EPFO એટલે કે કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંગઠને એક મોટો નિર્ણય લેતા લાખો નોકરીયાત લોકો અને તેમના પરિવારોને રાહત આપી છે. હવે કર્મચારીના મૃત્યુ પછી જો PF ખાતામાં પર્યાપ્ત રકમ ન હોય તો પણ નોમિનીને વીમાનો લાભ મળશે. આ લાભ કર્મચારી જમા લિંક્ડ વીમા યોજના (EDLI) હેઠળ આપવામાં આવશે. પહેલાં આ યોજના માટે કેટલીક શરતો હતી, પરંતુ હવે નિયમોને સરળ બનાવી દેવામાં આવ્યા છે.
મૃત્યુ પછી પણ વીમાની ગેરંટી
નવા નિયમ મુજબ, જો કોઈ કર્મચારીનું છેલ્લું વેતન મળ્યાના છ મહિનાની અંદર મૃત્યુ થાય છે, તો તેના નોમિનીને EDLI યોજના હેઠળ વીમાના પૈસા મળશે. એટલે કે જો કોઈ કારણસર કર્મચારીની નોકરી છૂટી ગઈ હોય, અને તેના પછી તેનું મૃત્યુ થઈ જાય છે, તો પણ પરિવારને લાભ મળશે, બર્શતે છેલ્લું વેતન મળ્યાના છ મહિનાની અંદર આ ઘટના બની હોય.
PF ખાતામાં રકમ ન હોય, તો પણ મળશે લાભ
અત્યાર સુધી આ યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે એ જરૂરી હતું કે કર્મચારીના PF ખાતામાં ઓછામાં ઓછા 50 હજાર રૂપિયા જમા હોય. જો આ શરત પૂરી ન થતી હોય, તો પરિવારને વીમાની રકમ મળતી ન હતી. પરંતુ હવે આ શરત હટાવી દેવામાં આવી છે. એટલે કે PF ખાતામાં ચાહે કોઈ રકમ હોય કે ન હોય, જો બાકીની શરતો પૂરી થતી હોય, તો નોમિનીને ઓછામાં ઓછા 50 હજાર રૂપિયાનો લાભ જરૂર મળશે.
60 દિવસ સુધીનો બ્રેક અવરોધ નહી ગણાય
EPFO એ એક વધુ મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર કર્યો છે, જે એ કર્મચારીઓ માટે છે જેમણે અલગ-અલગ કંપનીઓમાં કામ કર્યું છે. ઘણીવાર નોકરી બદલવાના સમયગાળા દરમિયાન થોડા દિવસનો બ્રેક આવી જતો હોય છે. પહેલાં એવું માનવામાં આવતું હતું કે જો વચ્ચે સર્વિસમાં ગેપ છે, તો કર્મચારીને EDLI યોજનાનો ફાયદો નહીં મળે. પરંતુ હવે નવા નિયમ હેઠળ બે નોકરીઓ વચ્ચે જો 60 દિવસ સુધીનો અંતર છે, તો તેને નોકરીમાં અવરોધ નહીં માનવામાં આવે. એટલે કે આ દરમિયાન પણ કર્મચારીની સેવા સતત માનવામાં આવશે અને વીમા કવર બની રહેશે.
EDLI યોજના શું છે
કર્મચારી જમા લિંક્ડ વીમા યોજના એટલે EDLI, EPFO હેઠળ ચાલતી એક વીમા યોજના છે. તેનો હેતુ છે કે જો કોઈ કર્મચારીનું સેવામાં અકાળે મૃત્યુ થઈ જાય છે, તો તેના પરિવારને આર્થિક સહાયતા મળી શકે. આ વીમો સંપૂર્ણ રીતે નિયોક્તા દ્વારા આપવામાં આવે છે, અને કર્મચારીને આ માટે કોઈ પૈસા નથી આપવાના હોતા.
આ યોજના હેઠળ કર્મચારીનું મૃત્યુ થવા પર તેના કાનૂની વારસદાર અથવા નોમિનીને એક સામટી રકમ આપવામાં આવે છે. આ રકમ ન્યૂનતમ 2.5 લાખ રૂપિયાથી લઈને મહત્તમ 7 લાખ રૂપિયા સુધી હોઈ શકે છે. આ વીમા રાશિ કર્મચારીના અંતિમ વેતન અને સેવા અવધિ પર નિર્ભર કરે છે.
કોને મળશે યોજનાનો લાભ
આ યોજનાનો લાભ સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરનારા તમામ કર્મચારીઓને મળે છે, જે EPFO ના સભ્ય છે. આમાં કોઈ અલગથી નામાંકન કરાવવાની જરૂરિયાત નથી હોતી. કર્મચારીના PF ખાતામાં યોગદાન થતું રહે, તો તે EDLI યોજના અંતર્ગત કવર રહે છે.
હવે નવા નિયમો હેઠળ જો કોઈ કર્મચારીનું PF કપાવાનું બંધ પણ થઈ જાય, તો પણ અંતિમ વેતન મળ્યાના છ મહિનાની અંદર થયેલા મૃત્યુની સ્થિતિમાં વીમાનો લાભ મળશે. સાથે જ, જો તેણે નવી નોકરી જોઈન નથી કરી પરંતુ પાછલી નોકરી છોડ્યે 60 દિવસથી ઓછો સમય થયો છે, તો તે હજી પણ યોજના હેઠળ કવર માનવામાં આવશે.
કેટલી મળી શકે છે વીમા રાશિ
EDLI યોજના હેઠળ વીમા રાશિની ગણતરી કર્મચારીના છેલ્લા વેતન પર આધારિત હોય છે. જો કર્મચારીએ 12 મહિનાની સતત સેવા કરી છે અને તેનું છેલ્લું વેતન 15 હજાર રૂપિયા હતું, તો મહત્તમ વીમા કવર 7 લાખ રૂપિયા સુધી હોઈ શકે છે. ન્યૂનતમ વીમા રાશિની ગેરંટી હવે 50 હજાર રૂપિયા કરી દેવામાં આવી છે, જેનાથી ઓછા વેતન અથવા ઓછા સમયગાળાની નોકરીવાળા કર્મચારીઓના પરિવારને પણ રાહત મળી શકશે.
ક્યાંથી કરી શકાય છે દાવો
નોમિની અથવા કાનૂની વારસદાર EPFO ની ક્ષેત્રીય કચેરીમાં જઈને આ વીમાનો દાવો કરી શકે છે. આ માટે જરૂરી દસ્તાવેજોમાં મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર, સેવા પ્રમાણપત્ર, નોમિનીનું ઓળખપત્ર, બેંક ખાતાની વિગતો વગેરે સામેલ હોય છે. EPFO ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને રીતે દાવો કરવાની સુવિધા આપે છે.
યોજનાથી જોડાયેલા નવા બદલાવોની અસર
EPFO દ્વારા કરવામાં આવેલા આ બદલાવોથી મોટી સંખ્યામાં કર્મચારીઓ અને તેમના પરિવારોને ફાયદો થશે. ખાસ કરીને એ પરિવાર જે કર્મચારીના અકાળે મૃત્યુ પછી આર્થિક સંકટમાં આવી જાય છે, તેમને હવે ઓછામાં ઓછા 50 હજાર રૂપિયાની રાહત જરૂર મળશે. સાથે જ સેવામાં નાના-નાના ગેપ હોવા પર હવે વીમા કવર તૂટશે નહીં.
