ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਅੱਜ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਆਓ ਮੈਨੂਅਲ ਗੋਂਕਾਲਵੇਸ ਲੌਰੇਨਕੋ ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਅੰਗੋਲਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਹੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ ਅੰਗੋਲਾ (Angola) ਦਰਮਿਆਨ ਸਬੰਧ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੌਪਦੀ ਮੁਰਮੂ (Droupadi Murmu) ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਲੀਆ ਅੰਗੋਲਾ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਗੋਲਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ (Energy Security) ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਰਿਫਾਈਨਰੀਆਂ ਤੇ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਇੱਛੁਕ ਹੈ।
ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਯਾਤਰਾ ਭਾਰਤ-ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ 40ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੋਈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਅੰਗੋਲਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਲੁਆਂਡਾ (Luanda) ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਆਓ ਮੈਨੂਅਲ ਗੋਂਕਾਲਵੇਸ ਲੌਰੇਨਕੋ (João Manuel Gonçalves Lourenço) ਨਾਲ ਦੁਵੱਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਊਰਜਾ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਬੇਹੱਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ,
'ਭਾਰਤ ਦੀ ਊਰਜਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਭਾਈਵਾਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਅੰਗੋਲਾ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਂ।'
ਭਾਰਤ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਗੈਸ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਆਨਸ਼ੋਰ ਅਤੇ ਆਫਸ਼ੋਰ ਅਪਸਟਰੀਮ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਰਿਫਾਈਨਿੰਗ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਰਿਫਾਈਨਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਛੁਕ ਹੈ।
ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੀਆਂ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਵੀ ਅੰਗੋਲਾ ਭੇਜੇਗਾ ਭਾਰਤ
ਤਕਨੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਹਾਈ-ਸਪੀਡ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੇਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਅੰਗੋਲਾ ਵਰਗੇ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਅਭਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਰੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅੰਗੋਲਾ, ਦੋਵਾਂ ਕੋਲ ਨੌਜਵਾਨ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਹੁਨਰ (Future Skills) ਸਿੱਖਣ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਸਕਣ।
ਰਣਨੀਤਕ ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ
ਊਰਜਾ ਸਹਿਯੋਗ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰਣਨੀਤਕ ਖਣਿਜਾਂ (Strategic Minerals) ਅਤੇ ਉੱਭਰਦੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ (Emerging Technologies) ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ। ਅੰਗੋਲਾ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜ (Critical and Rare Minerals) ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ (EVs), ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਨਿਰਮਾਣ, ਨਕਲੀ ਬੁੱਧੀ (AI) ਅਤੇ ਹਰੀ ਊਰਜਾ (Green Energy) ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸਕ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ
ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅੰਗੋਲਾ ਦਰਮਿਆਨ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (MEA) ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ 40 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਗਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਈ 2025 ਵਿੱਚ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲੌਰੇਨਕੋ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅੰਗੋਲਾ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਨ ਲਈ 200 ਮਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕਰਜ਼ਾ ਸਹਾਇਤਾ (Line of Credit) ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਦੀ ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ “ਗਲੋਬਲ ਸਾਊਥ (Global South)” ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਅੰਗੋਲਾ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ 11 ਤੋਂ 13 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਬੋਤਸਵਾਨਾ (Botswana) ਦੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਬੋਤਸਵਾਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਯਾਤਰਾ ਹੋਵੇਗੀ।
