વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તેમના પૂર્વ નિર્ધારિત કાર્યક્રમોને કારણે રવિવારથી શરૂ થઈ રહેલી આસિયાન શિખર સંમેલન સંબંધિત બેઠકોમાં ભાગ લેવા માટે સંભવતઃ મલેશિયા નહીં જાય. અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે વડાપ્રધાનની ગેરહાજરીમાં વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર આ બેઠકોમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે.
નવી દિલ્હી: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ વર્ષે મલેશિયામાં યોજાનારા આસિયાન (ASEAN) શિખર સંમેલન 2025માં ભાગ લેશે નહીં. ભારત સરકારે પુષ્ટિ કરી છે કે વિદેશ મંત્રી ડો. એસ. જયશંકર આ સંમેલનમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે. સંમેલન 26 થી 28 ઓક્ટોબર દરમિયાન મલેશિયાની રાજધાની કુઆલાલંપુરમાં આયોજિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. જોકે, આ સંભાવના જળવાઈ રહી છે કે વડાપ્રધાન મોદી આ બેઠકમાં ડિજિટલ માધ્યમથી સંબોધન કરી શકે છે.
પૂર્વ નિર્ધારિત કાર્યક્રમોને કારણે મુલતવી રખાયો પ્રવાસ
સૂત્રો અનુસાર, વડાપ્રધાન મોદીના અનેક પૂર્વ નિર્ધારિત કાર્યક્રમો અને ઘરેલુ પ્રતિબદ્ધતાઓને કારણે આ વખતે તેમનો મલેશિયા પ્રવાસ ટાળી દેવામાં આવ્યો છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે આ નિર્ણયની જાણકારી ઔપચારિક રીતે મલેશિયાઈ સરકારને આપી દેવામાં આવી છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે શરૂઆતની યોજના અનુસાર વડાપ્રધાનની કંબોડિયા યાત્રા પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો હતો, પરંતુ હવે તે પણ મુલતવી રાખી દેવામાં આવી છે.
ભારતે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે મલેશિયામાં આયોજિત થનારા આસિયાન-ભારત શિખર સંમેલન અને પૂર્વીય એશિયા શિખર સંમેલનમાં વિદેશ મંત્રી જયશંકર ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે, જેનાથી ભારતની ભાગીદારીનું સ્તર અને રાજદ્વારી હાજરી જળવાઈ રહેશે.
વડાપ્રધાન મોદીની ડિજિટલ ભાગીદારીની સંભાવના
જોકે મોદી આ સંમેલનમાં ભૌતિક રીતે સામેલ થશે નહીં, પરંતુ આ સંભાવના પ્રબળ છે કે તેઓ વિડિઓ કોન્ફરન્સિંગ અથવા વર્ચ્યુઅલ પ્લેટફોર્મ દ્વારા સંબોધન આપશે. વિદેશ મંત્રાલયના સૂત્રો અનુસાર, વડાપ્રધાનનો સંદેશ આસિયાન દેશો વચ્ચે ભારતની પ્રતિબદ્ધતા અને પ્રાદેશિક સહયોગને રેખાંકિત કરશે. ભારતે છેલ્લા ઘણા વર્ષોથી આસિયાન-ભારત શિખર સંમેલનમાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવી છે. વડાપ્રધાન મોદીએ લગભગ દરેક આસિયાન બેઠકમાં ભારતનું નેતૃત્વ કર્યું છે, અને તેમના નેતૃત્વમાં ભારતે ‘એક્ટ ઈસ્ટ પોલિસી’ હેઠળ દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા સાથેના પોતાના સંબંધોને નવી દિશા આપી છે.
ટ્રમ્પ પણ થશે સામેલ, વધશે વૈશ્વિક ધ્યાન
આ વર્ષનું આસિયાન શિખર સંમેલન અનેક દ્રષ્ટિકોણથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યું છે. મલેશિયાએ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સહિત અનેક પ્રમુખ સંવાદ ભાગીદાર દેશોના નેતાઓને આમંત્રિત કર્યા છે. ટ્રમ્પ 26 ઓક્ટોબરે બે દિવસીય યાત્રા પર કુઆલાલંપુર પહોંચશે. જેનાથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી રહી છે કે ઇન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા, વેપાર અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ઉચ્ચ સ્તરીય ચર્ચાઓ થશે.
ભારત તરફથી જયશંકરની હાજરી એ સંકેત આપે છે કે ભારત આ મંચ પર પોતાના રાજદ્વારી અને આર્થિક હિતોને પૂરી મજબૂતીથી રજૂ કરશે. જયશંકરના એજન્ડામાં પ્રાદેશિક સુરક્ષા, પરસ્પર વેપાર, દરિયાઈ સહયોગ અને ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી જેવા મુદ્દાઓ પ્રમુખ રહેશે. ભારત અને આસિયાન વચ્ચેના સંબંધો 1992માં એક પ્રાદેશિક ભાગીદારી તરીકે શરૂ થયા હતા. ડિસેમ્બર 1995માં તેને પૂર્ણ સંવાદ ભાગીદારીનો દરજ્જો મળ્યો, 2002માં તેને શિખર સંમેલન સ્તરની ભાગીદારીમાં બદલવામાં આવ્યું અને 2012માં તેને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી.
વર્તમાનમાં આસિયાનના 10 સભ્ય દેશો છે — ઇન્ડોનેશિયા, મલેશિયા, ફિલિપાઇન, સિંગાપોર, થાઈલેન્ડ, બ્રુનેઈ, વિયેતનામ, લાઓસ, મ્યાનમાર અને કંબોડિયા. આ દેશો સાથે ભારતનો વાર્ષિક વેપાર 120 અબજ ડોલરથી વધુ છે અને ‘ઇન્ડો-પેસિફિક વિઝન’માં આસિયાનની ભૂમિકા કેન્દ્રીય માનવામાં આવે છે.
