अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार एक महत्वपूर्ण निर्णय गर्दै विश्वका अधिकांश देशहरूमा लागू भएका आयात शुल्क (ट्यारिफ) लाई ९० दिनका लागि अस्थायी रूपमा रोक्ने घोषणा गरेका छन्। यस कदमलाई विश्वव्यापी व्यापारलाई राहत दिने दिशामा हेरिएको छ।
ट्यारिफ योजना: अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बुधबार विश्वव्यापी व्यापार नीतिमा ठूलो परिवर्तन गर्दै चीन बाहेकका अधिकांश देशहरूका लागि आयात शुल्क (ट्यारिफ) मा ९० दिनको अस्थायी छुटको घोषणा गरेका छन्। यस निर्णय अनुसार भारत सहित ७५ भन्दा बढी देशहरूलाई हालको उच्च ट्यारिफबाट राहत मिलेको छ, जबकि चीनमा ट्यारिफको दर बढाएर १२५% सम्म पुर्याइएको छ।
भारतलाई ट्यारिफ राहत
भारतका लागि यो निर्णय विशेष गरी राहतदायी छ, किनकि पछिल्लो समय ट्रम्प प्रशासनले भारतीय उत्पादनहरूमा २६% सम्मको ट्यारिफ लगाएको थियो, जसका कारण स्थानीय बजारमा दबाब बढेको थियो। अब ९० दिनको यस अवधिले भारत-अमेरिका व्यापारिक सम्बन्धमा पुनः ताप आउन सक्छ। भारतको विदेश मन्त्रालयले पनि संकेत दिएको छ कि दुवै देशहरू बीच व्यापार सम्झौतामा वार्ता छिटो अगाडि बढिरहेको छ र छोटो समयमा कुनै ठूलो घोषणा हुन सक्छ।
चीनमा ट्रम्पको कठोर धारणा
चीनलाई यस ट्यारिफ राहतबाट पूर्ण रूपमा बाहिर राखिएको छ। ट्रम्पले चीनमा तत्काल प्रभावबाट १२५% ट्यारिफ लागू गर्ने आदेश जारी गरेका छन्, जुन पहिले १०४% थियो। यस निर्णयलाई अमेरिकाको ‘फेयर ट्रेड’ नीति अन्तर्गत बताइएको छ। ट्रम्पले आफ्नो वक्तव्यमा भनेका छन्, "चीनले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार नियमको निरन्तर उल्लङ्घन गरेको छ। अब समय आएको छ कि उसले यसको मूल्य चुकाउनु पर्छ।"
अमेरिकी बजारमा ठूलो उछाल
ट्यारिफमा अस्थायी ब्रेकको घोषणा पछि अमेरिकी शेयर बजारमा जबरदस्त वृद्धि देखिएको छ। डाउ जोन्स इन्डेक्स लगभग २,५०० पोइन्टको उछाल मारेर ४०,०४८.५९ मा बन्द भयो, जुन पछिल्ला वर्षहरूको सबैभन्दा ठूलो वृद्धि मध्ये एक हो। नासड्याकमा १२.२% को ऐतिहासिक वृद्धि रेकर्ड गरियो, जबकि एस एन्ड पी ५०० लगभग ६% उछालिएर ५,२८१.४४ मा पुग्यो। यस वृद्धिले लगानीकर्ताहरूको आत्मविश्वास पनि बलियो भएको छ।
ट्यारिफ रोक्नुको मुख्य कारण
यस आकस्मिक निर्णयको पृष्ठभूमिमा अमेरिकाको बन्ड बजारमा गिरावट र बढ्दो आर्थिक तनावलाई मुख्य कारण मानिएको छ। सीएनएनको रिपोर्ट अनुसार, अमेरिकी ट्रेजरी सेक्रेटरी स्कट बेसेन्टले ट्रम्पलाई चेतावनी दिएका थिए कि ट्यारिफको दबाबले अमेरिकी अर्थतन्त्रलाई हानी पुर्याउन सक्छ। त्यसपछि ट्रम्पले यो निर्णय तत्काल प्रभावबाट लागू गरे।
विज्ञहरूको मान्यता छ कि ट्रम्पको यो धारणा आगामी राष्ट्रपति चुनावलाई ध्यानमा राखेर गरिएको हुन सक्छ। उनी चीनको विरुद्ध कठोर धारणा कायम राखेर बाँकी देशहरूसँग सहयोगको संकेत दिन चाहन्छन् जसबाट अमेरिकाको विश्वव्यापी व्यापारिक स्थिति बलियो रहोस् र स्थानीय आर्थिक दबाबलाई पनि नियन्त्रण गर्न सकियोस्।
