अलास्कामा ट्रम्प-पुटिनको महत्त्वपूर्ण बैठकअघि युक्रेनका राष्ट्रपति जेलेन्स्कीको वक्तव्य, रसियालाई डोनेत्स्कको बाँकी ३०% भाग चाहिएको छ। युक्रेनले यसलाई असंवैधानिक मानेर पछि हट्न अस्वीकार गरेको छ।
ब्रसेल्स: रसिया र युक्रेनबीचको युद्धमा एउटा नयाँ मोड आउने सम्भावना छ। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रसियाका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन शुक्रबार अलास्कामा आमनेसामने वार्ता गर्दैछन्। यो बैठक युद्धविराम सम्झौता (Ceasefire) मा केन्द्रित हुन सक्छ। तर वार्ताअघि नै युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले एउटा यस्तो बयान दिएका छन्, जसले यस भेटको राजनीतिक र कूटनीतिक अर्थ अझ बढाएको छ।
रसियाको माग- डोनेत्स्कको बाँकी भागबाट युक्रेन पछि हट्नुपर्छ
जेलेन्स्कीका अनुसार, पुटिनको इच्छा छ कि युक्रेनले युद्धविराम सम्झौताअन्तर्गत डोनेत्स्क क्षेत्रको त्यो अन्तिम ३० प्रतिशत भागबाट पनि पछि हट्नुपर्छ, जसमाथि अझै पनि युक्रेनको नियन्त्रण छ। यसको अर्थ रसियालाई डोनेत्स्कमाथि लगभग पूर्ण नियन्त्रण मिल्नेछ।
डोनेट्स्क, युक्रेनको पूर्वी औद्योगिक क्षेत्रको महत्त्वपूर्ण भाग हो र यहाँ लामो समयदेखि भीषण युद्ध चलिरहेको छ। रसियाले यसअघि नै यस क्षेत्रको ठूलो भागमा कब्जा जमाइसकेको छ र अब बाँकी भागमाथि पनि आफ्नो नियन्त्रण कायम गर्न चाहन्छ।
युक्रेनको भूमिका- कुनै पनि सम्झौता हुँदैन जसले प्रादेशिक अखण्डतासँग सम्झौता गर्छ
युक्रेनका राष्ट्रपतिले स्पष्ट रूपमा भनेका छन् कि उनीहरूको देश आफ्नो कब्जामा रहेको भागबाट पछि हट्ने छैन। जेलेन्स्कीका अनुसार, यसो गर्नु असंवैधानिक हुनेछ र यसले भविष्यमा रसियालाई फेरि आक्रमण गर्ने मौका दिनेछ। उनले यो पनि स्पष्ट पारे कि यो केवल सैन्य मुद्दा मात्र होइन, तर युक्रेनको सार्वभौमसत्ता र स्वतन्त्रताको प्रश्न हो।
उनको भनाइ छ कि रसियालाई डोनेबास क्षेत्रको लगभग पूर्ण नियन्त्रण दिइनुको अर्थ युक्रेनको सामरिक र आर्थिक शक्तिमाथि प्रत्यक्ष हमला गर्नु हो। डोनेबास, कोइला खानी, भारी उद्योग र रणनीतिक मार्गहरूको लागि चिनिन्छ, जसलाई रसियाले लामो समयदेखि आफ्नो प्रभावमा ल्याउन चाहेको छ।
अमेरिकी स्रोतहरूको खुलासा
जेलेन्स्कीले दाबी गरे कि अमेरिकी अधिकारीहरूले उनीहरूलाई रसियाको मागहरूबारे जानकारी दिएका छन्। यो जानकारीअनुसार, रसियाको इच्छा छ कि युक्रेनले केवल डोनेत्स्कबाट मात्र नभई, डोनेबासको अन्य बाँकी भागबाट पनि पछि हट्नुपर्छ। यसले रसियालाई पूर्वी युक्रेनमाथि लगभग पूर्ण नियन्त्रण मिल्नेछ।
ट्रम्पको भनाइ- “दुई मिनेटमा थाहा हुन्छ कि सम्झौता हुन्छ कि हुँदैन”
अलास्कामा हुने शिखर बैठकअघि अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले पनि ठूलो बयान दिएका छन्। ह्वाइट हाउसमा एक ब्रिफिङको क्रममा ट्रम्पले भने कि उनलाई भेटको पहिलो दुई मिनेटमै थाहा हुनेछ कि सम्झौताको कुनै सम्भावना छ कि छैन।
ट्रम्पले भनेका छन् कि यदि वातावरण सही रह्यो भने अमेरिका र रसियामा सामान्य व्यापारिक सम्बन्ध (Normal Trade Relations) पुन: स्थापित हुन सक्छ। उनले यो बयान यस्तो समयमा दिएका छन्, जब रसिया-अमेरिका सम्बन्ध हालका वर्षहरूमा सबैभन्दा तल्लो स्तरमा रहेको छ।
