ભારતીય શેરબજારમાં ૨૫ વર્ષ પછી મોટો ફેરફાર થવા જઈ રહ્યો છે. હવે નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી ગુરુવારને બદલે મંગળવારે થશે, જ્યારે સેન્સેક્સની એક્સપાયરી ગુરુવારે જ રહેશે. આ ફેરફાર ૨ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ થી લાગુ થશે અને તેની સીધી અસર ડેરિવેટિવ્ઝ ટ્રેડિંગ, વોલ્યુમ અને રોકાણકારોની વ્યૂહરચનાઓ પર પડશે.
Stock Market Alert: ભારતીય શેરબજારમાં ૨૫ વર્ષ પછી એક્સપાયરી નિયમોમાં મોટો ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જ (NSE) એ નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી ગુરુવારથી બદલીને મંગળવાર કરી દીધી છે, જેની પ્રથમ એક્સપાયરી ૨ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ ના રોજ થશે. જ્યારે, બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE) એ સેન્સેક્સની એક્સપાયરી ગુરુવારે જ જાળવી રાખી છે. આ પગલું SEBI ની મધ્યસ્થી બાદ લેવાયું છે, જેથી બંને એક્સચેન્જો વચ્ચે ચાલી રહેલો વિવાદ સમાપ્ત થઈ શકે. આ ફેરફારથી ડેરિવેટિવ્ઝ માર્કેટમાં નવી વ્યૂહરચનાઓ અને વોલ્યુમ પેટર્ન જોવા મળી શકે છે.
નિફ્ટી એક્સપાયરીમાં નવો અધ્યાય
શેરબજારમાં નિફ્ટી ફ્યુચર્સની શરૂઆત ૧૨ જૂન, ૨૦૦૦ ના રોજ થઈ હતી. પ્રથમ એક્સપાયરી ૨૯ જૂન, ૨૦૦૦ ના રોજ થઈ હતી. તે સમયે ફક્ત મંથલી એક્સપાયરી થતી હતી અને તે પણ દર મહિનાના છેલ્લા ગુરુવારે થતી હતી. બાદમાં ડિસેમ્બર, ૨૦૧૯ માં નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી શરૂ કરવામાં આવી અને ગુરુવારે જ નક્કી કરવામાં આવી.
હવે લગભગ અઢી દાયકા પછી એક્સપાયરીના દિવસમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. ૨૮ ઓગસ્ટ એટલે કે આજે ગુરુવારે નિફ્ટીની છેલ્લી ગુરુવાર એક્સપાયરી થશે. ત્યારબાદથી દર મંગળવારે નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી થશે.
ક્યારથી લાગુ થશે નવો નિયમ
નવા નિયમ મુજબ પ્રથમ મંગળવાર એક્સપાયરી ૨ સપ્ટેમ્બરના રોજ થશે. એટલે કે હવે રોકાણકારોને એક્સપાયરી માટે ગુરુવારની રાહ જોવી પડશે નહીં. બીજી તરફ, બોમ્બે સ્ટોક એક્સચેન્જ (BSE) એ સેન્સેક્સની વીકલી એક્સપાયરી ગુરુવારે જ જાળવી રાખવાનો નિર્ણય કર્યો છે.
આ રીતે બંને એક્સચેન્જોના ડેરિવેટિવ્ઝ હવે અલગ-અલગ દિવસોમાં એક્સપાયર થશે. નિફ્ટી મંગળવારે અને સેન્સેક્સ ગુરુવારે.
રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સ પર અસર
આ ફેરફાર સીધી રીતે રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સની વ્યૂહરચના પર અસર કરશે. પહેલા જ્યાં ગુરુવાર એક્સપાયરીના નામથી પ્રખ્યાત થઈ ગયું હતું, હવે મંગળવારે તેને નવી ઓળખ મળશે. નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી હવે માત્ર ત્રણ કારોબારી સત્રો પછી થઈ જશે. જ્યારે સેન્સેક્સની એક્સપાયરી છ કારોબારી સત્રો પછી થશે.
ટ્રેડિંગની યોજના બનાવવા અને ઓપ્શન વ્યૂહરચનાઓમાં રોકાણકારોને નવા પેટર્ન અપનાવવા પડશે. આનાથી માર્કેટમાં વોલ્યુમ અને અસ્થિરતા પર પણ અસર પડી શકે છે.
શા માટે કરવો પડ્યો ફેરફાર
ખરેખર, એક્સપાયરીના દિવસોને લઈને NSE અને BSE વચ્ચે લાંબા સમયથી ખેંચતાણ ચાલી રહી હતી. NSE એ પહેલા નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી સોમવાર કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. આ નિર્ણય પર BSE એ વાંધો ઉઠાવ્યો. મામલો SEBI સુધી પહોંચ્યો.
SEBI એ બંને એક્સચેન્જો પાસેથી સૂચનો માંગવા માટે કન્સલ્ટેશન પેપર બહાર પાડ્યું. ત્યારબાદ નક્કી થયું કે NSE નિફ્ટીની વીકલી એક્સપાયરી મંગળવારે રાખશે અને BSE સેન્સેક્સની એક્સપાયરી ગુરુવારે કરાવશે. આ રીતે બંને ઇન્ડેક્સની એક્સપાયરીના દિવસો અલગ થઈ ગયા.
માર્કેટમાં દેખાશે નવું પેટર્ન
હવે જ્યારે નિફ્ટી અને સેન્સેક્સની એક્સપાયરી અલગ-અલગ દિવસોમાં થશે, તો બંને ઇન્ડેક્સની ડેરિવેટિવ્ઝ પ્રવૃત્તિઓ સ્પષ્ટપણે અલગ દેખાશે. આનાથી ઓપ્શન ટ્રેડિંગની વ્યૂહરચનાઓમાં પણ ફેરફાર આવશે.
નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આનાથી બજારમાં હેજિંગ અને આર્બિટ્રેજના નવા અવસરો બની શકે છે. સાથે જ વોલ્યુમ અને અસ્થિરતાનો ગ્રાફ પણ અલગ રીતે જોવા મળશે.
૨૫ વર્ષ પછી શા માટે ઐતિહાસિક છે આ ફેરફાર
ભારતીય શેરબજારમાં આ પગલું એટલા માટે ઐતિહાસિક માનવામાં આવી રહ્યું છે કારણ કે નિફ્ટીની એક્સપાયરીમાં આટલો મોટો ફેરફાર પ્રથમ વખત થઈ રહ્યો છે. ૨૦૦૦ માં જ્યારે નિફ્ટી ફ્યુચર્સની શરૂઆત થઈ હતી, ત્યારથી અત્યાર સુધી ગુરુવારે જ એક્સપાયરી થતી રહી છે.
હવે આ પરંપરા તૂટશે અને મંગળવારને એક્સપાયરીનો નવો દિવસ માનવામાં આવશે. આનાથી માત્ર રોકાણકારોની વિચારસરણી બદલાશે નહીં, પરંતુ બજારની કાર્યપ્રણાલી પણ નવા સિરાથી વ્યાખ્યાયિત થશે.
