જુલાઈ 2025માં ભારતના સેવા ક્ષેત્રે જબરદસ્ત ગતિ પકડી અને પીએમઆઈ સૂચકાંક 60.5 પર પહોંચી ગયો, જે છેલ્લા 11 મહિનામાં સૌથી ઊંચું સ્તર છે. આ વૃદ્ધિનું કારણ નવા ઓર્ડર, આંતરરાષ્ટ્રીય માંગ અને ઉત્પાદનમાં તેજી રહી. ફાઇનાન્સ અને વીમા ક્ષેત્રે સૌથી સારું પ્રદર્શન કર્યું જ્યારે રિયલ એસ્ટેટની ગતિ ધીમી રહી.
ભારતના સેવા ક્ષેત્રે શાનદાર પ્રદર્શન કરતાં 11 મહિનાની સૌથી ઝડપી ગ્રોથ નોંધાવી છે. એસએન્ડપી ગ્લોબલ અને એચએસબીસીના રિપોર્ટ અનુસાર, આ મહિને સેવા ક્ષેત્રનો પીએમઆઈ 60.5 રહ્યો, જે જૂનના 60.4થી થોડો ઉપર છે. આ વૃદ્ધિ નવા ઓર્ડર, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાંથી મળેલા ઓર્ડર અને ઉત્પાદનમાં તેજીના કારણે નોંધાઈ છે. ખાસ કરીને ફાઇનાન્સ અને વીમા ક્ષેત્રમાં તેજી રહી, જ્યારે રિયલ એસ્ટેટ અને બિઝનેસ સર્વિસમાં સુસ્તી જોવા મળી.
જૂનની સરખામણીમાં જુલાઈમાં હળવી વૃદ્ધિ
જૂન 2025માં સેવા ક્ષેત્રનો પીએમઆઈ 60.4 હતો, જે જુલાઈમાં હળવો વધીને 60.5 પર પહોંચ્યો. જોકે આ વૃદ્ધિ મામૂલી લાગી શકે છે, પરંતુ તેની પાછળ છુપાયેલી ગતિ ઘણી મજબૂત રહી છે. આ સતત ચોથો મહિનો છે જ્યારે પીએમઆઈ સૂચકાંક 60થી ઉપર જળવાઈ રહ્યો છે અને 50ના તટસ્થ સ્તરથી ઘણો ઉપર બનેલો છે. આ દર્શાવે છે કે સેવા ક્ષેત્રમાં કારોબારી પ્રવૃત્તિઓ સતત વધી રહી છે.
જાહેરાત અને નવા ગ્રાહક બન્યા તેજીના કારણ
એચએસબીસી ઇન્ડિયા સર્વિસીસ પીએમઆઈ સર્વે મુજબ, આ તેજી પાછળ ઘણાં મહત્ત્વના કારણો છે. સૌથી મોટું કારણ રહ્યું નવા ઓર્ડરમાં આવેલો જબરદસ્ત વધારો. સર્વેમાં સામેલ કંપનીઓએ જણાવ્યું કે તેમને જાહેરાત અને બ્રાન્ડ પ્રચારથી સારાં પરિણામ મળ્યાં છે. સાથે જ નવા ગ્રાહકો જોડાવાથી કારોબારમાં વિસ્તાર થયો છે.
વર્ષની બીજી સૌથી મોટી તેજી
જુલાઈની આ તેજી પૂરા એક વર્ષની બીજી સૌથી મોટી ગ્રોથ માનવામાં આવી રહી છે. આ પહેલાં ઓગસ્ટ 2024માં આ પ્રકારની ગતિ જોવા મળી હતી. રિપોર્ટ મુજબ, માંગમાં સતત સુધારો થઈ રહ્યો છે અને કંપનીઓને ભવિષ્યને લઈને અપેક્ષાઓ પણ વધી છે.
ફક્ત દેશની અંદર જ નહીં, પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાંથી પણ સેવા ક્ષેત્રને જબરદસ્ત સમર્થન મળ્યું છે. સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું કે વિદેશોથી ખાસ કરીને એશિયા, કેનેડા, યુરોપ, સંયુક્ત અરબ અમીરાત અને અમેરિકા જેવા બજારોમાંથી ઓર્ડર મળવામાં તેજી આવી છે. વિદેશી ઓર્ડરની ગતિ વર્ષની બીજી સૌથી મોટી વૃદ્ધિ માનવામાં આવી રહી છે.
ફાઇનાન્સ અને વીમા ક્ષેત્ર સૌથી આગળ
તમામ સેવા ક્ષેત્રોમાં જો સરખામણી કરવામાં આવે, તો ફાઇનાન્સ અને ઇન્શ્યોરન્સ સેક્ટરે સૌથી સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. તેમને સૌથી વધારે નવા ઓર્ડર અને પ્રવૃત્તિઓનો ફાયદો મળ્યો છે. તો બીજી તરફ રિયલ એસ્ટેટ અને બિઝનેસ સર્વિસીસ સેક્ટરની ગ્રોથ ધીમી રહી છે. અહીં નવા ઓર્ડર અને ડિમાન્ડમાં અપેક્ષિત તેજી જોવા મળી નથી.
ઇનપુટ અને આઉટપુટની કિંમતોમાં પણ વધારો
જુલાઈમાં ફક્ત કારોબાર જ નહીં વધ્યો, પરંતુ લાગત અને વેચાણ બંનેની કિંમતોમાં પણ થોડો વધારો નોંધાયો છે. કંપનીઓએ જણાવ્યું કે ઇનપુટ એટલે કે કાચા માલ અને સંસાધનોની કિંમતોમાં વધારો થયો છે, જેની અસર આઉટપુટ પ્રાઇસ એટલે કે તેમની સેવાઓની કિંમતો પર પણ પડી છે. જૂનની સરખામણીમાં આ વધારો થોડો વધારે રહ્યો.
એચએસબીસીના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી પ્રાંજુલ ભંડારીએ કહ્યું છે કે સેવા પીએમઆઈના આ આંકડા મજબૂત ગ્રોથના સંકેત આપે છે. ખાસ કરીને નવા નિકાસ ઓર્ડરે સેક્ટરની ગ્રોથમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. તેમણે એ પણ કહ્યું કે ભવિષ્યને લઈને કંપનીઓમાં આશા જાગી છે, જોકે હજુ પણ તે નાણાકીય વર્ષ 2025ના પહેલા છ મહિનાના સ્તરથી થોડી નીચે બનેલી છે.
સીપીઆઈ અને ડબલ્યુપીઆઈ આંકડાઓનો અસર
ભવિષ્યની કિંમતોને લઈને કેટલીક અનિશ્ચિતતા બનેલી છે. પ્રાંજુલ ભંડારીના મતે, હાલમાં જ જાહેર થયેલા ગ્રાહક મૂલ્ય સૂચકાંક (CPI) અને જથ્થાબંધ મૂલ્ય સૂચકાંક (WPI)ના આંકડા જણાવે છે કે આવનારા મહિનાઓમાં ઇનપુટ અને આઉટપુટ કિંમતોમાં કેટલાક ફેરફાર જોવા મળી શકે છે. તેનાથી મોંઘવારીના મોરચે થોડી અસર સંભવ છે.
કંપનીઓનો ભરોસો વધ્યો
સર્વેમાં ભાગ લેનારી કંપનીઓનું કહેવું છે કે તેમને પોતાના કારોબારને લઈને હવે વધારે ભરોસો છે. નવા ગ્રાહકો, વધતી માંગ અને વધુ સારા આંતરરાષ્ટ્રીય ઓર્ડરના કારણે તેઓ ઉત્પાદન અને સેવાઓના વિસ્તારની યોજના બનાવી રહ્યા છે. જુલાઈમાં કારોબારી ભરોસાનું સ્તર પણ પહેલાંથી વધારે નોંધાયું.
આ વધતી પ્રવૃત્તિની વચ્ચે આ સંભાવના પણ વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે કે આવનારા મહિનાઓમાં સેવા ક્ષેત્રમાં રોજગારની તકો વધી શકે છે. જ્યારે કંપનીઓ વધારે ઓર્ડર અને ઉત્પાદનની દિશામાં વધે છે, તો તેમને કર્મચારીઓની જરૂરિયાત પણ વધારે હોય છે. જુલાઈમાં કેટલીક કંપનીઓએ કર્મચારીઓની સંખ્યા વધારવાની વાત કહી છે.
