ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹਵਨ ਜਾਂ ਯੱਗ ਦੀ ਖਾਸ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਧੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ, ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮਾਧਿਅਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਨਵਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਨਵਰਾਤਰੀ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ: ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਉਤਸਵ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਖ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਤਸਵ ਹਰ ਸਾਲ ਅਸ਼ਵਿਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਤ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਨੌਂ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ, ਵਰਤ ਅਤੇ ਹਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਨਵਰਾਤਰੀ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ
ਹਵਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਤੱਕ ਨੈਵੇਦਯ ਅਤੇ ਆਹੂਤੀਆਂ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਅਗਨੀ ਦੇਵ ਨੂੰ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਵਨ ਕੁੰਡ ਵਿੱਚ ਅਰਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਆਹੂਤੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘਿਓ, ਹਵਨ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਫੁੱਲ ਸਿੱਧੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ ਹਵਨ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹਵਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੰਤਰਾਂ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਊਰਜਾ ਘਰ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁੱਖ, ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਹਵਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੁੱਖ-ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਘਰ ਦੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਨਾਸ਼
ਹਵਨ ਦੀ ਅੱਗ ਅਤੇ ਮੰਤਰਾਂ ਦੇ ਉਚਾਰਨ ਨਾਲ ਘਰ ਦੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ, ਡਰ ਅਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਲਾਭ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਹਵਨ ਘਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਵਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਲਤੀ ਜਾਂ ਤਰੁੱਟੀ ਲਈ ਦੇਵੀ ਤੋਂ ਖਿਮਾ ਮੰਗੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਪੂਜਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਫਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਧੀਆਂ ਪੂਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਵਨ ਕਦੋਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਨਵਰਾਤਰੀ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸ਼ਟਮੀ (ਦੁਰਗਾਸ਼ਟਮੀ) ਅਤੇ ਨਵਮੀ ਦਾ ਦਿਨ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਅਸ਼ਟਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹਵਨ ਅਤੇ ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭਗਤ ਨਵਮੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹਵਨ ਅਤੇ ਵਰਤ ਦਾ ਪਾਰਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੰਨਿਆ ਪੂਜਨ ਅਤੇ ਹਵਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦਾ ਵਰਤ ਅਧੂਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਅਸ਼ਟਮੀ ਅਤੇ ਨਵਮੀ ਨੂੰ ਹਵਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਅਸ਼ਟਭੁਜਾ ਅਤੇ ਦੁਰਗਾ ਸਵਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਵਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਹਵਨ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮੱਗਰੀ
ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਹਵਨ ਵਿੱਚ ਹਵਨ ਕੁੰਡ, ਘਿਓ, ਅਕਸ਼ਤ (ਚ
