दिल्लीत दिवाळीत वायुप्रदूषणाने चार वर्षांचा विक्रम मोडला. PM 2.5 ची पातळी ६७० च्या पुढे गेली आणि राजधानीचा बहुतेक भाग 'अत्यंत खराब' AQI श्रेणीत आला. डॉक्टरांनी मास्क घालण्याचा इशारा दिला आहे.
नवी दिल्ली: दिल्लीत दिवाळीनंतर वायुप्रदूषणाने नवीन विक्रम केला आहे. सेंट्रल पॉल्यूशन कंट्रोल बोर्ड (CPCB) नुसार, आज सकाळी अक्षरधाम परिसरात AQI ३६० नोंदवला गेला, जो ‘अत्यंत खराब’ श्रेणीत येतो. आनंद विहारमध्ये AQI ३५५ आणि आयटीओ येथे ३६२ नोंदवला गेला, ज्यामुळे दिल्ली-एनसीआरमधील हवा गॅस चेंबरसारखी झाली.
या परिस्थितीमुळे डॉक्टर्स घराबाहेर मास्क घालण्याचा सल्ला देत आहेत. दिल्लीत ग्रेड २ प्रदूषण अलर्ट लागू करण्यात आला आहे. पंजाबी बागेत AQI ४३७ नोंदवला गेला, जो ‘गंभीर’ श्रेणीच्या जवळ आहे. नोएडामध्ये AQI २९८ आणि गुरुग्राममध्ये २५२ नोंदवला गेला, जे दोन्ही अत्यंत खराब श्रेणीत येतात.
दिवाळीत प्रदूषणाने मोडले विक्रम
या दिवाळीत दिल्लीत PM 2.5 ची पातळी ६७५ मायक्रोग्राम प्रति क्यूबिक मीटर नोंदवली गेली, जी मागील चार वर्षांतील सर्वाधिक आहे. २०२४ मध्ये ही पातळी ६०९, २०२३ मध्ये ५७०, २०२२ मध्ये ५३४ आणि २०२१ मध्ये ७२८ होती.
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की दिवाळीत फटाक्यांच्या जोडीला पेंढा जाळणे आणि थंड वाऱ्यांमुळे प्रदूषणाची पातळी वेगाने वाढली. यामुळे राजधानीच्या हवेच्या गुणवत्तेवर गंभीर परिणाम झाला आणि लोकांच्या आरोग्यासाठी धोका निर्माण झाला.
ध्वनी प्रदूषणाचेही उल्लंघन
वायुप्रदूषणासोबतच शहरात ध्वनी प्रदूषणही चिंतेचा विषय बनले आहे. दिवाळीदरम्यान, दिल्लीतील २६ ध्वनी निरीक्षण केंद्रांपैकी २३ केंद्रांनी कमाल मर्यादेपेक्षा जास्त ध्वनी पातळी नोंदवली. मागील वर्षी ही संख्या २२ होती. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, हे केवळ वायुप्रदूषणच नाही तर शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठीही गंभीर धोका निर्माण करते.
निर्बंध असूनही, शहरातील फटाक्यांच्या आवाजाने शहरी जीवनावर परिणाम केला. ध्वनी आणि वायुप्रदूषणाच्या मिश्रणामुळे दिल्लीकरांसाठी दिवाळी आव्हानात्मक बनली.
प्रदूषणावर राजकीय वादविवाद
दिल्लीत दिवाळीतील प्रदूषणावरून राजकीय आरोप-प्रत्यारोप सुरू झाले आहेत. दिल्ली सरकारचे मंत्री मनजिंदर सिंग सिरसा यांनी आरोप केला की, 'आप' (AAP) पंजाबमधील शेतकऱ्यांना पराली जाळण्यासाठी प्रवृत्त करत आहे, जेणेकरून राजधानीतील हवा विषारी होईल आणि सरकारवर दबाव आणता येईल.
तर, आम आदमी पार्टीने हे आरोप फेटाळून लावत दिल्लीच्या मंत्र्यांवर टीका केली आणि म्हटले की, २०२५ मध्ये दिवाळीत AQI केवळ ११ अंकांनी वाढला, जो मागील तीन वर्षांच्या तुलनेत कमी आहे. 'आप'ने कृत्रिम पाऊस पाडण्याच्या आश्वासनाचीही आठवण करून दिली.
