చరిత్రకు సంబంధించిన ఈ ప్రత్యేకమైన ఆసక్తికర విషయాలు, దీపావళి పండుగ ఎలా ప్రారంభమైందో తెలుసుకోండి

భారతదేశం పండుగల దేశం మరియు కార్తీక మాసం దీపావళి అనే అతి పెద్ద పండుగను తీసుకొస్తుంది. ఈ దీపాల పండుగ మన మధ్య ఆనందకరమైన వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తుంది. దీపావళి భారతీయ సంస్కృతిలో అత్యంత రంగులమయమైన మరియు వైవిధ్యమైన పండుగలలో ఒకటి. ఈ రోజున భారతదేశం అంతటా దీపాలు మరియు కాంతుల యొక్క విభిన్న శోభ కనిపిస్తుంది. ఈ పండుగ కోసం పెద్దలు మరియు పిల్లలు అందరూ ఆసక్తిగా ఎదురు చూస్తుంటారు. మతపరంగా దీపావళికి చారిత్రక ప్రాముఖ్యత ఉంది మరియు అనేక గ్రంథాలు దీనిని వివరిస్తున్నాయి. ఈ వ్యాసంలో దీపావళికి సంబంధించిన మతపరమైన విషయాల గురించి తెలుసుకుందాం.

బలి చక్రవర్తి ముల్లోకాలను తన ఆధీనంలోకి తెచ్చుకోవడానికి అశ్వమేధ యాగం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. దీంతో కలత చెందిన దేవతలందరూ సహాయం కోసం విష్ణువును వేడుకున్నారు. అప్పుడు విష్ణువు వామన అవతారం ఎత్తి భిక్ష కోరుతూ బలి చక్రవర్తి దగ్గరకు వెళ్లాడు. మహా పరాక్రమవంతుడు, దాత అయిన బలి చక్రవర్తి మూడు లోకాలను జయించాడు. దేవతల ప్రార్థన మేరకు విష్ణువు వామన రూపం ధరించి బలి చక్రవర్తిని మూడు అడుగుల భూమిని దానంగా అడిగాడు. విష్ణువు యొక్క మాయను తెలుసుకున్నప్పటికీ, బలి చక్రవర్తి యాచకుడిని నిరాశపరచకుండా మూడు అడుగుల భూమిని దానంగా ఇచ్చాడు. విష్ణువు మూడు అడుగులతో మూడు లోకాలను కొలిచాడు. బలి చక్రవర్తి దానగుణానికి ముగ్ధుడైన విష్ణువు అతనికి పాతాళ లోకాన్ని ఇచ్చి, అతని జ్ఞాపకార్థం ప్రతి సంవత్సరం దీపావళి జరుపుకుంటామని హామీ ఇచ్చాడు.

త్రేతాయుగంలో రాముడు రావణుడిని ఓడించి అయోధ్యకు తిరిగి వచ్చినప్పుడు, అయోధ్య వాసులు దీపాలు వెలిగించి ఆయనకు స్వాగతం పలికారు మరియు సంతోషించారు.

కృష్ణుడు నరకాసురుడు అనే దుర్మార్గుడిని దీపావళికి ఒక రోజు ముందు చతుర్దశి నాడు సంహరించాడు. ఈ సంతోషంలో మరుసటి రోజు అమావాస్య నాడు గోకుల వాసులు దీపాలు వెలిగించి సంతోషించారు.

కార్తీక అమావాస్య రోజున సిక్కుల ఆరవ గురువు హర్‌గోవింద్ సింగ్ జీ బాద్షా జహంగీర్ చెర నుండి విడుదలయి అమృత్‌సర్‌కు తిరిగి వచ్చారు.

బౌద్ధమత స్థాపకుడు గౌతమ బుద్ధుని అనుచరులు 2500 సంవత్సరాల క్రితం గౌతమ బుద్ధునికి స్వాగతం పలుకుతూ వేలాది దీపాలు వెలిగించి దీపావళి జరుపుకున్నారు.

క్రీస్తు పూర్వం 500 నాటి మోహన్‌జోదారో నాగరికత అవశేషాలలో మాతృదేవి విగ్రహం ఇరువైపులా వెలుగుతున్న దీపాలు కనిపిస్తాయి, ఆ సమయంలో కూడా దీపావళి జరుపుకునేవారని తెలుస్తోంది.

అమృత్‌సర్‌లోని స్వర్ణ దేవాలయం నిర్మాణం కూడా దీపావళి రోజునే ప్రారంభమైంది.

జైనమత 24వ తీర్థంకరుడు భగవాన్ మహావీరుడు దీపావళి రోజునే బీహార్‌లోని పావాపురిలో దేహాన్ని విడిచిపెట్టారు. మహావీర నిర్వాణ సంవత్సరం ఈ రోజు నుంచే ప్రారంభమవుతుంది మరియు దీనిని అనేక ప్రాంతాలలో సంవత్సరాదిగా పరిగణిస్తారు.

శ్రీకృష్ణుడు దుర్మార్గుడైన నరకాసురుడిని సంహరించినప్పుడు, వ్రజవాసులు దీపాలు వెలిగించి తమ సంతోషాన్ని వ్యక్తం చేశారు.

రాక్షసులను సంహరించిన తర్వాత కూడా మా కాళిక కోపం తగ్గనప్పుడు, శివుడు ఆమె పాదాల వద్ద పడుకుని ఆమె కోపాన్ని తగ్గించాడు. ఆ జ్ఞాపకార్థం లక్ష్మీ మరియు కాళికా దేవి పూజలు జరుగుతాయి.

మొఘల్ చక్రవర్తి బహదూర్ షా జఫర్ దీపావళిని పండుగగా జరుపుకునేవారు. షా ఆలం II కాలంలో ఎర్రకోటలో దీపావళి కార్యక్రమాలు జరిగేవి, ఇందులో హిందువులు మరియు ముస్లింలు ఇద్దరూ పాల్గొనేవారు.

స్వామి రామతీర్థ జననం మరియు మహాప్రయాణం రెండూ దీపావళి రోజునే జరిగాయి. ఆయన గంగా తీరంలో 'ఓం' అంటూ సమాధి అయ్యారు.

మహర్షి దయానంద్ కూడా దీపావళి రోజున అజ్మీర్‌ సమీపంలో మరణించారు. ఆయన ఆర్య సమాజాన్ని స్థాపించారు.

దీన్-ఎ-ఇలాహి స్థాపకుడు మొఘల్ చక్రవర్తి అక్బర్ పాలనలో దీపావళి రోజున దౌలత్‌ఖానా ఎదురుగా 40 గజాల ఎత్తైన వెదురు కర్రపై పెద్ద ఆకాశ దీపం వేలాడదీసేవారు.

చక్రవర్తి విక్రమాదిత్యుడు కూడా దీపావళి రోజునే పట్టాభిషిక్తుడయ్యాడు మరియు దీపాలు వెలిగించి సంతోషాలు జరుపుకున్నారు.

క్రీస్తుపూర్వం నాల్గవ శతాబ్దంలో కౌటిల్యుడు అర్థశాస్త్రంలో కార్తీక అమావాస్య రోజున దేవాలయాలు మరియు ఘాట్లలో దీపాలు వెలిగించేవారని పేర్కొన్నారు.

ప్రతి రాష్ట్రంలో లేదా ప్రాంతంలో దీపావళి జరుపుకోవడానికి కారణాలు మరియు విధానాలు వేరుగా ఉంటాయి, కానీ అన్ని చోట్ల ఈ పండుగ తరతరాలుగా జరుపుకుంటున్నారు. ప్రజలు తమ ఇళ్లను శుభ్రం చేసుకుంటారు, కొత్త దుస్తులు ధరిస్తారు, స్వీట్లు పంచుకుంటారు మరియు ఒకరినొకరు కౌగిలించుకుంటారు. చీకటిపై వెలుగు సాధించిన విజయానికి ప్రతీకగా నిలిచే ఈ పండుగ సమాజంలో ఉల్లాసం, సోదరభావం మరియు ప్రేమను వ్యాప్తి చేస్తుంది.