ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી: આજે મતદાન, સાંજે જાહેર થશે પરિણામ

સંસદમાં આજે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટે મતદાન થઈ રહ્યું છે. એનડીએના ઉમેદવાર સીપી રાધાકૃષ્ણન અને વિપક્ષના બી. સુદર્શન રેડ્ડી વચ્ચે સ્પર્ધા છે. સાંજે મતગણતરી થશે અને મોડી રાત્રે પરિણામ જાહેર કરવામાં આવશે.

VC Election 2025: દેશના આગામી ઉપરાષ્ટ્રપતિ કોણ હશે તે આજે યોજાનાર મતદાનથી નક્કી થશે. ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના એનડીએ (NDA) એ મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ સી.પી. રાધાકૃષ્ણનને તેમના ઉમેદવાર તરીકે મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. જ્યારે, વિપક્ષી ગઠબંધન (INDIA Alliance) એ સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ બી. સુદર્શન રેડ્ડીને ઉમેદવાર બનાવ્યા છે.

રાજકીય વર્તુળોમાં આ સ્પર્ધાને રસપ્રદ માનવામાં આવી રહી છે. જોકે, આંકડા મુજબ ભાજપ ગઠબંધન સ્પષ્ટપણે આગળ છે અને પોતાની જીત પ્રત્યે આત્મવિશ્વાસ ધરાવે છે.

પદ ખાલી કેમ થયું

ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખડના આરોગ્ય કારણોસર આપેલા રાજીનામા બાદ દેશનું બીજું સૌથી મોટું બંધારણીય પદ ખાલી થયું હતું. ત્યાર બાદ ચૂંટણી પંચે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદની ચૂંટણીની પ્રક્રિયા શરૂ કરી.

મતદાનનો સમય અને પ્રક્રિયા

આજે (મંગળવાર) સંસદ ભવનમાં સવારે 10 થી સાંજે 5 વાગ્યા સુધી સાંસદો મતદાન કરશે. સાંજે 6 વાગ્યાથી મતગણતરી શરૂ થશે અને મોડી રાત સુધીમાં પરિણામ જાહેર થઈ શકે છે.

આ ચૂંટણીની ખાસ વાત એ છે કે સાંસદો પર પાર્ટી વ્હિપ લાગુ પડતો નથી. એટલે કે, સાંસદો ગુપ્ત મતદાન (secret ballot) દ્વારા પોતાની પસંદગી મુજબ મત આપી શકે છે. દરેક સાંસદે મતપત્ર પર ઉમેદવારોના નામ સામે '1' લખીને પોતાની પ્રથમ પ્રાથમિકતા જણાવવી પડશે. જો તેઓ ઈચ્છે તો બીજી અને ત્રીજી પ્રાથમિકતા પણ નોંધાવી શકે છે.

EVM નો ઉપયોગ કેમ નહીં

ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીની પ્રક્રિયા લોકસભા અને વિધાનસભા ચૂંટણી કરતાં અલગ છે. અહીં મતદાન સિંગલ ટ્રાન્સફરેબલ વોટ સિસ્ટમ (Single Transferable Vote) હેઠળ થાય છે, જે પ્રપોશનલ રિપ્રેઝન્ટેશન સિસ્ટમ (Proportional Representation System) પર આધારિત છે.

આ જ કારણ છે કે આ ચૂંટણીમાં ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) નો ઉપયોગ શક્ય નથી. મતદારો, એટલે કે સાંસદો, ફક્ત બેલેટ પેપર (ballot paper) પર પોતાની પસંદગી નોંધાવશે.

નંબર ગેમમાં કોણ આગળ

ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટેના મતદાર મંડળમાં કુલ 788 સભ્યો છે. તેમાં 245 રાજ્યસભા અને 543 લોકસભાના સભ્યોનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, રાજ્યસભાના 12 નિયુક્ત સભ્યો પણ મતદાન કરી શકે છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં, મતદાર મંડળના 781 સભ્યો મતદાન કરશે કારણ કે 7 બેઠકો ખાલી છે.

• જીત માટે 391 મતની જરૂર પડશે.
• એનડીએ પાસે 425 સાંસદો છે.
• વિપક્ષી ગઠબંધન પાસે 324 સાંસદો છે.

વાયએસઆરસીપી (YSRCP) ના 11 સાંસદોએ એનડીએને ટેકો આપવાની જાહેરાત કરી છે. જ્યારે બીઆરએસ (BRS) અને બીજેડી (BJD) એ મતદાનથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આવા સંજોગોમાં, આંકડા સ્પષ્ટ સંકેત આપી રહ્યા છે કે એનડીએના ઉમેદવાર મજબૂત સ્થિતિમાં છે.

એનડીએના ઉમેદવાર સી.પી. રાધાકૃષ્ણન

એનડીએએ મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ સી.પી. રાધાકૃષ્ણનને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. 67 વર્ષીય રાધાકૃષ્ણન તમિલનાડુના ભાજપના નેતા છે. તેઓ ગૌંડર-કોંગુ વેલ્લાલર સમુદાયમાંથી આવે છે, જે રાજ્યમાં પ્રભાવશાળી ઓબીસી (OBC) સમુદાય માનવામાં આવે છે.

રાધાકૃષ્ણનને પાર્ટીમાં સૌમ્ય અને વિવાદમુક્ત નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેઓ 1998 અને 1999 માં કોઈમ્બતુરથી બે વખત લોકસભાના સાંસદ પણ રહી ચૂક્યા છે. જુલાઈ 2024 થી તેઓ મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ તરીકે કાર્યરત છે. પોતાના ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન, તેમણે તમામ રાજ્યોના સાંસદોની મુલાકાત લીધી અને સમર્થન એકત્ર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. તેમની સ્વચ્છ છબી અને સંગઠનાત્મક અનુભવને એનડીએ પોતાની સૌથી મોટી તાકાત માની રહ્યું છે.

વિપક્ષના ઉમેદવાર બી. સુદર્શન રેડ્ડી

યુનાઈટેડ વિપક્ષે ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ બી. સુદર્શન રેડ્ડીને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. 79 વર્ષીય રેડ્ડી જુલાઈ 2011 માં સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી નિવૃત્ત થયા હતા અને તેમના લાંબા કારકિર્દી દરમિયાન અનેક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો માટે ચર્ચામાં રહ્યા હતા.

કાળા ધન (Black Money) ના મુદ્દાઓ પર સરકારી બેદરકારી અંગે તેમણે કડક ટિપ્પણીઓ કરી હતી. એટલું જ નહીં, તેમણે છત્તીસગઢ સરકારની નક્સલ વિરોધી પહેલ સલવા જુડુમને ગેરબંધારણીય (unconstitutional) જાહેર કરી હતી, જે તે સમયે દેશભરમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો હતો.

તેઓ આંધ્ર પ્રદેશ હાઈકોર્ટમાં ન્યાયાધીશ અને ગુવાહાટી હાઈકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશના પદ પર પણ રહ્યા હતા. આ ઉપરાંત, તેમણે તેલંગાણામાં જાતિગત સર્વેક્ષણ સંબંધિત એક મહત્વપૂર્ણ સમિતિનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. વિપક્ષ રેડ્ડીને એક અનુભવી અને પ્રમાણિક ઉમેદવાર તરીકે રજૂ કરી રહ્યું છે અને માને છે કે તેમનો ન્યાયિક અનુભવ સંસદ અને લોકશાહી વ્યવસ્થાને મજબૂત બનાવશે.