ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸੋਚ, ਯੋਗ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਬਣਾ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ। ਪਤੰਜਲੀ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਜਿੱਤਿਆ, ਸਗੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ। ਇਹ ਸਫ਼ਰ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਉੱਥਾਨ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ।
ਯੋਗ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਪਛਾਣ ਦਾ ਆਧਾਰ
ਪਤੰਜਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੀ ਯੋਗ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਹਰ ਉਤਪਾਦ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਝਲਕ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਦੀ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਗੱਲ ਟੂਥਪੇਸਟ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਸਾਬਣ ਦੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦੀ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ 'ਕੁਦਰਤੀ' ਅਤੇ 'ਰਸਾਇਣ-ਮੁਕਤ' ਦੀ ਛਵੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਛਵੀ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਖੁਦ ਜੀ ਕੇ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਜੁੜਾਅ ਵੀ ਦਿਖਦਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰਾਂਡਿੰਗ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੱਖਰਾ, ਪਰ ਅਸਰਦਾਰ
ਜਿੱਥੇ ਦੂਸਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਗਿਆਪਨ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਗਾਹਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਇਆ। ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੋਗ ਸੈਸ਼ਨ, ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੇ ਸਜੀਵ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਅਤੇ ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਪਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਗੱਲ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੂੰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਬੇਹੱਦ ਕਰੀਬ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ।
ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਕਦੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਕ FMCG ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਸਗੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ।
ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਤਾਕਤ
ਪਤੰਜਲੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ 'ਸਵਦੇਸ਼ੀ' ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਰ ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ 'ਭਾਰਤ ਦਾ' ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਗਰਵ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਲਹਿਰ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ 'ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਅਪਣਾਓ' ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਬੁਲੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਅਪਣਾਇਆ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਦੀ ਚਮਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਦੇਸੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਕਸ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਵਜ੍ਹਾ ਰਹੀ ਕਿ ਪਤੰਜਲੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਸਕਿਆ।
ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ: ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਅਤੇ ਆਚਾਰੀਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜੋੜੀ
ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਫਰੰਟ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੀ ਛਵੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯੋਗ ਗੁਰੂ ਦੀ ਰਹੀ, ਉੱਥੇ ਬੈਕਐਂਡ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ ਆਚਾਰੀਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਦਮ 'ਤੇ ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਰਵਾਇਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪਣਾਇਆ।
ਆਚਾਰੀਆ ਬਾਲਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ, ਰਿਟੇਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਇਕਾਈਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪਤੰਜਲੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਔਸ਼ਧੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕਰਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਆਧਾਰਿਤ ਉੱਦਮਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਯੋਗ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਬਰਾਬਰ ਮਹੱਤਵ
ਪਤੰਜਲੀ ਕੇਵਲ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚਣ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਬ੍ਰਾਂਡ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਯੋਗ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਪੈਠ ਬਣਾਈ। ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਪਤੰਜਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਸਥਾਨ ਭਾਰਤੀ ਵੇਦ, ਆਯੁਰਵੇਦ, ਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਕਰਕੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰਹੇ ਹਨ।
ਯੋਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮਦੇਵ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਸਲਾਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਯੋਗ ਸਿਖਾਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਵਿਸ਼ਵ ਮੰਚ 'ਤੇ ਪਤੰਜਲੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ
ਪਤੰਜਲੀ ਦਾ ਫੋਕਸ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਅਮਰੀਕਾ, ਕੈਨੇਡਾ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਪਤੰਜਲੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਬ੍ਰਾਂਡ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਵੀ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰਣਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤੀਅਤਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸਨੂੰ 'ਸਵਦੇਸ਼ੀ' ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਚਾਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹੀ ਗੱਲ ਇਸਨੂੰ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਵੱਲ ਵਧਦਾ ਬ੍ਰਾਂਡ
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਪਤੰਜਲੀ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਦੋਲਨ ਹੈ – ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਦਾ।
