माइक्रोसफ्टले राष्ट्रिय सुरक्षा चिन्ताका कारण अमेरिकी डिफेन्स क्लाउडको लागि चीनमा रहेका इन्जिनियरहरूबाट प्राविधिक सहयोग बन्द गरेको छ। यो कदम ProPublica को रिपोर्टमा बाहिर आएका सुरक्षा कमजोरीहरू पछि चालिएको हो, जसले विदेशी हस्तक्षेपको आशंका बढाएको थियो।
Microsoft: विश्वको ठूलो प्राविधिक कम्पनी माइक्रोसफ्टले अमेरिकी सरकार र रक्षा विभागसँग सम्बन्धित आफ्नो प्राविधिक सहयोग प्रणाली (Tech Support System) मा ठूलो परिवर्तन गरेको छ। कम्पनीले अब चीनमा रहेका कुनै पनि इन्जिनियरले अमेरिकी डिफेन्स क्लाउड वा सम्बन्धित सेवाहरूलाई सहयोग नगर्ने घोषणा गरेको छ। यो निर्णय हालै आएको ProPublica को रिपोर्ट र अमेरिकी राष्ट्रिय सुरक्षालाई लिएर बढ्दो चिन्ताको बीचमा लिइएको हो।
यो ठूलो फैसला किन लिइयो?
यस घटनाको सुरुवात ProPublica को विस्तृत रिपोर्टबाट भएको हो, जसमा अमेरिकी रक्षा विभागका धेरै क्लाउड प्रोजेक्टहरूमा चीनका इन्जिनियरहरूले काम गरिरहेको खुलासा गरिएको थियो। ती इन्जिनियरहरूले माइक्रोसफ्टको Azure Cloud सिस्टमको लागि प्राविधिक सहयोग प्रदान गरिरहेका थिए, जसले अमेरिकी सरकार र रक्षासँग सम्बन्धित डेटाको व्यवस्थापन गर्दछ। उक्त रिपोर्ट अनुसार, ती इन्जिनियरहरूलाई 'डिजिटल एस्कर्ट्स' नामक प्रणालीबाट निगरानी गरिन्थ्यो, जसमा अमेरिकामा बसेका सुपरभाइजरहरूले उनीहरूलाई निगरानी गरिरहेका थिए। तर अचम्मको कुरा के थियो भने, ती सुपरभाइजरहरूसँग धेरै पटक उनीहरूले नियन्त्रण गरिरहेका इन्जिनियरहरूभन्दा कम प्राविधिक ज्ञान थियो। यसले साइबर जासुसी, डेटा लीक र राष्ट्रिय सुरक्षामा खतरा जस्ता आशंकाहरूलाई थप गहिरो बनायो।
Microsoft को आधिकारिक बयान
Microsoft का प्रमुख सञ्चार अधिकारी फ्रैंक शले शुक्रवार X (पहिले ट्विटर) मा यस सन्दर्भमा आधिकारिक बयान जारी गरे। उनले लेखे: 'यस हप्ता देखा परेका चिन्ताहरू पछि, माइक्रोसफ्टले अमेरिकी सरकारी ग्राहकहरूका लागि आफ्नो प्राविधिक सहयोग प्रणालीमा परिवर्तन गरेको छ। अब चीनमा रहेका कुनै पनि इन्जिनियरले डिफेन्स क्लाउड वा यससँग सम्बन्धित सेवाहरूका लागि प्राविधिक सहयोग प्रदान गर्ने छैनन्।'
Azure क्लाउडमा सीधा असर
यो कदमले माइक्रोसफ्टको Azure क्लाउड प्लेटफर्मलाई प्रत्यक्ष रूपमा असर गर्छ, जसले कम्पनीको विश्वव्यापी आम्दानीको २५% भन्दा बढी हिस्सा ओगटेको छ। Azure लाई अब Google Cloud भन्दा अगाडि तर Amazon Web Services (AWS) भन्दा पछाडि गनिन्छ। 2023-24 को त्रैमासिक रिपोर्ट अनुसार, माइक्रोसफ्टको कुल $70 बिलियन डलरको राजस्व आएको थियो, जसमा अमेरिकाको योगदान लगभग ५०% भन्दा बढी थियो। यसमा सरकारी र रक्षा सम्झौताहरूको भूमिका धेरै महत्त्वपूर्ण थियो।
पहिले पनि विवादमा रहेको छ डिफेन्स क्लाउड
माइक्रोसफ्टको डिफेन्स क्लाउड इतिहासमा पनि विवादहरूबाट अछुतो रहेको छैन:
- 2019 मा माइक्रोसफ्टले अमेरिकी पेन्टागनबाट $10 अरब डलरको JEDI क्लाउड सम्झौता पाएको थियो।
- 2021 मा यो सम्झौता कानुनी विवादहरूमा फसेर रद्द गरिएको थियो।
- 2022 मा माइक्रोसफ्ट, अमेजन, गूगल र ओरेकलसँग मिलेर $9 अरब डलरको मल्टी-भेन्डर सम्झौताको हिस्सा बन्यो, जसलाई JWCC (Joint Warfighting Cloud Capability) भनिएको छ।
यस पटक माइक्रोसफ्टको निर्णयलाई सुरक्षा-संवेदनशील नीतिको रूपमा हेरिएको छ।
ProPublica रिपोर्टमा के थियो खुलासा?
रिपोर्ट अनुसार:
- चीनमा बसेका इन्जिनियरहरूले अमेरिकी डिफेन्स क्लाउड सिस्टम्सको प्राविधिक सहयोग गरिरहेका थिए।
- उनीहरू 'डिजिटल एस्कर्ट्स' सिस्टम अन्तर्गत अमेरिकी सुपरभाइजरहरूको निगरानीमा काम गरिरहेका थिए।
- सुपरभाइजरहरूसँग धेरै पटक प्राविधिक ज्ञान सीमित थियो, जसले विदेशी हस्तक्षेपको खतरा बढाएको थियो।
यो सम्पूर्ण मोडेललाई 'सुरक्षा जोखिम' को रूपमा हेरिएको थियो, जसमा तुरुन्तै एक्सन लिइयो।
ग्लोबल टेक इंडस्ट्रीलाई के संकेत मिल्छ?
माइक्रोसफ्टको यो कदमले विश्वव्यापी टेक उद्योगलाई दुई महत्त्वपूर्ण संकेत दिन्छ:
- डेटा लोकेशन र सपोर्ट टीमहरू अब केवल प्राविधिक मात्र नभएर रणनीतिक पक्ष पनि बनिसकेका छन्।
- क्लाउड इन्फ्रास्ट्रक्चरमा 'डेमोक्रेटिक र एलाइड' देशहरूको प्राथमिकता बढ्नेछ।
यो फैसलाले यो स्पष्ट पारेको छ कि क्लाउड जस्तो सेवा अब भू-राजनीतिक हतियार बनिसकेको छ र कम्पनीहरूले यसको उपयोग र संरचनामा सतर्कता अपनाउनुपर्नेछ।
भारत जस्ता देशहरूलाई फाइदा हुन्छ?
विशेषज्ञहरूका अनुसार चीनबाट माइक्रोसफ्टले दूरी बनाएपछि भारत, भियतनाम, इन्डोनेसिया जस्ता मित्र राष्ट्रहरूलाई टेक्निकल सपोर्ट हब बन्ने मौका मिल्न सक्छ। भारत, जुन पहिले नै एक आउटसोर्सिंग पावरहाउस हो, अब क्लाउड सुरक्षा र डिफेन्स-क्लास सपोर्टको क्षेत्रमा आफूलाई प्रमाणित गर्न सक्छ।
