युक्रेन युद्ध समाप्त गर्ने उद्देश्यले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीच शुक्रबार भएको शिखर बैठक कुनै ठोस सम्झौता बिना नै समाप्त भयो। ट्रम्पले यो बैठकलाई "अति नै फलदायी" भने, भने पुटिनले यो बैठकलाई आपसी सम्मान र रचनात्मक वातावरणमा भएको चर्चा बताए।
अलास्का: अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनबीच अलास्कामा आयोजित बहुप्रतीक्षित शिखर वार्ता कुनै ठोस निष्कर्षमा पुग्न सकेन। तीन घण्टा चलेको यो बैठकको मुख्य एजेण्डा युक्रेन युद्ध समाप्त गर्ने दिशामा प्रगति गर्नु थियो। तथापि, गहिरो छलफल भए पनि दुवै नेता कुनै सम्झौतामा पुग्न सकेनन्। यो असफलताले अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिमा अनिश्चितता कायम राख्नुका साथै भारतका लागि पनि नयाँ चुनौतीहरू खडा गर्न सक्छ।
वार्तामा देखियो तनावपूर्ण वातावरण
अमेरिकी मिडिया रिपोर्टका अनुसार, बैठकको वातावरण सुरुदेखि नै तनावपूर्ण थियो। फक्स न्यूजका व्हाइट हाउस संवाददाता जेकी हेनरिकेले आफ्नो रिपोर्टमा लेखेकी छिन्, 'कोठाको वातावरण सकारात्मक थिएन। पुटिन सिधै मुद्दामा आए, आफ्नो निवेदन राखे र फोटो खिचेपछि हिँडे। यसले वार्ता केवल औपचारिकतामा मात्र सीमित रहेको सन्देश दियो।'
संयुक्त पत्रकार सम्मेलनको दौरान पुटिनले कुराकानी रचनात्मक र एकअर्कालाई आदर गर्ने खालको भएको बताए। उनले भने कि यदि ट्रम्प पहिलेदेखि नै राष्ट्रपति भएको भए, युक्रेन युद्ध कहिल्यै सुरु हुने थिएन। ट्रम्पले बैठकलाई "अति नै उत्पादक" भने र कुनै पनि मुद्दामा अन्तिम सहमति नभएको स्वीकार गरे।
पत्रकारका प्रश्नबाट बच्न खोज्दै दुवै नेता
बैठकपछि आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा पत्रकारहरूलाई कुनै पनि प्रश्नको उत्तर दिइएन। यो संकेत थियो कि वार्ता जति सफल हुने अपेक्षा गरिएको थियो, त्यति भएन। पुटिनले भने कि, "केही मुद्दाहरूमा सहमति भएको छ", तर उनले विस्तृत जानकारी दिएनन्। त्यसपछि ट्रम्पले पनि त्यही भने कि, "जहाँसम्म कुनै सम्झौता हुँदैन, तबसम्म कुनै सम्झौता छैन।"
ट्रम्पले भने कि धेरैजसो मुद्दाहरूमा दुवै पक्ष सहमत छन्, तर केही ठूला र संवेदनशील बिन्दुहरूमा मतभेद कायमै छन्। उनले यो पनि संकेत गरे कि दुवै देशहरूमा भविष्यमा थप छलफल हुन सक्छ।
युक्रेन युद्ध विगत दुई वर्षदेखि विश्वव्यापी राजनीतिको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण मुद्दा बनेको छ। अमेरिका र उसका सहयोगी देशहरूले रूसमाथि लगातार प्रतिबन्ध लगाइरहेका छन्, भने रूस आफ्ना शर्तहरूमा मात्र युद्धविरामको लागि तयार छ। यस पृष्ठभूमिमा ट्रम्प-पुटिनको बैठकबाट केही ठोस कदम चालिने अपेक्षा गरिएको थियो। तर नतिजाको कमीले युक्रेन संकटको समाधान अझै टाढा रहेको संकेत दिन्छ।
भारतमा के हुन्छ प्रभाव?
यो असफल वार्ताको सीधा असर भारतको विदेश नीति र आर्थिक स्थितिमा पर्न सक्छ। दक्षिण एसिया मामिलाका अमेरिकी विज्ञ माइकल कुगेलमेनले सोशल मिडिया प्लेटफर्म "एक्स" मा लेखेका छन्, "कुनै पनि सम्झौताको घोषणा नहुनुले शिखर सम्मेलन सफल नभएको देखाउँछ। यसले अमेरिका-भारतबीच तनाव बढ्न सक्छ।"
वास्तवमा, हालै अमेरिकाका अर्थमन्त्रीले संकेत दिएका थिए कि यदि ट्रम्प र पुटिनको बैठकबाट कुनै ठोस परिणाम निस्किएन भने, भारतमाथिको अमेरिकी ट्यारिफ बढ्न सक्छ। अमेरिकाले पहिलेदेखि नै रूसबाट ऊर्जा र रक्षा सम्झौताका कारण भारतमाथि दबाब दिइरहेको छ। यदि वार्ता असफल भयो भने, भारतलाई अमेरिका र रूसबीच सन्तुलन कायम राख्न अझ गाह्रो हुन सक्छ।
विश्वव्यापी स्तरमा के संकेत?
यो शिखर सम्मेलनले यो पनि सिद्ध गरेको छ कि, व्यक्तिगत स्तरमा ट्रम्प र पुटिनले एकअर्काप्रति सकारात्मक संकेत दिए पनि, जब राष्ट्रिय हित र भू-राजनीतिक समीकरणको विषय आउँछ, तब सहमति गर्न सजिलो हुँदैन। विज्ञहरूको भनाइ छ कि, अमेरिका र रूसबीच कुनै ठूलो सम्झौता तब मात्र सम्भव छ, जब दुवै देशको रणनीतिक हितहरूमा मिल्ने मुद्दाहरू हुन्छन्। हाललाई त्यस्तो देखिँदैन।
अलास्का बैठकबाट यो स्पष्ट भएको छ कि विश्वव्यापी राजनीतिमा अनिश्चितता कायम रहनेछ र आगामी दिनमा धेरै देशहरूले आफ्नो विदेश नीतिमा नयाँ तरिकाले विचार गर्नुपर्ने हुन्छ।
