2027 ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (ਭਾਜਪਾ) ਨੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਸਾਧਣ ਲਈ ਕਮਰ ਕੱਸ ਲਈ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਹੁਣ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਣਨੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਡਾ. ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁਟੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਲਖਨਊ: ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ 2024 ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ (BJP) ਨੇ 2027 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹੈ - ਦਲਿਤ ਵੋਟਰ। ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਦੇ PDA (ਪਿਛੜਾ, ਦਲਿਤ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ) ਫਾਰਮੂਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਲੱਭਣ ਲਈ BJP ਨੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਡਾ. ਭੀਮ ਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਯੋਗ ਦਿਵਸ 'ਤੇ 'ਦਲਿਤ ਕਨੈਕਟ' ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ
21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਲਖਨਊ ਦੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ BJP ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸਿਰਫ਼ ਯੋਗ ਸੈਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 5000 ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਚਿੱਟੀਆਂ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੀ-ਸ਼ਰਟਾਂ 'ਤੇ ਕਿਸੇ BJP ਨੇਤਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਸ਼ਹਿਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਰਡਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੋਦੀ ਜਾਂ ਯੋਗੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ BJP ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਾਰਟੀ ਹੁਣ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਲਿਤ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਅਸਮਿਤਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਉਸ ਵਰਗ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਿੱਤ ਸਕੇ, ਜਿਸਨੇ 2024 ਵਿੱਚ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ।
BJP ਨੂੰ 2024 ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਹੋਇਆ ਨੁਕਸਾਨ?
2024 ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ BJP ਲਈ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਨ। ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 26 ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 49.98% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 41.37% ਤੱਕ ਆ ਗਿਆ। ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਦਲਿਤ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਖਿਸਕਣਾ ਸੀ। ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਗੈਰ-ਜਾਟਵ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ 56% ਅਤੇ ਜਾਟਵਾਂ ਦਾ 25% ਵੋਟ ਇੰਡੀਆ ਬਲਾਕ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2019 ਵਿੱਚ BJP ਨੂੰ ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50% ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਗੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰ ਲਗਭਗ 21% ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਗੇਮਚੇਂਜਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
'ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਦਲੇਗਾ' ਨਾਅਰੇ ਨੇ ਵਿਗਾੜੀ BJP ਦੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟ
BJP ਦੇ ਰਣਨੀਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਫੈਲਾਇਆ ਗਿਆ ਇਹ ਨੈਰੇਟਿਵ ਕਿ "ਸੰਵਿਧਾਨ ਬਦਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ" ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਅਤੇ ਵਾਂਝੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਡਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਡਰ ਨੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲ ਝੁਕਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਮਾਇਆਵਤੀ ਦੀ BSP ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਜਨ ਅਧਾਰ ਨੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਕਲਪਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ BJP ਹੁਣ ਡੈਮੇਜ ਕੰਟਰੋਲ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਾਮ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ "ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਵੇਸ਼" ਰਣਨੀਤੀ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਖਨਊ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ BJP ਨੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ - ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ "ਅੰਬੇਡਕਰ ਮੈਰਾਥਨ", ਵਿਚਾਰ ਗੋਸ਼ਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਨੀਰਜ ਸਿੰਘ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਹਿਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ BJP ਗਰਾਉਂਡ ਲੈਵਲ 'ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ।
PDA ਬਨਾਮ BJP: ਕੌਣ ਬਣੇਗਾ ਦਲਿਤਾਂ ਦਾ ਅਸਲੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ?
ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ 2024 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ PDA (ਪਿਛੜਾ, ਦਲਿਤ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ) ਫਾਰਮੂਲੇ ਰਾਹੀਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ 2027 ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸੇ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ BJP ਦਾ ਅੰਬੇਡਕਰ ਕਾਰਡ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਹੁਣ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
BJP ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਇਆਵਤੀ ਦੀ BSP ਹੁਣ ਉਸ ਤਾਕਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁਟ ਕਰ ਸਕੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇਕਰ BJP ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਦਲਿਤ ਅਸਮਿਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗਤਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਸੇਂਧ ਲਗਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
```
