અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની ભારત મુલાકાત રદ: ટેરિફ વિવાદ બાદ સંબંધોમાં તણાવ વધ્યો

ટ્રમ્પની ભારત મુલાકાત રદ. તેઓ ક્વોડ સમિટમાં ભાગ નહીં લે. ભારત-યુએસ સંબંધોમાં ટેરિફ વિવાદ બાદ વધતા તણાવ વચ્ચે આ નિર્ણયને મહત્વપૂર્ણ ગણવામાં આવે છે.

ટ્રમ્પની ભારત મુલાકાત રદ: યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને ભારત વચ્ચે વધતો તણાવ હવે નવા વળાંક પર આવ્યો છે. ભારતીય ઉત્પાદનો પર 50% સુધીના ટેરિફ બોમ્બ લાદ્યા બાદ, હવે એવા અહેવાલો આવી રહ્યા છે કે ટ્રમ્પે ભારતની તેમની પ્રસ્તાવિત મુલાકાત રદ કરી દીધી છે. આ મુલાકાત આ વર્ષના અંતમાં નિર્ધારિત હતી, જે દરમિયાન તેઓ ભારતમાં ક્વોડ સમિટમાં ભાગ લેવાના હતા. 

જોકે, ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, તેમણે હવે આ મુલાકાત રદ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ સમાચારથી ભારત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચેના પહેલેથી જ તણાવપૂર્ણ સંબંધો પર ફરી શંકાના વાદળો છવાઈ ગયા છે. જોકે, આ સમાચારને હજુ સુધી ભારતીય સરકાર કે યુએસ વહીવટીતંત્ર તરફથી સત્તાવાર પુષ્ટિ મળી નથી.

ટેરિફ બોમ્બ બાદ ભારત-યુએસ સંબંધોમાં તણાવ વધ્યો

હકીકતમાં, થોડા સમય પહેલા જ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે ભારતથી આવતા અનેક ઉત્પાદનો પર 50% સુધીના ટેરિફની જાહેરાત કરી હતી. આ નિર્ણય બંને દેશો વચ્ચેના હાલના વેપારિક મતભેદોને વધુ ઊંડા બનાવનારો સાબિત થયો. ભારતે પણ આ નિર્ણય પર નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી, કારણ કે તેની સીધી અસર ભારતીય ઉદ્યોગો અને નિકાસકારો પર પડવાની હતી. વધેલા ટેરિફને કારણે અમેરિકાને ભારતીય નિકાસ વધુ મોંઘી બનશે, જેનાથી ભારતીય વ્યવસાયોની સ્પર્ધાત્મકતા ઘટશે.

વધુમાં, યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પણ અનેક પ્રસંગોએ જણાવ્યું હતું કે ભારત સાથેના વેપાર સંબંધો સંતુલિત નથી અને ભારત અમેરિકા પાસેથી વધુ લાભ મેળવી રહ્યું છે. આ નિવેદનથી બંને દેશો વચ્ચેની કડવાશમાં વધુ વધારો થયો. ભારતની મુલાકાત રદ કરવાનો નિર્ણય હવે સંબંધોમાં આવેલી ખટાશના આગલા પગલા તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે.

ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સના અહેવાલથી ખળભળાટ

ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સે તેના અહેવાલમાં દાવો કર્યો છે કે ટ્રમ્પે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીને આ મુલાકાત વિશે પહેલેથી જ જાણ કરી દીધી હતી. આ મુલાકાત આ વર્ષના અંતમાં નિર્ધારિત હતી, જે દરમિયાન તેઓ ક્વોડ સમિટમાં ભાગ લેવા ઉપરાંત ભારત સાથે વેપાર અને સુરક્ષા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવાના હતા. પરંતુ હવે તેમણે અચાનક આ મુલાકાત રદ કરી દીધી છે.

અહેવાલ મુજબ, આ નિર્ણય પાછળનું મુખ્ય કારણ ભારત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચેના વધતા વેપાર તણાવ છે. જોકે, યુએસ વહીવટીતંત્ર કે ભારતીય સરકાર તરફથી આ બાબતે હજુ સુધી કોઈ સત્તાવાર નિવેદન બહાર પાડવામાં આવ્યું નથી.

ક્વોડ સમિટનું મહત્વ

એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા, વેપાર અને વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી માટે ક્વોડ સમિટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ જૂથમાં ભારત, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાનો સમાવેશ થાય છે. ભારત આ વર્ષે તેનું આયોજન કરી રહ્યું છે, તેથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી કે ટ્રમ્પની હાજરી આ પરિષદને નવી દિશા આપશે.

તાજેતરના વર્ષોમાં, ક્વોડને ચીનના વધતા પ્રભાવને સંતુલિત કરવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ તરીકે જોવામાં આવ્યું છે. આવી પરિસ્થિતિમાં, ટ્રમ્પની ગેરહાજરી એવો સંદેશ આપી શકે છે કે અમેરિકા અને ભારત વચ્ચેની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીમાં હવે પહેલા જેવી ઉષ્મા રહી નથી.

ભારત-યુએસ સંબંધો પર અસર થઈ શકે છે

છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ મજબૂત માનવામાં આવતા હતા. સંરક્ષણ, વેપાર, ઊર્જા અને ટેકનોલોજીના ક્ષેત્રોમાં બંને દેશો વચ્ચે સહયોગ વધ્યો હતો. જોકે, ટેરિફ મુદ્દાએ આ સંબંધો પર અસર કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે.

ટ્રમ્પે વારંવાર દાવો કર્યો હતો કે તેમણે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવને ઘટાડવામાં ભૂમિકા ભજવી છે. જોકે, ભારતે હંમેશા જાળવી રાખ્યું છે કે બંને દેશો વચ્ચેના મુદ્દા દ્વિપક્ષીય છે અને ત્રીજા દેશની કોઈ ભૂમિકા હોઈ શકે નહીં. આ નિવેદનબાજીએ પણ સંબંધોને બગાડવામાં ફાળો આપ્યો.

દુનિયાની નજર પીએમ મોદીની ચીન મુલાકાત પર

ટ્રમ્પની ભારત મુલાકાત રદ થવાના સમાચાર વચ્ચે, પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી હાલ ચીનની મુલાકાતે છે. ત્યાં તેઓ ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે મુલાકાત કરવાના છે. આ મુલાકાત એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે ભારત-યુએસ સંબંધો તણાવપૂર્ણ સમયમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે.