हरियाणाचे दोन वेळा मुख्यमंत्री राहिलेले भूपेंद्र सिंह हुड्डा चौथ्यांदा विधानसभेत विरोधी पक्षनेते बनले आहेत. राज्यात भाजप सरकारने गेल्या वर्षी 17 ऑक्टोबर रोजी सत्ता स्थापन केली होती. या काळात विधानसभेचे तीन अधिवेशन विरोधी पक्षनेत्याविना चालवले गेले.
चंदीगड: हरियाणा काँग्रेसचे वरिष्ठ नेते आणि दोन वेळा राज्याचे मुख्यमंत्री राहिलेले भूपेंद्र सिंह हुड्डा यांची चौथ्यांदा हरियाणा विधानसभेत विरोधी पक्षनेते (Leader of Opposition, LoP) म्हणून निवड झाली आहे. काँग्रेस आमदारांनी हुड्डा यांच्या नावाचा प्रस्ताव मंजूर केला होता, ज्याला पक्षाच्या हायकमांडने मान्यता दिली. यासोबतच हुड्डा यांना कॅबिनेट मंत्रीपदाचा दर्जा आणि चंदीगडमध्ये निवासस्थान मिळेल. हुड्डा म्हणाले की, त्यांना विरोधी पक्षनेते बनवण्यात कोणताही विलंब झालेला नाही आणि काँग्रेस संघटना मजबूत करण्याचे कार्य सुरू राहील.
काँग्रेस विधिमंडळ पक्षाने प्रस्ताव मंजूर केला
हरियाणा काँग्रेसच्या सात आमदारांनी—चौधरी आफताब अहमद, गीता भुक्कल, इंदुराज नरवाल, जस्सी पेटवाड़, देवेंद्र हंस, बलराम दांगी आणि विकास सहारण—30 सप्टेंबर रोजी विधानसभा अध्यक्ष हरविंदर कल्याण यांच्याकडे भूपेंद्र हुड्डा यांना काँग्रेस विधिमंडळ पक्षाचे नेते बनवण्याबाबतचे पत्र सादर केले. हे पत्र हरियाणा काँग्रेसचे अध्यक्ष राव नरेंद्र यांच्या निर्देशानुसार सादर करण्यात आले होते.
हरियाणा विधानसभेत एकूण 37 काँग्रेस आमदार आहेत. याशिवाय दोन इनेलोचे आमदार देखील आहेत. विधानसभेत एकूण 90 जागांपैकी भाजपचे 48 आमदार आहेत, ज्यांच्यासोबत तीन अपक्ष आमदार आहेत. अशा परिस्थितीत, सर्वात मोठा विरोधी पक्ष असल्याने, काँग्रेस विधिमंडळ पक्षाच्या नेत्याला विरोधी पक्षनेते बनवण्यात आले.
विरोधी पक्षनेत्यांना मिळणाऱ्या सुविधा
हरियाणात विरोधी पक्षनेत्यांच्या वेतन आणि भत्त्यांसाठी विशेष कायद्याची तरतूद आहे. या पदावर असलेल्या नेत्याला बंगला, गाडी, कार्यालय, कर्मचारी आणि सेवकासोबत कॅबिनेट मंत्र्यांचा दर्जा मिळतो. याव्यतिरिक्त, विधानसभा सचिवालयात विरोधी पक्षनेत्यांचे विशेष कार्यालय देखील असते. हुड्डा यांना चंदीगडच्या सेक्टर 7 येथील 70 क्रमांकाचा बंगला मिळेल, ज्यात ते गेल्या एक वर्षापासून राहत आहेत.
हुड्डा रोहतक जिल्ह्यातील गढी-सांपला किलोई विधानसभा मतदारसंघातून सहाव्यांदा आमदार म्हणून निवडून आले आहेत. आता ते चौथ्यांदा हरियाणा विधानसभेचे विरोधी पक्षनेते बनले आहेत. यापूर्वी ऑगस्ट 2002, सप्टेंबर 2019 आणि नोव्हेंबर 2019 मध्येही त्यांनी हे पद सांभाळले होते. सप्टेंबर 2019 मध्ये ते केवळ दीड महिन्यासाठी विरोधी पक्षनेते होते. हुड्डा यांच्याव्यतिरिक्त, राज्याचे माजी मुख्यमंत्री ओम प्रकाश चौटाला दोन वेळा हरियाणा विधानसभेचे विरोधी पक्षनेते राहिले आहेत.
कायदा आणि वेतन-भत्ते
हरियाणा विधानसभा (सदस्यांचे वेतन, भत्ते आणि पेन्शन) अधिनियम 1975 च्या कलम 2(डी) मध्ये विरोधी पक्षनेत्यांची व्याख्या केली आहे. या अधिनियमानुसार, विरोधी पक्षनेते हे असे सदस्य असतात ज्यांना अध्यक्षांनी मान्यता दिली आहे. कलम 4 मध्ये विरोधी पक्षनेत्यांचे वेतन, भत्ते आणि इतर सुविधांचा विशेष उल्लेख आहे. या पदावर असलेल्या नेत्याचा दर्जा हरियाणाच्या कॅबिनेट मंत्र्याच्या समकक्ष असतो. इतकेच काय, तर विरोधी पक्षनेत्यांच्या वेतन आणि भत्त्यांवरील आयकर राज्या सरकार भरते, जेणेकरून ते कोणत्याही आर्थिक चिंतेशिवाय आपली जबाबदारी पार पाडू शकतील.
हुड्डा यांचे विधान
'मला विरोधी पक्षनेता बनवण्यात कोणताही विलंब झालेला नाही. काँग्रेसच्या सर्व आमदारांनी एक ओळीचा प्रस्ताव मंजूर करून कोणत्याही आमदाराला विरोधी पक्षनेता बनवण्याचा अधिकार हायकमांडकडे सोपवला होता. 11 वर्षे संघटना उभी केली जाऊ शकली नाही, पण आता सर्व जिल्हाध्यक्ष बनवले गेले आहेत आणि राव नरेंद्र यांची प्रदेशाध्यक्षपदी नियुक्ती झाली आहे. आमचे निवृत्त प्रदेशाध्यक्ष चौधरी उदयभान यांनी चांगले काम केले आणि काँग्रेसच्या मतांच्या टक्केवारीत 11 टक्क्यांनी वाढ झाली. आता राव नरेंद्र काँग्रेस संघटना मजबूत करतील. विधिमंडळ पक्षाच्या नेतेपदी माझ्या नियुक्तीबद्दल मी काँग्रेस हायकमांडचे आभार मानतो.'
भूपेंद्र हुड्डा यांच्या नियुक्तीमुळे आता हरियाणा विधानसभेत विरोधी पक्षाचे सक्षम नेतृत्व सुनिश्चित झाले आहे. विरोधी पक्षनेता केवळ विधायी कामांमध्येच नव्हे, तर सरकारी धोरणांचे निरीक्षण, लोकशाही चर्चा आणि जनहिताच्या संरक्षणातही महत्त्वाची भूमिका बजावतो.
