ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕ (FPIs) ਨੇ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ₹12,257 ਕਰੋੜ ਕਢਵਾਏ ਹਨ। ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਵਪਾਰਕ ਟੈਰਿਫ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਤਣਾਅ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਹੈ।
FPI ਅੱਪਡੇਟ: ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਕ (FPIs) ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ₹12,257 ਕਰੋੜ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ $1.4 ਬਿਲੀਅਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਕਢਵਾ ਲਏ ਹਨ। ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਗਲੋਬਲ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਹਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਵਪਾਰਕ ਟੈਰਿਫ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਤਣਾਅ।
ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਕਰੀ
ਅਗਸਤ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ, FPIs ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ₹34,990 ਕਰੋੜ ਕਢਵਾਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ, ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ₹17,700 ਕਰੋੜ ਕਢਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 2025 ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁੱਲ ਨਿਵੇਸ਼ ₹1.43 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਨਿਵੇਸ਼ ਘਟਣ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਇਸ ਹਮਲਾਵਰ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ।
- ਡਾਲਰ ਦੀ ਤਾਕਤ – ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੁਦਰਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਲਾਭਦਾਇਕ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
- ਅਮਰੀਕੀ ਵਪਾਰਕ ਟੈਰਿਫ ਦਾ ਤਣਾਅ – ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਨਵੇਂ ਵਪਾਰਕ ਟੈਰਿਫ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
- ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਕ ਤਣਾਅ – ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਵਾਦ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
- ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ – ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਤਿਮਾਹੀ ਨਤੀਜੇ ਉਮੀਦਾਂ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲਾਂਕਣ (valuation) ਮਹਿੰਗਾ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਲਾਭ ਕਢਵਾ ਲਏ ਸਨ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਰਾਇ
ਐਂਜਲ ਵਨ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਐਨਾਲਿਸਟ ਵਾਕਰ ਜਾਵੇਦ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ, ਅਮਰੀਕੀ ਕਿਰਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਡਾਟਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਦੀਆਂ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਸਬੰਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਅਹਿਮ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਨਾਲ ਹੀ, ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਨਿਰਭਰ ਰਹੇਗਾ।
ਮਾਰਨਿੰਗਸਟਾਰ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟਸ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅਸਥਿਰਤਾ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ। ਪਰ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਾਧਾ, GST ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਲਾਭਅੰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ FPIs ਨੂੰ ਮੁੜ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਥਾਨਕ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ
ਜੀਓਜੀਤ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟਸ ਦੇ ਚੀਫ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਸਟ੍ਰੈਟਜਿਸਟ ਵੀ.ਕੇ. ਬਿਜੋਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ, ਘਰੇਲੂ ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕ (DIIs) ਲਗਾਤਾਰ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਉੱਚ ਮੁੱਲਾਂਕਣ 'ਤੇ ਵਿਕਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੀਨ, ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵਰਗੇ ਸਸਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਡੈਟ ਮਾਰਕੀਟ (Debt Market) ਵਿੱਚ ਗਤੀਵਿਧੀ
ਇਕੁਇਟੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾਉਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, FPIs ਨੇ ਡੈਟ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ₹1,978 ਕਰੋੜ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ₹993 ਕਰੋੜ ਕਢਵਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਘੱਟ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।
