અમેરિકામાં ભારતીય મૂળના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ સલાહકાર એશલે ટેલિસને ચીન સાથે કથિત સંબંધો અને ગોપનીય દસ્તાવેજો રાખવાના આરોપસર ધરપકડ કરવામાં આવી છે. એફબીઆઈએ તેમના ઘરેથી રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ સંબંધિત સેંકડો ક્લાસિફાઇડ દસ્તાવેજો જપ્ત કર્યા.
Ashley Tellis Arrested: અમેરિકામાં ભારતીય મૂળના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નિષ્ણાત અને દક્ષિણ એશિયા નીતિ સલાહકાર એશલે ટેલિસ (Ashley Tellis) ને ચીન સાથે કથિત સંબંધો રાખવા અને ગોપનીય દસ્તાવેજો (classified documents) રાખવાના આરોપસર ધરપકડ કરવામાં આવી છે. 64 વર્ષીય ટેલિસ, જેઓ અમેરિકી નાગરિક છે, ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જ્યોર્જ ડબલ્યુ બુશના વિશેષ સહાયક રહી ચૂક્યા છે. એફબીઆઈ (FBI) એ શનિવારે વર્જિનિયાના વિયેના સ્થિત તેમના નિવાસસ્થાને દરોડો પાડીને લગભગ 1,000 થી વધુ પાનાના ગોપનીય દસ્તાવેજો જપ્ત કર્યા.
એફબીઆઈનો દરોડો
એફબીઆઈની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે ટેલિસે રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ (national defense) સંબંધિત ઘણા ગોપનીય દસ્તાવેજો પોતાની પાસે રાખ્યા હતા. દરોડા દરમિયાન ટોપ સિક્રેટ (top secret) શ્રેણીના દસ્તાવેજો તેમની ઓફિસની ફાઇલિંગ કેબિનેટ, ડેસ્ક અને ત્રણ મોટા કાળા બેગમાં રાખેલા મળ્યા. તપાસકર્તાઓનું કહેવું છે કે આ દસ્તાવેજોમાં અમેરિકી એર ફોર્સ (US Air Force) ની વ્યૂહરચનાઓથી લઈને દક્ષિણ એશિયા સંબંધિત નીતિઓ સુધીની સંવેદનશીલ માહિતી શામેલ છે.
વીડિયોમાં કેદ થયેલી ટેલિસની ગતિવિધિઓ
એફબીઆઈ અનુસાર, 25 સપ્ટેમ્બરે ટેલિસને સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટની હેરી એસ ટ્રુમેન બિલ્ડિંગમાં એક ક્લાસિફાઇડ કમ્પ્યુટર સિસ્ટમમાંથી સેંકડો દસ્તાવેજો પ્રિન્ટ કરતા જોવામાં આવ્યા હતા. સર્વેલન્સ વીડિયોમાં દેખાયું કે તેમણે ‘US Air Force Tactics’ સંબંધિત 1288 પાનાની ફાઇલને ‘Econ Reform’ નામથી સેવ કરી અને કેટલાક પેજ પ્રિન્ટ કર્યા પછી આખી ફાઇલ ડિલીટ કરી દીધી.
ગોપનીય માહિતી છુપાવવાનો પ્રયાસ
10 ઓક્ટોબરના રોજ, એક અન્ય સર્વેલન્સ વીડિયોમાં ટેલિસને માર્ક સેન્ટર (Alexandria, Virginia) સ્થિત એક સુરક્ષિત સુવિધામાંથી નોટપેડમાં ટોપ સિક્રેટ દસ્તાવેજો છુપાવતા અને તેમને પોતાના લેધર બ્રીફકેસમાં રાખતા જોવામાં આવ્યા હતા. આ પછી તેઓ તે સુવિધામાંથી બહાર નીકળી ગયા. એફબીઆઈનો દાવો છે કે આ પગલું જાણીજોઈને ગોપનીય માહિતીને બહાર લઈ જવાનો પ્રયાસ હતો, જે અમેરિકી રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા (national security) માટે ગંભીર ખતરો છે.
ચીની અધિકારીઓ સાથેની મુલાકાતોએ શંકા વધારી
એફબીઆઈના અહેવાલ મુજબ, સપ્ટેમ્બર 2022 થી સપ્ટેમ્બર 2025 ની વચ્ચે ટેલિસે વર્જિનિયામાં ઘણી વખત ચીની સરકારી અધિકારીઓ સાથે મુલાકાત કરી. 15 સપ્ટેમ્બર 2022 ની બેઠકમાં તેઓ એક કવર લઈને રેસ્ટોરન્ટ પહોંચ્યા હતા, જે બેઠક પછી તેમની પાસે ન હતું. આ ઉપરાંત, સપ્ટેમ્બર 2025 ની એક બેઠકમાં તેમને ચીની અધિકારીઓ તરફથી લાલ રંગનો ગિફ્ટ બેગ આપવામાં આવ્યો. તપાસ એજન્સીઓનું માનવું છે કે આ બેઠકોમાં સંવેદનશીલ માહિતી શેર કરવામાં આવી હોઈ શકે છે.
ટેલિસની કારકિર્દી
એશલે ટેલિસનો જન્મ ભારતના મુંબઈમાં થયો હતો. તેમણે સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજ, મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી ગ્રેજ્યુએશન અને પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન કર્યું. આ પછી તેમણે યુનિવર્સિટી ઓફ શિકાગોમાંથી રાજકીય વિજ્ઞાન (Political Science) માં પીએચડી કરી. ટેલિસ 2001 થી અમેરિકી વિદેશ વિભાગ (US Department of State) માં સલાહકાર તરીકે જોડાયેલા રહ્યા છે અને અમેરિકા-ભારત અસૈન્ય પરમાણુ કરાર (civil nuclear deal) ના મુખ્ય વાર્તાકારોમાંના એક હતા.
હાલમાં ટેલિસ અમેરિકી સંરક્ષણ વિભાગ (US Department of Defense) ના “Office of Net Assessment” માં કાર્યરત હતા અને થિંક ટેન્ક “Carnegie Endowment for International Peace” માં સિનિયર ફેલો તરીકે કાર્ય કરી રહ્યા હતા. આ ઉપરાંત તેઓ વ્હાઇટ હાઉસ (White House) માં નેશનલ સિક્યુરિટી કાઉન્સિલ (National Security Council) ના વરિષ્ઠ નિર્દેશક પણ રહી ચૂક્યા છે.
