पोल्यान्डमा भएको राष्ट्रपति चुनावमा विपक्षी उम्मेदवार करोल नावरोकीले निकै न्यून मत अन्तरले विजय प्राप्त गरेका छन्। उनले कुल ५०.८९ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन् भने सत्ताधारी दलका उम्मेदवार राफाल ट्रजासकोव्स्कीले ४९.११ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका छन्।
वारसा: पोल्यान्डको राजनीतिमा ठूलो उथलपुथल देखिएको छ, जहाँ विपक्षी राष्ट्रवादी उम्मेदवार करोल नावरोकीले निकै कम मत अन्तरले राष्ट्रपति चुनावमा विजय प्राप्त गरेका छन्। उनले ५०.८९ प्रतिशत मत प्राप्त गरी सत्तापक्षका उम्मेदवार राफाल ट्रजासकोव्स्कीलाई पराजित गरेका छन्, जसले ४९.११ प्रतिशत मत प्राप्त गरेका थिए। यस चुनावी नतिजाले देशमा सम्भावित राजनीतिक अस्थिरता र नीतिगत गतिरोधको आशङ्का बढाएको छ, किनकि नावरोकीले अब प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कको उदारवादी नीतिलाई राष्ट्रपतिको भिटो प्रयोग गरी रोक्न सक्छन्।
टस्कका लागि ठूलो झट्का
सन् २०२३ मा सत्तामा आएका प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कको नेतृत्वमा रहेको सिभिक कोएलिसन सरकार पूर्ववर्ती दक्षिणपन्थी ला एन्ड जस्टिस पार्टी (पीआईएस) को न्यायिक र संस्थागत नीतिलाई उल्टाउने प्रयास गरिरहेको थियो। तर नावरोकीको विजयले यी प्रयासमा ब्रेक लाग्न सक्छ। राष्ट्रपतिसँग भिटो गर्ने अधिकार हुन्छ र यदि संसदमा बहुमत भए तापनि राष्ट्रपतिले कानुनलाई स्वीकृति नदिए नीतिगत कार्यान्वयनमा कठिनाइ हुन्छ।
आइतबार भएको मतदानपछि सुरुवाती एग्जिट पोलमा वारसाका मेयर र उदारवादी नेता राफाल ट्रजासकोव्स्कीले जित्न सक्ने देखिएको थियो। तर अन्तिम नतिजा आउँदा करोल नावरोकी न्यून मत अन्तरले विजयी घोषित भए। यस विजयले पोल्यान्ड भित्र ठूलो समूह अझै पनि रूढिवादी र राष्ट्रवादी मूल्यको समर्थनमा उभिएको स्पष्ट सङ्केत दिएको छ।
करोल नावरोकी: एक इतिहासकारदेखि राष्ट्रपतिसम्म
४२ वर्षीय करोल नावरोकी एउटा रोचक पृष्ठभूमिबाट आएका छन्। उनी पूर्व बक्सिङ खेलाडी हुन् र इतिहासकारको रूपमा प्रतिष्ठित छन्। उनले लामो समयसम्म राष्ट्रिय स्मृति संस्थान (Institute of National Remembrance) मा काम गरेका छन्। उनी पीआईएस पार्टीका निकट मानिन्छन् र वर्तमान राष्ट्रपति आन्द्रेज डुडासँग विचारधारागत रूपमा प्रभावित छन्। डुडाको कार्यकालमा जसरी उदारवादी सुधारहरूलाई अवरोध गरियो, नावरोकी पनि त्यही बाटोमा अगाडि बढ्न सक्छन्।
राष्ट्रपति चुनावमा आफ्नो पार्टीका उम्मेदवारको हारपछि प्रधानमन्त्री डोनाल्ड टस्कले सोमबार एउटा ठूलो राजनीतिक दाउपेच गरेका छन्। उनले भनेका छन् कि उनी संसदमा विश्वास मत प्रस्ताव पेश गर्नेछन् ताकि यो प्रमाणित गर्न सकियोस् कि उनको गठबन्धन सरकारलाई जनताको पूर्ण समर्थन प्राप्त छ। यद्यपि उनले यो विश्वास मतको मिति अझै घोषणा गरेका छैनन्, तर यो कदम उनको राजनीतिक मजबूती देखाउने प्रयासको रूपमा लिइएको छ।
युरोपेली सङ्घसँगको सम्बन्धमा प्रभाव
नावरोकीको विजयले युरोपेली सङ्घसँग पोल्यान्डको सम्बन्धमा पनि प्रभाव पार्न सक्छ। टस्क सरकार युरोपेली मूल्यको पक्षमा उभिएको थियो, जबकि नावरोकीको विचारधारा पीआईएस जस्तै सार्वभौमसत्ता र परम्परागत मूल्यमा केन्द्रित छ। यसको अर्थ पोल्यान्डले एक पटक फेरि ईयूका केही नीतिगत दबाबहरू विरुद्ध कडा अडान लिन सक्छ।
करोल नावरोकीको विजयले पोल्यान्डको राजनीतिक परिदृश्यमा अस्थिरता आउने आशङ्का बढाएको छ। एकातिर डोनाल्ड टस्कको सरकार सुधारको दिशामा अगाडि बढ्न चाहन्छ भने अर्कोतिर राष्ट्रपति नावरोकीको भिटो अधिकारले यी योजनाहरूलाई रोक्न सक्छ। यदि दुवै नेताहरू बीच सहमति भएन भने पोल्यान्ड आगामी वर्षहरूमा निरन्तर नीतिगत टकराव र राजनीतिक सङ्घर्षको साक्षी बन्न सक्छ।
