સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હીમાં વીજળી કંપનીઓને દરો વધારવાની શરતી મંજૂરી આપી છે. કોર્ટે DERCને પારદર્શક યોજના તૈયાર કરવા અને ગ્રાહકો પર વધુ પડતો બોજ ન નાખવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. હવે સૌની નજર નવી દરોની જાહેરાત અને સબસિડી પર થનારી સંભવિત અસર પર ટકેલી છે.
6 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હીમાં વીજળીના દરોને લઈને એક મોટો ચુકાદો આપ્યો, જેમાં વીજળી કંપનીઓને મર્યાદિત અને પોસાય તેવા દાયરામાં દરો વધારવાની મંજૂરી આપવામાં આવી. કોર્ટે દિલ્હી ઇલેક્ટ્રિસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશન (DERC)ને નિર્દેશ આપ્યો કે તે આ વધારા માટે એક પારદર્શક યોજના તૈયાર કરે, જેથી સામાન્ય ગ્રાહકો પર વધુ બોજ ન પડે. કોર્ટનો આ નિર્ણય કંપનીઓની વધતી કિંમત અને વર્ષોથી સ્થિર દરોને ધ્યાનમાં રાખીને આવ્યો છે.
DERCએ આપવો પડશે વિસ્તૃત પ્લાન
સુપ્રીમ કોર્ટે એ પણ નિર્દેશ આપ્યો છે કે DERCએ હવે એક સ્પષ્ટ અને વિસ્તૃત રૂપરેખા તૈયાર કરવી પડશે, જેમાં જણાવવામાં આવે કે ક્યારે, કેવી રીતે અને કયા સ્તરે વીજળીના દરો વધારવામાં આવશે. કોર્ટનું કહેવું છે કે આ યોજનામાં પારદર્શિતા હોવી જોઈએ અને જનતાના હિતોને ધ્યાનમાં રાખીને જ દરોમાં ફેરફાર કરવામાં આવે.
વીજળી કંપનીઓ કરી રહી હતી લાંબા સમયથી માંગ
દિલ્હીમાં વીજળી વિતરણનું કામ કરતી કંપનીઓ પાછલા કેટલાક વર્ષોથી દરોમાં વધારો કરવાની માંગ કરી રહી હતી. તેમનું કહેવું હતું કે વીજળી ઉત્પાદન, ટ્રાન્સમિશન અને વિતરણની કિંમતમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે, જેનાથી વર્તમાન દરે કામ કરવું મુશ્કેલ થઈ રહ્યું છે. કંપનીઓનો દાવો છે કે વર્તમાન દરો પર વીજળી વેચવાથી તેમને આર્થિક નુકસાન થઈ રહ્યું છે.
રેગ્યુલેટરી કમિશને પહેલાં ઠુકરાવી હતી અરજી
વીજળી કંપનીઓની આ માંગને પહેલાં દિલ્હી ઇલેક્ટ્રિસિટી રેગ્યુલેટરી કમિશને ફગાવી દીધી હતી. DERCનું કહેવું હતું કે ગ્રાહકોના ખિસ્સા પર વધારાનો બોજ નાખી શકાય નહીં. સાથે જ, કોઈપણ પ્રકારના વધારા પહેલાં વ્યાપક સમીક્ષાની જરૂર છે. પરંતુ હવે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પછી આયોગે ફરીથી આના પર કામ કરવું પડશે.
ફ્રી વીજળી યોજના પર પણ ઉઠ્યા સવાલ
દિલ્હી સરકાર હાલમાં 200 યુનિટ સુધી મફત વીજળી આપે છે, જે ઘરેલું ગ્રાહકોને સબસિડીના સ્વરૂપમાં મળે છે. 200 યુનિટ સુધી વીજળીનો પૂરો ખર્ચ સરકાર ભોગવે છે. આ પછી વપરાશ વધવા પર દરેક યુનિટના હિસાબે શુલ્ક લાગે છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પછી હવે એ જોવાનું રહેશે કે આ સબસિડી યોજના પહેલાંની જેમ જ ચાલુ રહેશે કે તેમાં પણ બદલાવ કરવામાં આવશે.
વિતરણ કંપનીઓને મળી શકે છે રાહત
સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણયથી વીજળી વિતરણ કંપનીઓને ઘણી રાહત મળી શકે છે. લાંબા સમયથી આર્થિક તંગીનો સામનો કરી રહેલી કંપનીઓને દરો વધ્યા પછી નુકસાનમાંથી બહાર નીકળવાની તક મળી શકે છે. કંપનીઓનો તર્ક છે કે વધતી કિંમતને જોતા દરો વધારવા હવે ખૂબ જ જરૂરી થઈ ગયા છે.
DERCની નવી યોજનાની થશે રાહ
હવે સૌની નજર DERC પર ટકેલી છે કે તે કોર્ટના નિર્દેશ મુજબ કયા પ્રકારની યોજના રજૂ કરે છે. આયોગે એ નક્કી કરવું પડશે કે કયા શ્રેણીના ગ્રાહકો પર કેટલો ભાર નાખવામાં આવે અને કયા વર્ગને કેટલી રાહત આપી શકાય છે. એ પણ જોવામાં આવશે કે શું સબસિડીવાળા ગ્રાહકોને દરોમાં બદલાવથી છૂટ મળશે કે નહીં.
વીજળી દરોને લઈને હંમેશાંથી દિલ્હીની રાજનીતિમાં હલચલ રહી છે. મફત વીજળી યોજના દિલ્હી સરકારની મુખ્ય યોજનાઓમાં સામેલ રહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણય પછી વિપક્ષ અને સત્તા પક્ષમાં આ મુદ્દાને લઈને નિવેદનબાજી પણ શરૂ થઈ શકે છે. જોકે, હજી સુધી સરકાર તરફથી કોઈ સત્તાવાર પ્રતિક્રિયા આવી નથી.
વીજળીના વર્તમાન દરો અને સ્લેબ
ફિલહાલ દિલ્હીમાં ઘરેલું ગ્રાહકોને 200 યુનિટ સુધી મફત વીજળી મળે છે. આ પછી 201થી 400 યુનિટ સુધીના વપરાશ પર 4.5 રૂપિયા પ્રતિ યુનિટના દરથી બિલ બને છે. 400 યુનિટથી વધારે વપરાશ પર દરો વધતા જાય છે. હવે જો દરો વધે છે તો આ સ્લેબ પણ બદલી શકાય છે અથવા પ્રતિ યુનિટ શુલ્કમાં બદલાવ થઈ શકે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય છતાં ફિલહાલ ગ્રાહકોને નવી દરોના અસર જોવા માટે થોડા દિવસ રાહ જોવી પડશે. DERCએ હવે કોર્ટના નિર્દેશો અનુસાર વિસ્તૃત પ્રસ્તાવ તૈયાર કરી જાહેર કરવો પડશે, જેના પછી નવી દરો લાગુ કરવામાં આવશે.
