Microsoft आणि OpenAI यांच्यात AGI (Artificial General Intelligence) तंत्रज्ञानावरून मतभेद झाल्याची बातमी समोर आली आहे. Microsoft ला AGI वर आपला एक्सेस हवा आहे, तर OpenAI ने नकार दिला आहे. या दोन कंपन्यांमधील भागीदारीत तणाव निर्माण झाला आहे, ज्यामुळे AI क्षेत्राचे भविष्य आणि नैतिकतेवर प्रश्नचिन्ह उभे राहिले आहे.
Artificial General Intelligence: कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या जगात Microsoft आणि OpenAI ही दोन मोठी नावे आहेत आणि त्यांची भागीदारी बऱ्याच काळापासून चर्चेत आहे. पण आता या भागीदारीत पहिल्यांदाच गंभीरपणे वितुष्ट येताना दिसत आहे. बुधवारी 'द इन्फॉर्मेशन'च्या रिपोर्टमध्ये दावा करण्यात आला आहे की, दोन्ही कंपन्यांमध्ये Artificial General Intelligence (AGI) बाबतचे मतभेद वाढत आहेत.
जिथे OpenAI तांत्रिक प्रगतीसाठी स्वतःच्या धोरणांवर लक्ष केंद्रित करून आत्मनिर्भर राहू इच्छित आहे, तिथे Microsoft ला कंपनीच्या AGI पर्यंतच्या प्रवेशावर असलेले बंधन बदलायचे आहे. याच मुद्द्यावरून या दोन टेक कंपन्यांमध्ये वाद होत आहे.
AGI म्हणजे काय आणि यावरून वाद का?
AGI (Artificial General Intelligence) हे एक असे तंत्रज्ञान आहे, जे मानवासारखे सामान्य विचार, समज आणि समस्या सोडवण्याची क्षमता असलेल्या AI चे प्रतिनिधित्व करते. हे फक्त एका कामासाठी नाही, तर कोणतीही जटिल कार्ये पार पाडण्यास सक्षम असते - अगदी माणसांप्रमाणे.
OpenAI सोबत Microsoft चा सध्याचा करार असा आहे की, जसे OpenAI AGI ची घोषणा करेल, तेंव्हा Microsoft चा त्या तंत्रज्ञानावरचा विशेष अधिकार संपुष्टात येईल. Microsoft ला हा नियम बदलायचा आहे, कारण कंपनीला मोठ्या गुंतवणुकीनंतर या तंत्रज्ञानावर कायमस्वरूपी प्रवेश हवा आहे.
OpenAI चा नकार आणि Microsoft ची चिंता
रिपोर्टनुसार, Microsoft ने OpenAI ला करारातील हा नियम हटवण्याची विनंती केली आहे. पण OpenAI ने यास नकार दिला आहे. ही गोष्ट Microsoft साठी चिंतेची बाब बनली आहे, कारण 2019 मध्ये OpenAI सोबत भागीदारी करत, Microsoft ने 1 बिलियन डॉलर (जवळपास ₹8,581 कोटी) ची गुंतवणूक केली होती.
या गुंतवणुकीद्वारे, Microsoft ने OpenAI ला त्यांच्या Azure क्लाउड इन्फ्रास्ट्रक्चरवर AI मॉडेल्स विकसित करण्याची सुविधा दिली, ज्यामुळे ChatGPT सारखे जनरेटिव्ह AI मॉडेल्स तयार झाले. याशिवाय Microsoft ने GPT तंत्रज्ञानाला त्याच्या उत्पादनांमध्येही एकत्रित केले - जसे की Copilot फिचर Word, Excel आणि इतर टूल्समध्ये.
संयुक्त निवेदनात समतोल साधण्याचा प्रयत्न
Reuters ला पाठवलेल्या संयुक्त निवेदनात दोन्ही कंपन्यांनी नात्यात तणाव असल्याच्या चर्चा फेटाळल्या, त्या म्हणाल्या: 'आमच्यात दीर्घकाळ चालणारी, चांगली भागीदारी आहे, जिने सर्वांसाठी उत्तम AI टूल्स दिले आहेत. चर्चा सुरू आहे आणि आम्हाला आशा आहे की आम्ही येत्या काही वर्षांत एकत्र काम करत राहू.'
परंतु या विधानाच्या पाठीमागची वस्तुस्थिती समजून घेणे आवश्यक आहे - दोन्ही कंपन्यांमधील तत्त्व आणि नियंत्रणावरून सुरू असलेला संघर्ष आता समोर आला आहे.
सार्वजनिक लाभ निगममध्ये बदल, नवीन अडथळा
OpenAI, जी पूर्वी एक नॉन-प्रॉफिट संस्था होती, ती आता पब्लिक बेनिफिट कॉर्पोरेशनमध्ये (Public Benefit Corporation) बदलण्याच्या प्रक्रियेत आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी Microsoft ची परवानगी आवश्यक आहे. पण सूत्रांच्या माहितीनुसार, अनेक महिन्यांच्या चर्चेनंतरही दोन्ही बाजूंमध्ये यावर एकमत झालेले नाही.
Microsoft या बदलाकडे OpenAI ची वाढती स्वायत्तता म्हणून पाहत आहे, जी त्याच्या नियंत्रणाबाहेर जाऊ शकते. तर, OpenAI ला हे सुनिश्चित करायचे आहे की, त्याचे तंत्रज्ञान जागतिक मानवतेसाठी उपयुक्त राहील, केवळ गुंतवणूकदारांच्या हितासाठी नाही.
भागीदारीचे भविष्य काय असेल?
AI जगात Microsoft आणि OpenAI ची भागीदारी शतकातील सर्वात प्रभावी टेक पार्टनरशिप मानली जाते. GPT मॉडेल्स, Azure AI सेवा, Copilot इंटिग्रेशन आणि ChatGPT सारख्या क्रांतिकारी टूल्समुळे या जोडीने बाजी मारली आहे.
पण AGI सारख्या संवेदनशील आणि शक्तिशाली क्षेत्रात प्रवेश आणि नियंत्रणावरून मतभेद वाढत असतील, तर ही भागीदारी भविष्यात संपुष्टात येऊ शकते किंवा अटींमध्ये मोठे बदल होऊ शकतात.
