मार्च २०२५ मध्ये एक विशेष खगोलीय घटना घडणार आहे, ज्याला 'रक्त चंद्र' किंवा पूर्ण चंद्रग्रहण म्हणतात. यावेळी चंद्रमा तेज लाल रंगात दिसणार आहे. चला जाणून घेऊया की ही घटना कधी आणि का होते आणि ती कुठून पाहता येईल.
नवी दिल्ली: मार्च २०२५ मध्ये आकाशात एक दुर्मिळ खगोलीय घटना घडणार आहे. तीन वर्षांनंतर पृथ्वीच्या काही भागांमध्ये पूर्ण चंद्रग्रहण (Total Lunar Eclipse) दिसणार आहे. यावेळी रक्त चंद्र (Blood Moon) चा नजाराही पाहायला मिळेल, जेव्हा चंद्रमा तेज लाल किंवा तपकिरी रंगाचा दिसणार आहे. ही खगोलीय घटना ग्रहण आणि खगोलशास्त्रात रस असलेल्या लोकांसाठी खास असेल.
रक्त चंद्र कधी आणि कुठे दिसणार?
पूर्ण चंद्रग्रहण १३-१४ मार्च २०२५ च्या रात्री होईल. यावेळी उत्तर आणि दक्षिण अमेरिकेतील लोक रक्त चंद्राचा अद्भुत दृश्य पाहू शकतील. याशिवाय युरोप आणि आफ्रिकेच्या काही भागांमध्येही हा नजारा आंशिकपणे दिसणार आहे. भारत आणि आशियाच्या इतर भागांमध्ये हे ग्रहण दिसणार नाही, कारण त्यावेळी तिथे दिवस असेल.
रक्त चंद्र किती वेळ राहील?
* पूर्ण चंद्रग्रहणाची एकूण अवधी सुमारे पाच तास असेल.
* रक्त चंद्राचा नजारा सुमारे ६५ मिनिटे स्पष्टपणे दिसणार आहे.
* युरोपमध्ये हा नजारा चंद्रमाच्या अस्ताच्या अगदी आधी दिसणार आहे.
रक्त चंद्र का दिसतो?
सामान्यतः चंद्रमा पांढरा किंवा हलका पिवळा दिसतो, परंतु पूर्ण चंद्रग्रहणाच्या वेळी पृथ्वीची सावली चंद्रमाला पूर्णपणे झाकते. यावेळी सूर्याच्या काही किरणां जेव्हा पृथ्वीच्या वातावरणातून जातात, तेव्हा वातावरणीय अपवर्तन (Atmospheric Refraction) मुळे लाल आणि नारंगी रंगाच्या किरणा चंद्रापर्यंत पोहोचतात. यामुळेच पूर्ण चंद्रग्रहणाच्या वेळी चंद्रमा लाल किंवा तपकिरी रंगाचा दिसतो, ज्याला रक्त चंद्र म्हणतात.
पूर्ण चंद्रग्रहण काय आहे?
पूर्ण चंद्रग्रहण तेव्हा होते, जेव्हा सूर्य, पृथ्वी आणि चंद्रमा एक सरळ रेषेत येतात आणि पृथ्वीची संपूर्ण सावली चंद्रमाला झाकते. यावेळी काही काळासाठी चंद्रमा अदृश्य देखील होऊ शकतो किंवा त्याचा रंग बदलू शकतो. रक्त चंद्र पाहण्यासाठी कोणत्याही विशेष साधनाची गरज नाही. जर आकाश निरभ्र असेल आणि प्रकाश प्रदूषण कमी असेल, तर ही घटना नग्न डोळ्यांनीही पाहता येते. तथापि, दुर्बिणी किंवा बायनोक्युलरने हे अधिक चांगल्या पद्धतीने पाहता येते.
