છત્તીસગઢના નક્સલ પ્રભાવિત જિલ્લા બીજાપુરમાં ફરી એકવાર નક્સલીઓએ સુરક્ષા દળોને નિશાન બનાવ્યા છે. મંગળવારની સાંજે મુરદંડા અને તિમાપુરની વચ્ચે ચાલી રહેલા સર્ચ ઓપરેશન દરમિયાન IED વિસ્ફોટ અને ફાયરિંગમાં કેન્દ્રીય રિઝર્વ પોલીસ દળ (CRPF)ના બે જવાન ઘાયલ થયા. બંને ઘાયલ જવાનોને તાત્કાલિક સારવાર માટે રાયપુર લઈ જવામાં આવ્યા, જ્યાં તેમની હાલત હવે સ્થિર હોવાનું જણાવાયું છે.
આ હુમલો તે સમયે થયો જ્યારે CRPFની 229મી બટાલિયનના જવાનો રોડ સિક્યોરિટી ઓપરેશન (RSO) પર હતા. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ નક્સલીઓની એક જૂની રણનીતિ છે, જેમાં તેઓ જંગલો અને કાચા રસ્તાઓ પર અગાઉથી IED લગાવીને સુરક્ષા દળોને નિશાન બનાવે છે. આ પ્રકારની ઘટનાઓ માત્ર સુરક્ષા દળો માટે જ ખતરો નથી, પરંતુ સમગ્ર વિસ્તારમાં અસ્થિરતા ફેલાવવાનો પ્રયાસ પણ માનવામાં આવે છે.
કેવી રીતે થયો હુમલો
મંગળવારે બીજાપુરના આવાપલ્લી પોલીસ સ્ટેશન વિસ્તારમાં તિમાપુર-મુરદંડા માર્ગ પર આ હુમલો થયો હતો. CRPFના જવાનો રોડ ક્લિયરન્સની ડ્યુટી પર તૈનાત હતા, ત્યારે જ એક શક્તિશાળી IED વિસ્ફોટ થયો. આ વિસ્ફોટ નક્સલીઓ દ્વારા અગાઉથી જંગલના રસ્તામાં લગાવવામાં આવ્યો હતો. ધડાકા બાદ તરત જ વિસ્તારમાં ફાયરિંગ પણ શરૂ થઈ ગયું.
પ્રારંભિક તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે IED માટી અને ઝાડની નીચે છુપાવીને રાખવામાં આવ્યું હતું, જે નક્સલીઓની જૂની અને ઘાતક રણનીતિનો ભાગ છે. વિસ્ફોટમાં ઘાયલ થયેલા જવાનોને પહેલા પ્રાથમિક સારવાર આપવામાં આવી અને પછી તેમને બીજાપુર હોસ્પિટલમાંથી રાયપુરની મોટી હોસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા. હાલ તેમની સ્થિતિ સ્થિર છે અને ડોક્ટરોની દેખરેખ હેઠળ છે.
સરકાર અને પ્રશાસનની પ્રતિક્રિયા
રાજ્યના નાયબ મુખ્યમંત્રી વિજય શર્માએ આ હુમલાની નિંદા કરતા કહ્યું કે નક્સલીઓની આ હરકત તેમની હતાશા દર્શાવે છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર અને સુરક્ષા દળો સાથે મળીને નક્સલીઓ વિરુદ્ધ સતત અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે અને આ પ્રકારના હુમલાઓથી તેમનું મનોબળ તૂટવાનું નથી.
કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અમિત શાહ પણ અગાઉ કહી ચૂક્યા છે કે સરકારનો લક્ષ્ય 2026 સુધીમાં છત્તીસગઢને નક્સલ મુક્ત બનાવવાનું છે. જ્યારે, મુખ્યમંત્રી વિષ્ણુ દેવ સાયે પણ આ હુમલા પર દુઃખ વ્યક્ત કર્યું અને કહ્યું કે સરકાર નક્સલ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં રસ્તા, વીજળી, પાણી જેવી સુવિધાઓ ઝડપથી પહોંચાડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે એ પણ પુનરોચ્ચાર કર્યો કે આત્મસમર્પણ કરનારા નક્સલીઓ માટે પુનર્વસન નીતિને અસરકારક રીતે લાગુ કરવામાં આવી રહી છે, જેથી તેઓ સમાજની મુખ્ય ધારામાં પાછા આવી શકે.
સર્ચ ઓપરેશન તેજ
IED હુમલા બાદ તરત જ સમગ્ર વિસ્તારમાં સુરક્ષા દળોની સક્રિયતા વધારી દેવામાં આવી છે. મુરદંડા, તિમાપુર અને આસપાસના જંગલોમાં વધારાના દળોને તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. સુરક્ષા એજન્સીઓ જંગલોમાં છુપાયેલા સંભવિત નક્સલી ઠેકાણાઓની શોધ કરી રહી છે.
પોલીસ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સુરક્ષા દળોની સતત કાર્યવાહીથી નક્સલીઓ દબાણમાં છે અને હવે તેઓ છુપાઈને હુમલા કરવાની રણનીતિ અપનાવી રહ્યા છે. આ જ કારણ છે કે તેઓ અગાઉથી પ્લાન્ટ કરાયેલા વિસ્ફોટકો અને અચાનક ફાયરિંગ જેવા રસ્તાઓનો સહારો લઈ રહ્યા છે. હાલ સમગ્ર વિસ્તારમાં હાઈ એલર્ટ જાહેર કરી દેવામાં આવ્યું છે અને દરેક ગતિવિધિ પર ચાંપતી નજર રાખવામાં આવી રહી છે.
બસ્તર ક્ષેત્રમાં નક્સલીઓની સ્થિતિ
બસ્તર ક્ષેત્ર – જેમાં બીજાપુર, દંતેવાડા અને સુકમા જેવા જિલ્લાઓ સામેલ છે – લાંબા સમયથી નક્સલ પ્રવૃત્તિઓનું ગઢ રહ્યું છે. જોકે, સુરક્ષા દળોની સતત કાર્યવાહીથી છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં નક્સલીઓના નેટવર્કને નબળું પાડવામાં આવ્યું છે. આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં ડઝનેક નક્સલીઓ માર્યા ગયા છે અને મોટી સંખ્યામાં હથિયારો પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યા છે.
6 જુલાઈના રોજ પણ બીજાપુરમાં એક સર્ચ ઓપરેશન દરમિયાન એક વર્દીધારી નક્સલી માર્યો ગયો હતો. જ્યારે, આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં થયેલા અન્ય એક મોટા IED હુમલામાં આઠ જવાન અને એક ડ્રાઈવરનું મોત થયું હતું, જે છેલ્લા બે વર્ષનો સૌથી ઘાતક હુમલો માનવામાં આવ્યો હતો.
આ ઘટનાઓથી એ સ્પષ્ટ છે કે ભલે નક્સલીઓની તાકાત ઘટી રહી હોય, પરંતુ તેઓ હજી પણ ખતરો બનેલા છે. સરકાર અને સુરક્ષા દળો સતત પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે આ વિસ્તારોમાં વિકાસ કાર્યો અને મજબૂત સુરક્ષા પગલાં દ્વારા નક્સલવાદને સંપૂર્ણપણે ખતમ કરી શકાય.
