ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਹਰ ਸਾਲ 8 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਵਧਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ, ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ-ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ: ਸੁਚੇਤਾ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ
ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੁਚੇਤਾ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ 1963 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੀਆਂ ਅਤੇ 1967 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਰਹੀਆਂ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 16 ਤੋਂ ਵੱਧ ਔਰਤਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਨੇ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਸਨ ਚਲਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਛੱਡ ਗਿਆ।
ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੂਚੀ
ਨਾਮ |
ਰਾਜ |
ਕਾਰਜਕਾਲ |
ਪਾਰਟੀ |
ਸੁਚੇਤਾ ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ |
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
1963-1967 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਸਈਦਾ ਅਨਵਰਾ ਤੈਮੂਰ |
ਅਸਾਮ |
1980-1981 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਸ਼ੀਲਾ ਦੀਖਿਤ |
ਦਿੱਲੀ |
1998-2013 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਨੰਦਨੀ ਸਤਪਾਤੀ |
ਉੜੀਸਾ |
1972-1976 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਰਾਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਭੱਟਲ |
ਪੰਜਾਬ |
1996-1997 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ |
ਦਿੱਲੀ |
1998 |
ਭਾਜਪਾ |
ਉਮਾ ਭਾਰਤੀ |
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
2003-2004 |
ਭਾਜਪਾ |
ਵਸੁੰਧਰਾ ਰਾਜੇ |
ਰਾਜਸਥਾਨ |
2003-2008, 2013-2018 |
ਭਾਜਪਾ |
ਆਨੰਦੀਬੇਨ ਪਟੇਲ |
ਗੁਜਰਾਤ |
2014-2016 |
ਭਾਜਪਾ |
ਮਾਇਆਵਤੀ |
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
1995, 1997, 2002-03, 2007-12 |
ਬਸਪਾ |
ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ |
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ |
2011-ਹਾਲ |
ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ |
ਰਾਬੜੀ ਦੇਵੀ |
ਬਿਹਾਰ |
1997-2005 |
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਤਾ ਦਲ |
ਜੈਲਲਿਤਾ |
ਤਮਿਲਨਾਡੂ |
1991-96, 2001, 2002-06, 2011-16 |
AIADMK |
ਰਮਾਦੇਵੀ |
ਉੜੀਸਾ |
1972 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਸਰਲਾ ਦੇਵੀ |
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ |
1967 |
ਕਾਂਗਰਸ |
ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ |
ਦਿੱਲੀ |
2025-ਹਾਲ |
—— |
ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ
ਸ਼ੀਲਾ ਦੀਖਿਤ – 15 ਸਾਲ 25 ਦਿਨ (ਦਿੱਲੀ)
ਜੈਲਲਿਤਾ – 14 ਸਾਲ 124 ਦਿਨ (ਤਮਿਲਨਾਡੂ)
ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ – 13 ਸਾਲ 275 ਦਿਨ (ਹਾਲੇ ਵੀ ਜਾਰੀ) (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ)
ਵਸੁੰਧਰਾ ਰਾਜੇ – 10 ਸਾਲ 9 ਦਿਨ (ਰਾਜਸਥਾਨ)
ਰਾਬੜੀ ਦੇਵੀ – 8 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ (ਬਿਹਾਰ)
ਮਾਇਆਵਤੀ – ਚਾਰ ਵਾਰ ਯੂਪੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ
ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ
ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰਿਤਵ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਕਦੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੀਮਤ ਸੀ, ਉੱਥੇ ਹੁਣ ਉਹ ਰਾਜ ਸੱਤਾ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਅਤੇ ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
``` ```
```