દિવાળી પર હવે તમે તમારા નજીકના લોકોને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરી શકો છો, તે પણ ડીમેટ એકાઉન્ટ વિના. યુનિટ્સ સીધા ફંડ હાઉસમાંથી ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે. આ માત્ર એક સમજદારીભરી રોકાણ ભેટ નથી, પરંતુ ટેક્સ નિયમો અનુસાર નજીકના સંબંધીઓને આપેલી આવી ભેટ પર કોઈ ટેક્સ પણ લાગતો નથી.
Mutual Funds: દિવાળી પર જો તમે તમારા પ્રિયજનોને એક સમજદારીભરી ભેટ આપવા માંગતા હો, તો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરવા એ એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે. હવે આ માટે ડીમેટ એકાઉન્ટની જરૂર પડતી નથી; તમે સીધા ફંડ હાઉસ અથવા તેમના રજિસ્ટ્રાર દ્વારા ટ્રાન્સફર રિક્વેસ્ટ ફોર્મ ભરીને યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરી શકો છો. આ પ્રક્રિયામાં ફક્ત ગિફ્ટર અને રિસીવરનું KYC જરૂરી છે. નજીકના સંબંધીઓને આપેલી આવી ભેટ પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી, જ્યારે બિન-સંબંધીઓને ₹50,000થી વધુ મૂલ્ય પર ટેક્સ ચૂકવવો પડી શકે છે.
હવે ડીમેટ એકાઉન્ટની જરૂર નથી
પહેલાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ગિફ્ટ કરવા માટે ડીમેટ એકાઉન્ટ અથવા બ્રોકરની મદદ લેવી પડતી હતી. પરંતુ હવે આ મગજમારી સમાપ્ત થઈ ગઈ છે. રોકાણકારો સીધા ફંડ હાઉસ (AMC) પાસેથી કોઈપણ ડીમેટ એકાઉન્ટ વિના પોતાના પ્રિયજનોને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરી શકે છે. આ પદ્ધતિ ખાસ કરીને તે લોકો માટે ઉપયોગી છે જેઓ રોકાણની શરૂઆત કરવા માંગે છે પરંતુ જટિલ પ્રક્રિયાઓથી બચવા માંગે છે.
આ રીતે કરો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ગિફ્ટ
જો તમે કોઈને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરવા માંગો છો, તો સૌ પ્રથમ તમારે ફંડ હાઉસ અથવા તેના રજિસ્ટ્રાર (RTA) ને એક ટ્રાન્સફર રિક્વેસ્ટ ફોર્મ જમા કરાવવું પડશે. આ ફોર્મમાં તમારે તમારો ફોલિયો નંબર, સ્કીમનું નામ, યુનિટ્સની સંખ્યા અને જે વ્યક્તિને યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરી રહ્યા છો, તેની PAN, KYC અને બેંક ડિટેલ્સ ભરવી પડશે.
ફોર્મ સબમિટ કર્યા પછી ફંડ હાઉસ તમારી રિક્વેસ્ટની તપાસ કરે છે. બધા દસ્તાવેજો સાચા જણાયા પછી યુનિટ્સ સીધા રિસીવરના ફોલિયોમાં ટ્રાન્સફર કરી દેવામાં આવે છે. ગિફ્ટ આપનાર અને મેળવનાર બંનેને આ પ્રક્રિયાનું સ્ટેટમેન્ટ મોકલવામાં આવે છે જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ મુશ્કેલી ન થાય. આ આખી પ્રક્રિયામાં કોઈ ડીમેટ કે ટ્રેડિંગ એકાઉન્ટની જરૂર પડતી નથી.
કોને આપી શકાય મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ગિફ્ટ
તમે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ તમારા પરિવારના સભ્યો જેવા કે પતિ-પત્ની, માતા-પિતા, બાળકો, ભાઈ-બહેન અથવા કોઈ નજીકના સંબંધીને ગિફ્ટ કરી શકો છો. ઘણા લોકો પોતાના બાળકોને નાની ઉંમરમાં જ રોકાણની સમજ આપવા માટે આ પદ્ધતિ અપનાવે છે. તેનાથી બાળકોમાં ફાઇનાન્સિયલ શિસ્ત અને બચતની આદત વિકસે છે.
ગિફ્ટ પર ટેક્સનો શું નિયમ છે
મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યુનિટ્સ ગિફ્ટ કરવા કાયદેસર રીતે સંપૂર્ણપણે માન્ય છે, પરંતુ ટેક્સના નિયમો જાણવા જરૂરી છે. જો તમે આ ગિફ્ટ તમારા 'નજીકના સંબંધી' એટલે કે માતા-પિતા, ભાઈ-બહેન, પતિ-પત્ની અથવા બાળકોને આપો છો, તો તેના પર કોઈ ટેક્સ લાગતો નથી. પરંતુ જો તમે આ યુનિટ્સ કોઈ મિત્ર અથવા દૂરના સંબંધીને આપ્યા હોય અને તેની કુલ કિંમત ₹50,000થી વધુ હોય, તો મેળવનારે તે રકમને પોતાની આવકમાં ઉમેરીને ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
આ ઉપરાંત, જ્યારે ગિફ્ટ મેળવનાર વ્યક્તિ ભવિષ્યમાં તે યુનિટ્સ વેચે છે, ત્યારે તેના પર કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ લાગશે. આ ટેક્સ એ વાત પર નિર્ભર કરશે કે યુનિટ્સ કેટલા સમય સુધી રાખવામાં આવ્યા હતા અને તેની ખરીદ કિંમત શું હતી. જો યુનિટ્સને ત્રણ વર્ષથી ઓછા સમયમાં વેચવામાં આવે છે, તો શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ લાગશે, જ્યારે ત્રણ વર્ષથી વધુ સમય સુધી રાખવા પર લોંગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
કેટલાક ફંડ્સમાં ટ્રાન્સફર થતું નથી
નોંધ લેવી કે કેટલીક મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સ જેવી કે ELSS (ટેક્સ સેવિંગ ફંડ) અથવા ક્લોઝ્ડ-એન્ડેડ ફંડ્સમાં લોક-ઇન પિરિયડ હોય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન યુનિટ્સને ટ્રાન્સફર કરી શકાતા નથી. તેથી ગિફ્ટ કરતા પહેલા સ્કીમની શરતો ચોક્કસપણે ચકાસી લો.
સરળ અને સસ્તો ઉપાય
નોન-ડીમેટ ટ્રાન્સફર એ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ગિફ્ટ કરવાનો એક સરળ અને સસ્તો રસ્તો છે. તેમાં ન તો કોઈ બ્રોકરની ફી લાગે છે અને ન તો વધારાના દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે. આ પદ્ધતિ રોકાણની આદત પાડવા માટે પણ ઉત્તમ છે. દિવાળી જેવા પ્રસંગે જ્યારે લોકો પોતાના પ્રિયજનોને શુભેચ્છાઓ અને સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ આપે છે, ત્યારે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ ગિફ્ટ આપીને તમે તેમને આર્થિક સુરક્ષાની ભેટ પણ આપી શકો છો.
