टाटा क्यापिटल सेप्टेम्बर २०२५ अघि आफ्नो बहुप्रतिक्षित IPO (Initial Public Offering) ल्याउने तयारीमा छ। प्रारम्भिक संकेत अनुसार, यसको मूल्य दायरा हालको अनलिस्टेड मूल्य ₹७७५ भन्दा धेरै कम रहन सक्छ। कम्पनीले १७,००० करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम जुटाउने छ, जसमा नयाँ शेयर र OFS (Offer for Sale) दुवै समावेश हुनेछन्। यो कदम RBI को अपर लेयर NBFC नियमहरूको पालना गर्न चालिएको हो।
Tata Capital IPO: टाटा समूहको NBFC कम्पनी टाटा क्यापिटल लिमिटेडले ४ अगस्ट २०२५ मा SEBI (Securities and Exchange Board of India) समक्ष आफ्नो अपडेटेड DRHP (Draft Red Herring Prospectus) दाखिल गरेको छ र सेप्टेम्बरअघि IPO ल्याउने तयारी गरिरहेको छ। कम्पनीको एसेट अन्डर म्यानेजमेन्ट ₹२.३ लाख करोड छ र यो लिस्टिङ Tier-I पूँजी बलियो बनाउन र RBI को अनिवार्य लिस्टिङ शर्तहरू पूरा गर्न गरिएको हो। IPO मा लगभग २१ करोड नयाँ शेयर र २६.५८ करोड OFS शेयरहरू समावेश हुनेछन्। प्रारम्भिक रिपोर्ट अनुसार, मूल्य दायरा हालको अनलिस्टेड भ्यालुएशनभन्दा धेरै कम तोकिन सक्छ, जसले साना लगानीकर्ताहरूका लागि यो आकर्षक अवसर बन्न सक्छ।
Tata Capital शेयरको भाउमा चर्चा
हाल टाटा क्यापिटलको अनलिस्टेड शेयर लगभग ७७५ रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको छ। तर प्रारम्भिक अनुमान अनुसार, कम्पनीको मूल IPO मूल्य यसभन्दा धेरै कम हुन सक्छ। विज्ञहरूको भनाइ छ कि हालको मूल्य दायरा निर्धारण गर्दा बजारको स्थिति र कम्पनीको हालैका डिलहरूलाई विचार गरिनेछ।
यो स्थितिले लगानीकर्ताहरूलाई थप चिन्तित बनाइरहेको छ, किनकि टाटा क्यापिटलको पछिल्लो राइट्स इश्यू केवल ३४३ रुपैयाँ प्रति शेयरमा भएको थियो। यो मूल्य अनलिस्टेड भ्यालुएशनभन्दा आधाभन्दा पनि कम हो। यो राइट्स इश्यू १८ जुलाई २०२५ मा आएको थियो र यही अवधिमा कम्पनीले आफ्नो अपडेटेड ड्राफ्ट रेड हेरिंग प्रोस्पेक्टस (DRHP) पनि दाखिल गरेको थियो।
HDB फाइनान्सियल र NSDL को उदाहरण
टाटा क्यापिटलको केस केही फरक छैन। हालै अन्य ठूला IPO मा पनि यही पद्धति देखिएको छ। उदाहरणका लागि, HDB फाइनान्सियल सर्भिसेसको अनलिस्टेड मूल्य १,५५० रुपैयाँसम्म पुगेको थियो। तर जब यसको IPO आयो, तब मूल्य दायरा केवल ७०० देखि ७४० रुपैयाँ तोकिएको थियो।
त्यसैगरी, नेशनल सेक्युरिटीज डिपोजिटरी लिमिटेड (NSDL) को ग्रे मार्केट मूल्य १,२७५ रुपैयाँ थियो। तर जब लिस्टिङको समय आयो, तब IPO दायरा केवल ७०० देखि ८०० रुपैयाँ राखिएको थियो। यी उदाहरणहरूबाट यो स्पष्ट हुन्छ कि टाटा क्यापिटलको मूल्य दायरा पनि हालको अनलिस्टेड भ्यालुएशनको तुलनामा धेरै तल रहने सम्भावना छ।
IPO को आकार
टाटा क्यापिटलले ४ अगस्टमा SEBI समक्ष अपडेटेड DRHP फाइल गरेको छ। अनुमान अनुसार, कम्पनीको IPO १७,००० करोड रुपैयाँभन्दा बढीको हुन सक्छ।
कम्पनीले यो इश्यूमा लगभग २१ करोड नयाँ शेयर जारी गर्नेछ। यसबाहेक २६.५८ करोड शेयरहरू अफर फर सेल अर्थात् OFS को माध्यमबाट बिक्री गरिनेछ। यो प्रक्रियामा टाटा सन्सले लगभग २३ करोड शेयर र इन्टरनेशनल फाइनान्स कर्पोरेशन (IFC) ले ३.५८ करोड शेयर बेच्ने योजना बनाइरहेका छन्।
सेप्टेम्बरअघि आउन सक्छ IPO
भारतीय रिजर्व बैंकले सेप्टेम्बर २०२२ मा टाटा क्यापिटललाई अपर लेयर NBFC को दर्जा दिएको थियो। यो श्रेणीका सबै कम्पनीहरू तीन वर्षभित्र बजारमा लिस्ट हुनु अनिवार्य छ। यस हिसाबले टाटा क्यापिटलले सेप्टेम्बर २०२५ अघि आफ्नो IPO ल्याउनै पर्छ।
यही कारणले बजारमा यस्तो चर्चा छ कि कम्पनीको बहुप्रतिक्षित IPO यही आर्थिक वर्षमा अर्थात् सेप्टेम्बर २०२५ अघि आउनेछ।
ब्रोकरेज हाउसको दृष्टिकोण
ब्रोकरेज हाउस म्याक्वेरीको ताजा रिपोर्टमा यस्तो भनिएको छ कि यदि टाटा क्यापिटलको IPO हालको अनलिस्टेड मूल्यभन्दा ६० प्रतिशत डिस्काउंटमा लिस्ट भयो भने पनि यो आफ्ना धेरै NBFC साथीहरूको तुलनामा उच्च भ्यालुएशनमा ट्रेड गर्नेछ।
कम्पनीको एसेट अन्डर म्यानेजमेन्ट (AUM) हाल २.३ लाख करोड रुपैयाँको स्तरमा छ। यस हिसाबले यो भारतको तेस्रो ठूलो NBFC बनेको छ। यद्यपि हालै टाटा क्यापिटलको टाटा मोटर्स फाइनान्स लिमिटेडमा विलय भएको छ। यो डीलले कम्पनीको रिटर्न रेसियोमा दबाब देखिएको छ।
