2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਡੰਕਾ ਵਜਾਇਆ ਹੈ ਆਈਪੀਓ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ। ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਹੋਏ ਕੁੱਲ ਗਲੋਬਲ ਆਈਪੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 23% ਰਹੀ। ਇੰਡਸ ਵੈਲੀ ਐਨੂਅਲ ਰਿਪੋਰਟ 2025 ਮੁਤਾਬਕ, ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਆਈਪੀਓ ਰਾਹੀਂ ਕੁੱਲ 19.5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 1.6 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਆਈਪੀਓ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰਿਆ। 2024 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 268 ਆਈਪੀਓ ਲਾਂਚ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 90 ਮੇਨਬੋਰਡ ਅਤੇ 178 SME ਆਈਪੀਓ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਹੁੰਡਈ ਮੋਟਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਆਈਪੀਓ
2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਈਪੀਓ ਹੁੰਡਈ ਮੋਟਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਿਸਦਾ ਇਸ਼ੂ ਸਾਈਜ਼ 27,870 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਈਪੀਓ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸਾਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਈਪੀਓ ਰਿਹਾ।
ਵੈਂਚਰ ਕੈਪੀਟਲ ਦਾ ਵੱਧਦਾ ਰੁਝਾਨ
ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਈਪੀਓ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਵੈਂਚਰ ਕੈਪੀਟਲਿਸਟ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਸਟਾਰਟਅੱਪਸ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਈਪੀਓ ਰਾਹੀਂ ਲਿਸਟ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੈਂਚਰ ਸਮਰਥਿਤ ਆਈਪੀਓਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਾਸ਼ੀ 2021 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵੈਂਚਰ ਸਮਰਥਿਤ ਆਈਪੀਓਜ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਰਾਸ਼ੀ ਤੋਂ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
SME ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਬੰਪਰ ਗ੍ਰੋਥ
SME ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਆਈਪੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਬਰਦਸਤ ਉਛਾਲ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। 2012 ਤੋਂ ਬਾਅਦ SME ਆਈਪੀਓਜ਼ ਦਾ ਔਸਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪੂੰਜੀਕਰਨ 4.5 ਗੁਣਾ ਵਧ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 100 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਈਪੀਓ ਦੇ ਸਮੇਂ SME ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਰਾਜਸਵ ਵੀ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵਧ ਕੇ 70 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੁਇੱਕ ਕਾਮਰਸ ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੁਇੱਕ ਕਾਮਰਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੂਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਆਕਾਰ 7.1 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਪਹੁੰਚ, ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਬਦਲਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਵੱਧਦੀ ਪ੍ਰਤੀਸਪਰਧਾ ਨਾਲ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਬਰਦਸਤ ਗ੍ਰੋਥ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਪੂੰਜੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਬਲਿਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਔਸਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪੂੰਜੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
• 2021 ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਮਾਰਕੀਟ ਕੈਪ 3,800 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।
• 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਘਟ ਕੇ 3,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ।
• 2023 ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਘਟ ਕੇ 2,770 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਿਆ।
2024 ਦੇ ਟੌਪ ਆਈਪੀਓਜ਼
• ਹੁੰਡਈ ਮੋਟਰ ਇੰਡੀਆ – 3.3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭਾਰਤੀ ਆਈਪੀਓ)
• ਸਵਿਗੀ – 1.3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਫੂਡ ਟੈਕ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਆਈਪੀਓ)
• ਐਨਟੀਪੀਸੀ ਗ੍ਰੀਨ ਐਨਰਜੀ – 1.2 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਊਰਜਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ)
• ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੇਗਾ ਮਾਰਟ – 0.9 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਰਿਟੇਲ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਆਈਪੀਓ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਮੁਖ ਕੰਪਨੀ)
• ਬਜਾਜ ਹਾਊਸਿੰਗ ਫਾਈਨੈਂਸ – 0.8 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਫਾਈਨੈਂਸ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਵੱਧਦਾ ਰੁਝਾਨ)
