको छ र राजनीतिक गतिविधिहरू तीव्र छन्, तब एक्स जस्ता प्लेटफर्मको स्थिरता र भरपर्दो सेवाको धेरै आवश्यकता छ। तर जब यो बारम्बार डाउन भइरहेको छ, तब यसबाट प्रयोगकर्ताहरूको असन्तुष्टि पनि बढिरहेको छ र यसको विश्वसनीयतामाथि प्रश्न उठिरहेका छन्। यदि यो स्थिति यसैगरी रहिरह्यो भने, मानिसहरूले अर्को विकल्पको खोजी गर्न सक्छन्।
कम्पनीको मौनताले बढाइरहेको चिन्ता
सबैभन्दा आश्चर्यको कुरा के छ भने यति ठूलो समस्या भएपछि पनि न त एलन मस्क न त एक्सको टिमले कुनै आधिकारिक जानकारी दिएको छ। करोडौं मानिसहरूले यस प्लेटफर्मको प्रयोग गर्दछन्, तर सेवा डाउन भएपछि कुनै स्पष्टीकरण आएन, जसले गर्दा प्रयोगकर्ताहरू अझ बढी चिन्तित भए।
जब कुनै ठूलो टेक कम्पनी यस प्रकारको समस्यापछि मौन रहन्छ, तब प्रयोगकर्ताहरूलाई यो सोच्न बाध्य गराउँछ कि उनीहरूले भविष्यमा अझ बढी समस्याहरू झेल्नुपर्ने हुन सक्छ। प्रयोगकर्ताहरूलाई आशा रहन्छ कि कम्पनीले स्पष्ट रूपमा बताओस् कि समस्या किन भयो र कहिलेसम्म ठीक हुन्छ, तर यस पटक यस्तो केही भएन।
के एक्सले वैकल्पिक प्लेटफर्मको चुनौती झेल्नुपर्नेछ?
जहाँ एकातिर एक्सको आउटेजले प्रयोगकर्ताहरूलाई चिन्तित बनाइरहेको छ, त्यहाँ अर्कोतिर थ्रेड्स (मेटाको प्लेटफर्म), मास्टोडन र ब्लुस्काई जस्ता विकल्पहरू क्रमशः लोकप्रियता बटुलिरहेका छन्।
यदि एक्सको सेवाहरू यसैगरी बारम्बार प्रभावित भइरहे भने, यी नयाँ प्लेटफर्महरूले प्रयोगकर्ताहरूलाई आकर्षित गर्न सक्छन्। टेक विशेषज्ञहरूको मान्यता छ कि आउने समयमा सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूसँग पहिलेभन्दा बढी विकल्पहरू हुनेछन्, र प्रयोगकर्ताहरू त्यही प्लेटफर्मतर्फ आकर्षित हुनेछन् जसले स्थिर र सुरक्षित सेवा दिन्छ।
