सन् २०२४ को जी७ शिखर सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री मोदी सहभागी नहुने सम्भावना, क्यानाडामा जुन १५–१७ मा आयोजना हुनेछ। खालिस्तानी विवादका कारण भारतलाई अहिलेसम्म निमन्त्रणा प्राप्त भएको छैन। क्यानाडा र भारतबीचको सम्बन्धमा तनाव जारी छ।
प्रधानमन्त्री मोदी: क्यानाडाको अल्बर्टामा जुन १५–१७ सम्म जी७ सम्मेलन हुँदैछ। यस पटकको आयोजनाको जिम्मा क्यानाडाले लिएको छ। तर विशेष कुरा के छ भने, छ वर्षपछि पहिलो पटक प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी यस सम्मेलनमा सहभागी हुनेछैनन्। अहिलेसम्म भारतलाई यस सम्मेलनमा आधिकारिक निमन्त्रणा प्राप्त भएको छैन। यसअघि प्रधानमन्त्री मोदी हरेक वर्ष जी७ शिखर सम्मेलनमा अतिथिका रूपमा सहभागी हुँदै आएका थिए।
प्रधानमन्त्री मोदी किन नजाने?
स्रोतहरूका अनुसार भारतले अहिलेसम्म यस पटक सम्मेलनमा सहभागी हुने वा नहुने निर्णय गरेको छैन। वास्तवमा, भारत र क्यानाडाबीचको सम्बन्ध गत वर्षदेखि निकै तनावपूर्ण रहेको छ। विशेष गरी खालिस्तानी अलगाववादी मुद्दालाई लिएर दुई देशबीचको मतभेद गहिरिएको छ। भारतलाई आशंका छ कि क्यानाडाको नयाँ सरकारले खालिस्तानी अलगाववादीहरूबारे भारतको चिन्तालाई गम्भीरतापूर्वक लिएको छैन। यही कारणले प्रधानमन्त्री मोदीको सम्मेलनमा जाने सम्भावना कम देखिएको छ।
क्यानाडाको मौनता, भारतको चिन्ता
टाइम्स अफ इन्डियाको एक रिपोर्ट अनुसार, क्यानाडाले अहिलेसम्म यो स्पष्ट पारेको छैन कि भारतलाई जी७ सम्मेलनमा निमन्त्रणा गरिएको छ वा छैन। क्यानाडाका अधिकारीहरूबाट पनि यस विषयमा कुनै प्रतिक्रिया आएको छैन। यता क्यानाडाका सञ्चार माध्यमहरूमा आएका रिपोर्टहरू अनुसार दक्षिण अफ्रिका, युक्रेन, अष्ट्रेलिया र ब्राजिललाई निमन्त्रणा पठाइएको छ। भारतको नाम यी देशहरूको सूचीमा छैन।
सन् २०२३ देखि बिग्रिएको सम्बन्ध
भारत र क्यानाडाबीचको सम्बन्ध सन् २०२३ देखि निकै बिग्रिएको छ। क्यानाडाका तत्कालीन प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोले भारतमाथि खालिस्तानी आतंकवादी हरदीप सिंह निज्जरको हत्यामा संलग्न भएको आरोप लगाएका थिए। यद्यपि भारतले यी आरोपहरूलाई पूर्ण रूपमा अस्वीकार गरेको छ। क्यानाडाले पनि अहिलेसम्म यस विषयमा कुनै ठोस प्रमाण प्रस्तुत गरेको छैन। यस विवादपछि दुई देशबीच कूटनीतिक सम्बन्धमा निकै खटपट आएको छ।
जी७ मा समावेश देशहरू
जी७ मा क्यानाडा, फ्रान्स, जर्मनी, इटाली, जापान, युनाइटेड किंगडम र अमेरिका सदस्य छन्। हरेक वर्ष यो समूहले विश्वव्यापी अर्थतन्त्र, सुरक्षा र जलवायु जस्ता मुद्दामा छलफल गर्दछ। युरोपेली सङ्घ र केही अन्य देशहरूलाई पनि अतिथिका रूपमा निमन्त्रणा गरिन्छ। भारत पनि पछिल्ला वर्षहरूमा जी७ मा सहभागी हुँदै आएको छ, तर यस पटकको अवस्था जटिल देखिएको छ।