डोनाल्ड ट्रम्पले गाजा पट्टीमा अमेरिकाको कब्जा चाहनुहुन्छ र यस क्षेत्रलाई विश्वकै उत्कृष्ट पर्यटकीय स्थलमा परिणत गर्ने योजना बनाउनुभएको छ। तर, उहाँको यस प्रस्तावको अमेरिकाका सहयोगी युरोपेली र अरब राष्ट्रहरूले खुलेआम विरोध गरेका छन्। यता, इजरायल भने ट्रम्पको यो योजनाको कडा समर्थक देखिएको छ र यसलाई एउटा अवसरको रूपमा हेरिरहेको छ।
इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूसँगको भेटमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले गाजा पट्टी खाली गराएर पुनर्निर्माण गर्ने आफ्नो प्रस्ताव राखेका थिए। ट्रम्पको लक्ष्य गाजा पट्टीलाई मध्य पूर्वको प्रमुख पर्यटकीय स्थल, अर्थात् ‘रिविएरा’ बनाउनु हो। उहाँले यस योजनामा ठूलो रकम खर्च हुने र फलस्टीनीहरूले गाजा क्षेत्र छाड्नुपर्ने बताउनुभयो। उहाँको उद्देश्य गाजा पट्टीलाई विशाल रिसोर्टमा बदल्नु हो, तर अरब राष्ट्रहरूले यो विचारको विरोध गरेका छन्।
आउनुहोस्, ट्रम्पको गाजा रिसोर्ट योजनाबारे र यो किन विवादमा छ भन्ने बारेमा जानौँ। इजरायलले यसको समर्थन किन गरिरहेको छ, र यदि फलस्टीनीहरूले गाजा छाडे भने उनीहरूको भविष्य के हुनेछ?
गाजा रिसोर्ट योजना के हो?
डोनाल्ड ट्रम्प गाजा पट्टीमा अमेरिकाको पुरानो नीति परिवर्तन गर्न चाहनुहुन्छ। उहाँको प्रस्तावमा गाजाका जनतालाई उनीहरूको घरबाट विस्थापित गर्ने र पछि त्यहाँ रहेका भवनहरू भत्काउने योजना समावेश छ।
अमेरिकाको कब्जा पछि, गाजा पट्टीलाई विश्वस्तरीय पर्यटकीय स्थलको रूपमा पुनर्निर्माण गर्ने योजना छ। यसमा रेलवे, सडक र बन्दरगाहहरूको निर्माण समावेश हुनेछ र ट्रम्पको विश्वास छ कि यो आधुनिक शहरले विश्वभरका मानिसहरूलाई आकर्षित गर्नेछ। तर, ट्रम्पले अमेरिकाले कसरी गाजामा कब्जा गर्ने भन्ने स्पष्ट गर्नुभएको छैन, तर उहाँले युद्ध समाप्त भएपछि इजरायलले गाजा अमेरिकालाई हस्तान्तरण गर्ने बताउनुभएको छ। उल्लेखनीय कुरा के छ भने अमेरिकालाई गाजामा कुनै कानुनी अधिकार छैन।
ट्रम्पको योजना अनुसार, लगभग २२ लाख फलस्टीनी नागरिकहरूलाई मिश्र र जोर्डनमा बसाइनेछ। उहाँले यी देशहरूमा छ वटा सुरक्षित समुदाय बनाइनेछ जहाँ फलस्टीनीहरू बस्न सक्नेछन् भन्नुभएको छ। ट्रम्पको विश्वास छ कि गाजाको विकासले हजारौँ रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्नेछ र विश्वभरका मानिसहरू यहाँ बस्न सक्नेछन्, तर फलस्टीनी नागरिकहरूलाई गाजा फर्कने कुनै अधिकार हुनेछैन।
मिश्र र जोर्डन अमेरिकाको सहयोगमा धेरै निर्भर छन् र ट्रम्पले यी देशहरूलाई धम्की दिनुभएको छ कि यदि उनीहरू फलस्टीनीहरूलाई बसाउन असमर्थ भए भने अमेरिकाले उनीहरूलाई दिइँदै आएको आर्थिक सहयोग रोक्नेछ।
फलस्टीनी नागरिकहरू कहाँ जानेछन्?
डोनाल्ड ट्रम्पका प्रेस सचिव क्यारोलिन लेभिटका अनुसार, अमेरिकाले गाजामा आफ्नो सेना तैनाथ गर्ने छैन। क्षेत्रको विकास गर्नका लागि फलस्टीनी नागरिकहरूलाई केही समयका लागि घर छाड्न निर्देशन दिइनेछ। ट्रम्प फलस्टीनीहरूलाई जोर्डन र मिश्र पठाउने योजना बनाइरहनुभएको छ भने इजरायलको विश्वास छ कि साउदी अरबले गाजाका नागरिकहरूलाई आफ्नो देशमा बसाउनुपर्छ।
गाजामा अमेरिकाले के गर्नुपर्नेछ?
गाजाको पुनर्निर्माण एउटा विशाल परियोजना हुनेछ। यसमा सडक निर्माण, पानी र बिजुलीको लाइनहरू मर्मत गर्ने, स्कूल, अस्पताल र पसलहरूको पुनर्निर्माण गर्ने र खतरनाक बम र विस्फोटक पदार्थहरू हटाउने समावेश छ। यसबाहेक, भग्नावशेष पनि हटाउनुपर्नेछ। ट्रम्पका मध्य पूर्व दूत स्टिभ विट्कोफले गाजाको विकासमा धेरै वर्ष लाग्न सक्ने बताएका छन्।
अरब राष्ट्रहरूको विरोध
डोनाल्ड ट्रम्पको यो योजनाको विश्वभर विरोध भइरहेको छ। जर्मनी, ब्राजिल, साउदी अरब, जोर्डन र मिश्रले यसलाई तुरुन्तै अस्वीकार गरेका छन्। गाजाका मानिसहरू पनि आफ्नो घर छाड्न तयार छैनन्, जुन अहिले भग्नावशेषमा परिणत भइसकेको छ। साउदी अरबले फलस्टीनीहरूलाई घरबारविहीन बनाउने कुनै पनि योजना स्वीकार नगर्ने बताएको छ।
अरब राष्ट्रहरूको विश्वास छ कि ट्रम्पको प्रस्तावले अरब–इजरायल द्वन्द्वलाई झन् बढाउन सक्छ र यसले दुई राज्य समाधानको सम्भावनालाई पनि खतरामा पार्न सक्छ। साथै, जोर्डन, मिश्र र साउदी अरबलाई डर छ कि यदि फलस्टीनीहरू यी देशहरूमा बसाइँ सर्छन् भने यी देशहरूमा अवस्था बिग्रिन सक्छ।
अरब राष्ट्रहरूको तयारी
फलस्टीनीहरूको समर्थन गर्ने उद्देश्यले मिश्रको राजधानी कायरोमा फेब्रुअरी २७ मा अरब लिगको एउटा ठूलो बैठक आयोजना गरिनेछ। यस बैठकमा गाजाको पुनर्निर्माण र रोजगारीका अवसर सिर्जना गर्ने बारेमा छलफल हुनेछ। यसको केही दिन अघि, फेब्रुअरी २० मा साउदी अरबले चार अरब राष्ट्रका नेताहरूको आतिथ्य गर्नेछ र गाजामा अमेरिकाको कब्जा योजनाबारे पनि छलफल हुनेछ।
गाजा पट्टी के हो?
गाजा पट्टी इजरायलको पश्चिमी तटमा अवस्थित एउटा सानो भूभाग हो। यो ४५ किलोमिटर लामो र अधिकतम १० किलोमिटर चौडा छ। यसको दक्षिणमा मिश्रको सिनाई, पश्चिममा भूमध्यसागर र उत्तर र पूर्वमा इजरायल छ। गाजाको कुल क्षेत्रफल ३६० वर्ग किलोमिटर छ, जुन अमेरिकाको राजधानी वाशिङ्टन डीसीको भन्दा दोब्बर हो। गाजा पट्टी फलस्टीनको अंश हो।
