BBC એ પેરપ્લેક્સિટી AI પર કન્ટેન્ટ ચોરીનો આરોપ લગાવતા કાનૂની કાર્યવાહીની ધમકી આપી છે. સ્ટાર્ટઅપે આ આરોપોને ખોટા ગણાવ્યા છે. આ મામલો AI અને મીડિયા વચ્ચે બૌદ્ધિક સંપત્તિ વિવાદ દર્શાવે છે.
Perplexity AI: આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સની ઝડપથી વધતી દુનિયામાં હવે ટેક અને મીડિયા કંપનીઓ વચ્ચે ટકરાવ ખુલ્લેઆમ સામે આવવા લાગ્યા છે. તાજો મામલો બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કોર્પોરેશન (BBC) અને અમેરિકાની AI સ્ટાર્ટઅપ Perplexity AI વચ્ચેનો છે, જેમાં BBC એ આરોપ લગાવ્યો છે કે પેરપ્લેક્સિટીએ તેમની સામગ્રીનો અયોગ્ય ઉપયોગ કરીને પોતાના AI મોડેલને ટ્રેન કર્યું છે. આ મામલાએ ટેકનોલોજી અને મીડિયા જગત બંનેમાં હડકંપ મચાવી દીધો છે.
BBCનો મોટો આરોપ: બિનઅધિકૃત કન્ટેન્ટનો ઉપયોગ
બ્રિટિશ અખબાર ફાઇનાન્શિયલ ટાઇમ્સ મુજબ, BBC એ Perplexity ના CEO અરવિંદ શ્રીનિવાસને એક ફોર્મલ કાનૂની નોટિસ મોકલી છે. આ નોટિસમાં BBC એ કહ્યું છે કે જો પેરપ્લેક્સિટીએ:
- BBC ની વેબસાઇટ પરથી કન્ટેન્ટ સ્ક્રેપ કરવાનું બંધ ન કર્યું,
- પોતાના AI મોડેલમાંથી તે ટ્રેનિંગ ડેટા નહીં દૂર કર્યો જેમાં BBC ની સામગ્રી શામેલ છે, અને
- બૌદ્ધિક સંપત્તિના ઉલ્લંઘન બદલ વળતર ન આપ્યું,
તો BBC કોર્ટનો રસ્તો અપનાવશે અને પ્રતિબંધ (injunction) ની માંગ કરશે.
પેરપ્લેક્સિટીની પ્રતિક્રિયા: 'આ આરોપ ભ્રામક છે'
BBC ના આ આરોપો પર પ્રતિક્રિયા આપતા Perplexity AI એ કહ્યું છે કે BBC દ્વારા લગાવવામાં આવેલા આરોપો 'છળપૂર્ણ અને અવસરવાદી' છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે BBC ને 'ટેકનોલોજી, ઇન્ટરનેટ અને બૌદ્ધિક સંપત્તિ કાયદાની મૂળભૂત સમજ નથી'.
પેરપ્લેક્સિટીએ ભારપૂર્વક કહ્યું કે તે ટેકનોલોજીના ઉપયોગના સંદર્ભમાં કાયદાકીય માળખામાં કામ કરી રહી છે અને તે પોતાના યુઝર્સને સાચી અને ઝડપી માહિતી આપવા માટે ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરે છે.
પહેલાં પણ લાગ્યા છે આરોપો
પેરપ્લેક્સિટી AI કોઈ નવો ખેલાડી નથી. તે OpenAI ના ChatGPT અને Google ના Gemini જેવા મોડેલ્સનો પ્રતિસ્પર્ધી માનવામાં આવે છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં કંપની પર Forbes, Wired અને New York Times જેવા પ્રતિષ્ઠિત મીડિયા હાઉસીસની સામગ્રીનો બિનઅધિકૃત ઉપયોગ કરવાનો આરોપ લાગી ચૂક્યો છે.
પિછલા ઓક્ટોબર 2024 માં, ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સે પેરપ્લેક્સિટીને એક Cease and Desist Notice (બંધ કરો અને રોકો નોટિસ) મોકલી હતી, જેમાં AI હેતુઓ માટે તેમની કન્ટેન્ટનો ઉપયોગ તાત્કાલિક રોકવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું.
વિવાદનો મૂળ: AI ની ભૂખ અને કન્ટેન્ટનો અધિકાર
જનરેટિવ AI મોડેલ્સ જેવા કે પેરપ્લેક્સિટી, ChatGPT અથવા Gemini ને ટ્રેનિંગ આપવા માટે લાખો-કરોડો પેજોની જરૂર હોય છે. આ મોડેલ્સ ઘણીવાર જાહેરમાં ઉપલબ્ધ ઇન્ટરનેટ સામગ્રીને સ્ક્રેપ કરીને ડેટા એકઠા કરે છે અને પછી તેનો ઉપયોગ કરીને માનવી જેવી પ્રતિક્રિયાઓ આપવાનું શીખે છે.
જોકે, મીડિયા હાઉસીસ કહે છે કે તેમની મહેનતથી લખાયેલી રિપોર્ટ્સ અને લેખ તેમની બૌદ્ધિક સંપત્તિ છે, અને આનો બિનઅધિકૃત અથવા બિનવેતન ઉપયોગ સીધો કોપીરાઇટનું ઉલ્લંઘન છે.
રાજસ્વ શેરિંગની કોશિશ
આ આલોચનાઓ વચ્ચે Perplexity AI એ હાલમાં Revenue Sharing Program શરૂ કર્યું છે, જેમાં તે પ્રકાશકો સાથે ભાગીદારી કરીને પોતાની AI સેવાઓમાંથી થતી આવકનો ભાગ શેર કરવા માંગે છે. જોકે BBC જેવા મોટા મીડિયા હાઉસીસ આ કાર્યક્રમથી સંતુષ્ટ નથી.
BBC કહે છે કે આ મોડેલ પારદર્શક નથી અને તેનાથી તેમની સામગ્રીના માલિકીનું રક્ષણ થઈ શકતું નથી. તેઓ ઈચ્છે છે કે તેમની કન્ટેન્ટનો સંપૂર્ણ નિયંત્રણ અને ઉપયોગની પરવાનગી તેમના જ હાથમાં રહે.
શું છે આગલો પગલું?
આ ઘટનાક્રમ પછી ટેકનોલોજી અને કાનૂની જગતમાં ચર્ચાઓ ઝડપી થઈ ગઈ છે. BBC ના આ પગલાને એક મોટી પહેલ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે, જેનાથી અન્ય મીડિયા હાઉસીસ પણ પ્રેરિત થઈને કાનૂની માર્ગ અપનાવી શકે છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે આ મામલો ટેકનોલોજી અને બૌદ્ધિક સંપત્તિ કાયદાઓ વચ્ચે સંતુલન અંગે વૈશ્વિક ચર્ચાને જન્મ આપશે. તેનાથી નક્કી થશે કે શું AI કંપનીઓ ખુલ્લા ઇન્ટરનેટનો સહારો લઈને 'ફેર યુઝ' હેઠળ બધું ઉપયોગ કરી શકે છે, અથવા તેમણે કન્ટેન્ટ ક્રિએટર્સની પરવાનગી અને વળતર આપવું પડશે.
