भारतीय रिझर्व्ह बँकेने PhonePe ला ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर म्हणून मंजुरी दिली आहे. आता कंपनी लहान-मोठ्या व्यापाऱ्यांना अनेक पेमेंट पर्यायांद्वारे पेमेंट स्वीकारण्याची आणि त्वरित सेटलमेंटची सुविधा देऊ शकेल. या निर्णयामुळे PhonePe चे मर्चंट नेटवर्क आणि पेमेंट गेटवे सेवा मजबूत होईल, ज्यामुळे डिजिटल पेमेंट क्षेत्रात तिचा दबदबा आणखी वाढेल.
ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर: भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने फिनटेक कंपनी PhonePe ला ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर म्हणून काम करण्याची मंजुरी दिली आहे. ही मंजुरी मागील शुक्रवारी मिळाली, ज्यामुळे कंपनी आता दुकानदार आणि व्यावसायिकांना कार्ड, UPI, नेट बँकिंगसह अनेक पेमेंट पर्यायांद्वारे सहजपणे पेमेंट स्वीकारण्याची आणि सेटल करण्याची सुविधा देऊ शकेल. PhonePe नुसार, हे पाऊल विशेषतः लहान आणि मध्यम उद्योजकांसाठी (SME) मोठा फायदा देईल आणि डिजिटल पेमेंट इकोसिस्टममध्ये कंपनीची उपस्थिती आणखी मजबूत करेल.
ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर म्हणजे काय?
ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर ही एक अशी सेवा आहे जी लहान आणि मोठ्या व्यापाऱ्यांना त्यांच्या ग्राहकांकडून ऑनलाइन पेमेंट स्वीकारण्यास मदत करते. जेव्हा कोणताही व्यापारी पेमेंट एग्रीगेटरसोबत जोडला जातो, तेव्हा ती कंपनी त्याची सर्व आवश्यक माहिती आणि कागदपत्रांची तपासणी करते. त्यानंतर व्यापाऱ्याला एग्रीगेटरच्या प्लॅटफॉर्मवर ऑनबोर्ड केले जाते. यानंतर व्यापारी आपल्या ग्राहकांकडून क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, UPI, नेट बँकिंग आणि वॉलेट्सद्वारे सहजपणे पेमेंट घेऊ शकतो.
PhonePe ला मिळाली नवी ओळख
शुक्रवारी RBI कडून मिळालेल्या मंजुरीनंतर PhonePe चा आवाका आणखी वाढला आहे. कंपनी आता फक्त डिजिटल व्यवहारांपुरती मर्यादित राहणार नाही, तर ती लहान आणि मध्यम व्यवसायांसाठी म्हणजेच SME क्षेत्रासाठी देखील नवीन सुविधा आणेल. PhonePe मर्चंट बिझनेसचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी (CEO) युवराज सिंह शेखावत यांनी सांगितले की, या पावलामुळे कंपनी विशेषतः अशा व्यापाऱ्यांपर्यंत पोहोचेल ज्यांना आत्तापर्यंत सर्वोत्तम सेवेचा लाभ मिळू शकला नव्हता.
व्यापाऱ्यांना मिळेल सोपी सुविधा
PhonePe चे पेमेंट गेटवे व्यापाऱ्यांना त्वरित ऑनबोर्ड करण्याची सुविधा देईल. याचा अर्थ असा आहे की, कोणताही व्यापारी खूप कमी वेळेत आपल्या व्यवसायासाठी पेमेंट सुविधा सुरू करू शकेल. यासोबतच, हे गेटवे डेव्हलपर्ससाठी सोपे इंटिग्रेशन आणि ग्राहकांसाठी स्मूथ चेकआउटचा अनुभव उपलब्ध करून देईल. यामुळे पेमेंटचा सक्सेस रेट देखील वाढेल आणि व्यवहाराची प्रक्रिया अधिक विश्वासार्ह बनेल.
एग्रीगेटर मॉडेल कसे काम करेल?
जेव्हा कोणताही ग्राहक PhonePe द्वारे कोणत्याही व्यापाऱ्याला पेमेंट करेल, तेव्हा एग्रीगेटर पैशांची प्रक्रिया करेल. यात बँक, कार्ड नेटवर्क आणि इतर वित्तीय संस्थांशी समन्वय समाविष्ट असेल. पेमेंट यशस्वी होताच ग्राहकाला त्वरित कन्फर्मेशन मिळेल. जर काही कारणामुळे पेमेंट अयशस्वी झाले तर ग्राहकाला त्याचे कारण देखील सांगितले जाईल. या प्रक्रियेमुळे फक्त व्यापाऱ्यालाच विश्वासार्ह सुविधा मिळणार नाही, तर ग्राहकाचा अनुभव देखील अधिक चांगला होईल.
PhonePe चा प्रवास आणि बळकटी
PhonePe ची सुरुवात २०१६ मध्ये झाली होती. फक्त काही वर्षांतच कंपनी भारतातील सर्वात मोठ्या फिनटेक कंपन्यांमध्ये समाविष्ट झाली. आज PhonePe कडे ६५ कोटींहून अधिक नोंदणीकृत युजर्स आहेत. कंपनीचे मर्चंट नेटवर्क देखील ४.५ कोटींहून अधिक व्यापाऱ्यांपर्यंत पसरले आहे. PhonePe दररोज अंदाजे ३६ कोटींहून अधिक व्यवहारांचे व्यवस्थापन करते.
कंपनीचा पोर्टफोलिओ देखील खूप व्यापक आहे. यात पेमेंट सेवांसोबत लेंडिंग, इन्शुरन्स डिस्ट्रिब्युशन, वेल्थ प्रोडक्ट्स, हायपरलोकल ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म ‘पिनकोड’ आणि इंडस ॲपस्टोर यांसारख्या सेवा समाविष्ट आहेत. आता ऑनलाइन पेमेंट एग्रीगेटर म्हणून मंजुरी मिळाल्यानंतर PhonePe च्या बिझनेस मॉडेलमध्ये आणखी विविधता येईल.
लहान आणि मध्यम उद्योजकांसाठी खास
RBI च्या या मंजुरीमुळे PhonePe चे लक्ष लहान आणि मध्यम उद्योजकांकडे आणखी वाढेल. आत्तापर्यंत अनेक लहान व्यापारी पेमेंट गेटवे सेवांपासून वंचित राहत होते किंवा त्यांना जटिल प्रक्रियांचा सामना करावा लागत होता. PhonePe चे हे पाऊल ही कमतरता पूर्ण करण्याचे काम करेल. विशेषतः ग्रामीण आणि निम-शहरी भागांतील व्यापारी आता डिजिटल पेमेंट सहजपणे स्वीकारू शकतील.
सरकार सतत डिजिटल इंडिया मिशनवर भर देत आहे. PhonePe सारख्या कंपन्यांना एग्रीगेटरची मंजुरी मिळणे हे या दिशेने एक मोठे पाऊल आहे. यामुळे देशभरात कॅशलेस व्यवहारांची पोहोच अधिक सखोल होईल. विशेषतः सणासुदीच्या काळात जेव्हा व्यवहारांची संख्या अनेक पटींनी वाढते, अशा वेळी PhonePe चे हे नवीन स्वरूप ग्राहक आणि व्यापारी या दोघांसाठीही फायदेशीर ठरेल.
