भविष्यवाणी: येणाऱ्या दोन वर्षांत मोठे बदल घडणार!
भारताचे परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी म्युनिक सुरक्षा परिषदेनंतर दिल्लीतील एका थिंक टँक चर्चा सभेत सांगितले, " मी हे चांगले की वाईट म्हणत नाही, पण येणाऱ्या काळात काही मोठे बदल होत असल्याचे दिसते." त्यांच्या या वक्तव्यावरून येणाऱ्या दोन वर्षांत जागतिक राजकारणाच्या गती-प्रक्रियेत मोठे बदल होण्याची शक्यता सूचित होते.
चीनचे वर्चस्व: भारताचा विरोध आवश्यक
परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी पुढे म्हटले, "जागतिक नियमाधारित व्यवस्थेत किंवा बहुपक्षीय संस्थांमध्ये चीन जास्तीत जास्त फायदा घेत आहे. या परिस्थितीत आपल्याला कठोर विरोध करणे आवश्यक आहे, कारण इतर कोणताही पर्याय अत्यंत वाईट ठरणार आहे." या टिप्पणीद्वारे स्पष्ट होते की, भारत जगभरातील विविध देशांना चीनच्या वाढत्या वर्चस्वाविरुद्ध एकत्र येण्याचे आवाहन करत आहे.
चीनचा दबाव: भारताला स्थायी सदस्यता हवी
परराष्ट्रमंत्र्यांनी सांगितले की, चीनचे वर्चस्व कमी करण्याचा एक मार्ग म्हणजे भारताला संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदेत (यूएनएससी) स्थायी सदस्यता देणे. भारत अनेक दशके या मागणीसाठी आवाज उठवत आहे, परंतु चीन नेहमीच याचा विरोध करत आहे. तथापि, यूएनएससीच्या पाच सदस्यांपैकी चार भारताच्या बाजूने आहेत, जे भारतासाठी एक सकारात्मक संकेत आहे.
QUAD: चीनच्या आक्रमकतेला रोखण्याचे बळकट मंच
यूएनएससीमध्ये भारताला स्थायी सदस्यता मिळेपर्यंत, QUAD ला अधिक सक्रिय करणे आवश्यक आहे असे परराष्ट्रमंत्र्यांनी म्हटले. QUAD हे एक राजकीय आणि लष्करी गट आहे, ज्यामध्ये भारत, ऑस्ट्रेलिया, जपान आणि अमेरिका चीनच्या आक्रमकतेला रोखण्यासाठी एकत्र काम करतात. जयशंकर म्हणाले, "QUAD चा सर्वात चांगला पैलू असा आहे की येथे कोणताही खर्च होणार नाही, प्रत्येकाने स्वतःचा खर्च स्वतः उचलावा."
NATO विरुद्ध QUAD: जागतिक सुरक्षेतील फरक
परराष्ट्रमंत्र्यांनी NATO आणि QUAD मधील फरक स्पष्ट करताना म्हटले, "NATO सारख्या विशाल लष्करी गट्यांच्या विरोधात QUAD एक नवीन, अधिक कार्यक्षम आणि बळकट मंच म्हणून उदयास येऊ शकते." NATO मध्ये मोठा वाटा अमेरिकेचा खर्च आहे, परंतु QUAD कोणत्याही आर्थिक बंधनाशिवाय काम करण्यास सक्षम आहे.
चीनविरोधी ट्रम्पचे मत आणि QUAD वर लक्ष
एस. जयशंकर यांनी पुढे सांगितले की, अमेरिकेच्या गटांमध्ये एक वाढता मत आहे की, देशाबाहेरची जबाबदारी कमी केल्यास अमेरिकेच्या स्वार्थासाठी चांगले होईल. या परिस्थितीत, ट्रम्प QUAD वर अधिक लक्ष देऊ शकतात, जे गेल्या काही वर्षांत काहीसे स्थिर झाले होते.
भारत-अमेरिका संबंध: नवीन संरक्षण कराराकडे वाटचाल
मंगळवारी, डोनाल्ड ट्रम्प आणि नरेंद्र मोदी यांनी २०३५ पर्यंत एक नवीन संरक्षण भागीदारी चौकटीवर करार केला आहे. हा करार भारताची लष्करी क्षमता अधिक बळकट करेल आणि या संबंधाद्वारे भारत आणि अमेरिका एकत्रितपणे चीनच्या शक्ती आणि आक्रमकतेला रोखण्यास सक्षम होतील.
हा अहवाल भारताचे परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांच्या राजकीय भविष्यवाणी आणि चीनचा प्रभाव रोखण्यासाठी भारताच्या आंतरराष्ट्रीय धोरणाबाबतचा सखोल विश्लेषण सादर करतो.
