ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ 2025 ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿੱਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਈ-ਸਪੋਰਟਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਾਂ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕੰਟਰੋਲ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
Online Gaming Bill 2025: ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ 2025 ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੁੱਖ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਇਸ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਈ-ਸਪੋਰਟਸ ਅਤੇ ਹੁਨਰ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਗੇਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫੈਨਟਸੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਡਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਜਾਂ ਜੂਏ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਗੇਮਾਂ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੱਖਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ GTA, Call Of Duty, BGMI ਅਤੇ Free Fire ਵਰਗੀਆਂ ਗੇਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਰੀਅਲ-ਮਨੀ ਗੇਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੰਮੀ ਅਤੇ ਲੂਡੋ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਜੂਏ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ 2025 ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼
ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਗੇਮਿੰਗ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿਰਜਣਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੇਮਿੰਗ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ:
- ਈ-ਸਪੋਰਟਸ (eSports)
- ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ (Real Money Games)
- ਈ-ਸਪੋਰਟਸ: ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਗੇਮਿੰਗ
ਈ-ਸਪੋਰਟਸ ਉਹ ਗੇਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸਰਲ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਹਿਣਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ, ਇਹ ਗੇਮਾਂ ਫ੍ਰੀ ਟੂ ਪਲੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕੀਮਤ ਜਾਂ ਅਸਲ ਧਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਈ-ਸਪੋਰਟਸ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਗੇਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਰਚੁਅਲ ਪੁਆਇੰਟਸ ਜਾਂ ਤਜਰਬੇ ਦੇ ਅੰਕ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
- ਸਰਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਮਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
- ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਗੇਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: GTA, Call of Duty, BGMI, Free Fire। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਮਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ।
- ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼: ਪੈਸੇ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਗੇਮਿੰਗ 'ਤੇ ਲਗਾਮ
ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ ਸਿੱਧੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧੇ ਰੀਅਲ ਕੈਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ
- ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੇਮ ਖੇਡਣ ਵੇਲੇ ਪੈਸੇ ਖਰਚਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
- ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਜਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਵਾਲਿਟ ਵਿੱਚ ਰਕਮ ਟਰਾਂਸਫਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਰਚੁਅਲ ਕੋਇਨਜ਼ ਜਾਂ ਪੁਆਇੰਟਸ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਅਸਲ ਧਨ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੇਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਰੰਮੀ, ਫੈਨਟਸੀ ਕ੍ਰਿਕਟ, ਲੂਡੋ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੈਸ਼ ਆਧਾਰਿਤ ਗੇਮਾਂ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੇਮਾਂ ਦੀ ਇੰਡਸਟਰੀ ਲੱਖਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ 'ਤੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧ
ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ 2025 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਨ:
- ਬੈਂਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧ।
- ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਗੇਮਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਜਾਂ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਿਆ ਜੁਰਮਾਨਾ।
- ਬਿਨਾਂ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ।
- ਰੀਅਲ ਮਨੀ ਗੇਮਜ਼ ਦੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਜਾਂ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਿਆ ਜੁਰਮਾਨਾ।
- ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ 'ਤੇ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਜਾਂ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਿਆ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ।
- ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਪਰਾਧ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਅਤੇ ਵੱਡਾ ਜੁਰਮਾਨਾ।
- ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਾਰੰਟ ਬਿਨਾਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ।
ਆਨਲਾਈਨ ਗੇਮਿੰਗ ਬਿੱਲ 2025 ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੇਮਿੰਗ ਇੰਡਸਟਰੀ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਈ-ਸਪੋਰਟਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗੇਮਿੰਗ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
