UIDAI એ ચેતવણી આપી છે કે જો 7 વર્ષના બાળકોનું બાયોમેટ્રિક અપડેટ નહીં થાય તો તેમનું આધાર કાર્ડ ડિએક્ટિવેટ કરવામાં આવશે.
Aadhar Card: ભારતીય વિશિષ્ટ ઓળખ પ્રાધિકરણ (UIDAI)એ તાજેતરમાં જ એક અત્યંત મહત્વપૂર્ણ ચેતવણી જાહેર કરી છે, જે કરોડો વાલીઓ માટે જાણવી જરૂરી છે. આ ચેતવણી સીધી રીતે એવા બાળકો માટે છે જેમની ઉંમર 7 વર્ષ કે તેથી વધુ થઈ ગઈ છે, પરંતુ તેમના આધાર કાર્ડમાં હજી સુધી બાયોમેટ્રિક અપડેટ (Mandatory Biometric Update – MBU) થયું નથી. UIDAIએ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે જો આ પ્રક્રિયા સમયસર પૂરી કરવામાં નહીં આવે, તો આવા બાળકોના આધાર કાર્ડ ડિએક્ટિવેટ કરી દેવામાં આવશે.
શું છે MBU અને શા માટે છે જરૂરી?
UIDAI અનુસાર, જ્યારે કોઈ બાળક 5 વર્ષનું થઈ જાય છે, ત્યારે તેનું પહેલું ફરજિયાત બાયોમેટ્રિક અપડેટ (MBU) કરાવવું જરૂરી છે. આ પ્રક્રિયા હેઠળ બાળકના ફિંગરપ્રિન્ટ, આંખોની કીકી (આઈરિસ સ્કેન) અને ચહેરાના ફોટોને ફરીથી રેકોર્ડ કરવામાં આવે છે. 5 વર્ષની ઉંમર સુધી બાળકના આધાર કાર્ડ બાયોમેટ્રિક વગર બનાવવામાં આવે છે, કારણ કે તે સમયે તેમની બાયોમેટ્રિક ઓળખ સ્થિર હોતી નથી. પરંતુ 5 થી 7 વર્ષની વચ્ચે આ ઓળખ ઘણી હદ સુધી સ્થિર થઈ જાય છે અને તેથી જ UIDAI ફરજિયાત બાયોમેટ્રિક અપડેટની વાત કરે છે.
7 વર્ષની ઉંમર પછી ડિએક્ટિવેશનનો ખતરો
UIDAIના તાજા નિર્દેશો અનુસાર, જો બાળકના 7 વર્ષ પૂરા થઈ ગયા છે અને તેમ છતાં MBU કરાવવામાં આવ્યું નથી, તો UIDAI તે આધારને ડિએક્ટિવેટ કરી શકે છે. UIDAIએ આ પગલું એટલા માટે ઉઠાવ્યું છે કારણ કે તેણે એ જોયું છે કે હજી પણ મોટી સંખ્યામાં બાળકોનું બાયોમેટ્રિક અપડેટ થયું નથી. આની સીધી અસર બાળકના સ્કૂલ એડમિશન, સરકારી યોજનાઓમાં લાભ, શિષ્યવૃત્તિ અને અન્ય સરકારી દસ્તાવેજો પર પડી શકે છે જ્યાં આધારની અનિવાર્યતા છે.
SMSથી આપવામાં આવી રહી છે ચેતવણી
UIDAI હવે એ મોબાઇલ નંબર પર એસએમએસ મોકલી રહ્યું છે જે બાળકોના આધાર સાથે લિંક છે. આ એસએમએસમાં સ્પષ્ટ રીતે કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે બાયોમેટ્રિક અપડેટ જલ્દીથી જલ્દી પૂરી કરાવો નહીંતર આધાર કાર્ડ નિષ્ક્રિય થઈ જશે. આ પગલું એટલા માટે પણ ઉઠાવવામાં આવ્યું છે જેથી વાલીઓને સમયસર જાણ કરી શકાય અને તેઓ UIDAIના નિયમો હેઠળ પોતાના બાળકોના આધારને અપડેટ કરાવી શકે.
ક્યાં અને કેવી રીતે કરાવો બાયોમેટ્રિક અપડેટ?
1. નજીકના આધાર સેવા કેન્દ્ર પર જાઓ
UIDAIએ દેશભરમાં હજારો આધાર સેવા કેન્દ્ર બનાવ્યા છે જ્યાં તમે આ અપડેટ કરી શકો છો.
2. જરૂરી દસ્તાવેજ લઈને જાઓ
બાળકનું જન્મ પ્રમાણપત્ર, જૂનું આધાર કાર્ડ અને વાલીનું આધાર કાર્ડ લઈને જવું જરૂરી છે.
3. અપોઇન્ટમેન્ટ પણ લઈ શકાય છે
UIDAIની વેબસાઇટ અથવા mAadhaar એપ દ્વારા અપોઇન્ટમેન્ટ લઈને વેઇટિંગથી બચી શકાય છે.
શું છે શુલ્ક?
- 5 થી 7 વર્ષની ઉંમર વચ્ચે MBU કરાવવું સંપૂર્ણપણે મફત છે.
- 7 વર્ષની ઉંમર પાર કર્યા પછી જો તમે MBU કરાવો છો, તો તમારે ₹100નો શુલ્ક ભરવો પડશે.
તેથી, એ જ સારું રહેશે કે જ્યારે બાળક 5 થી 7 વર્ષની વચ્ચે હોય, ત્યારે જ આ પ્રક્રિયા ફ્રીમાં પૂરી કરી લેવામાં આવે.
શું થશે ડિએક્ટિવેશન પછી?
જો આધાર ડિએક્ટિવેટ થઈ જાય છે, તો:
- બાળકને સ્કૂલમાં એડમિશનના સમયે આધાર નહીં મળી શકે.
- સરકારી યોજનાઓમાં નામ જોડાવવામાં મુશ્કેલી.
- ભવિષ્યમાં કોઈ સરકારી દસ્તાવેજ બનાવવામાં પરેશાની.
- હેલ્થ વીમા અને શિષ્યવૃત્તિ જેવી સેવાઓથી વંચિત રહી શકે છે.
UIDAIની અપીલ
UIDAIએ દેશના તમામ વાલીઓને અપીલ કરી છે કે તેઓ બાળકોના આધારને ગંભીરતાથી લે અને સમયસર ફરજિયાત બાયોમેટ્રિક અપડેટ કરાવે. આ માત્ર એક કાનૂની જરૂરિયાત જ નથી, પરંતુ બાળકોની ડિજિટલ ઓળખને સુરક્ષિત અને અપડેટેડ રાખવાનું પણ એક માધ્યમ છે.
