केन्द्रीय मन्त्री अश्विनी वैष्णवले बताए अनुसार, मन्त्रिपरिषद्ले श्रीहरिकोटास्थित इसरोको सतीश धवन अन्तरिक्ष केन्द्रमा ३,९८५ करोड रुपैयाँको लागतमा तेस्रो प्रक्षेपण प्याड निर्माणको स्वीकृति दिएको छ।
दिल्ली: प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको अध्यक्षतामा बसेको केन्द्रीय मन्त्रिपरिषद्ले आन्ध्र प्रदेशको श्रीहरिकोटास्थित सतीश धवन अन्तरिक्ष केन्द्रमा तेस्रो प्रक्षेपण प्याड (TLP) निर्माणको स्वीकृति दिएको छ। यस परियोजनाको उद्देश्य भारतको अन्तरिक्ष महत्वाकांक्षालाई अझ उचाइमा पुर्याउनु हो। केन्द्रीय मन्त्री अश्विनी वैष्णवले यस विषयमा जानकारी गराएका हुन्।
परियोजनाको उद्देश्य र लागत
केन्द्रीय मन्त्री अश्विनी वैष्णवका अनुसार, इसरोको सतीश धवन अन्तरिक्ष केन्द्रमा ३,९८५ करोड रुपैयाँको लागतमा तेस्रो प्रक्षेपण प्याड निर्माण गरिनेछ। यो परियोजना ४८ महिनाभित्र सम्पन्न हुने अपेक्षा गरिएको छ र यसको उद्देश्य इसरोको प्रक्षेपण पूर्वाधारलाई विस्तार गर्नुका साथै नयाँ पुस्ताको प्रक्षेपण यान (NGLV) लाई पनि सहयोग गर्नु हो।
टीएलपीको महत्व
यो तेस्रो प्रक्षेपण प्याडलाई NGLV र LVM3 यानहरूसँग विभिन्न प्रकारका प्रक्षेपणको समर्थन गर्न सक्ने गरी डिजाइन गरिएको छ। यसले भावी मानव मिशन र ठूला अन्तरिक्ष परियोजनाहरूका लागि भारतको क्षमतालाई बढाउनेछ। तेस्रो प्रक्षेपण प्याडले हाल रहेको दोस्रो प्रक्षेपण प्याडको लागि महत्वपूर्ण बैकअपको रूपमा पनि काम गर्नेछ। यसको डिजाइन इसरोको व्यापक अनुभव र उद्योगको सहभागितामा केन्द्रित हुनेछ।
हालको प्रक्षेपण प्याड र टीएलपीको आवश्यकता
हाल भारतसँग दुईवटा सञ्चालनमा रहेका प्रक्षेपण प्याडहरू छन्— पहिलो प्रक्षेपण प्याड (FLP) जुन ३० वर्ष पहिले स्थापित भएको थियो र दोस्रो प्रक्षेपण प्याड (SLP) जुन विगत २० वर्षदेखि सञ्चालनमा छ। तेस्रो प्रक्षेपण प्याडको निर्माणको आवश्यकता भारतले सन् २०४० सम्ममा भारतीय अन्तरिक्ष स्टेशन र चालक दल सहितको चन्द्रमा मिशन जस्ता महत्वाकांक्षी परियोजनाहरूमा काम गरिरहेको कारणले परेको हो।
भारतको अन्तरिक्ष कार्यक्रमको भविष्यवाणी
यो तेस्रो प्रक्षेपण प्याडको निर्माणले आगामी २५–३० वर्षसम्मको लागि भारतीय अन्तरिक्ष कार्यक्रमको आवश्यकतालाई पूरा गर्नेछ। यो कदम भारतको अन्तरिक्ष अन्वेषण क्षमतालाई बढाउने र विश्वस्तरमा भारतको स्थानलाई बलियो बनाउने दिशामा एउटा रणनीतिक प्रयास हो।
