भारत आणि बांगलादेश यांच्यातील वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी कठोर सूचना देताना म्हटले आहे की, शेजारी देशाने भारतसोबत कसे संबंध ठेवायचे हे त्यांनाच ठरवावे लागेल. त्यांच्या या विधानावर बांगलादेशची अंतरिम सरकार चिडली आहे आणि प्रत्युत्तर म्हणून भारतालाच सल्ला दिला आहे.
नवी दिल्ली: बांगलादेशात मोहम्मद यूनुस यांच्या सरकारच्या सत्तेवर आल्यापासून भारत-बांगलादेश संबंधात तणाव वाढत आहे. परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी बांगलादेशाला स्पष्ट संदेश दिला आहे की, त्यांनी भारतासोबत कसे संबंध ठेवायचे हे त्यांनाच ठरवावे लागेल. याला उत्तर देताना, बांगलादेशाचे परराष्ट्र सल्लागार मोहम्मद तौहीद हुसेन यांनी म्हटले आहे की, भारतालाही बांगलादेशासोबत कशा प्रकारचे संबंध ठेवायचे हे ठरवावे लागेल.
हिंदूंच्या मुद्द्यावर बांगलादेशची अस्वस्थता
जयशंकर यांनी बांगलादेशात हिंदू अल्पसंख्यांकांवर होणाऱ्या हल्ल्यांबद्दल चिंता व्यक्त केली होती, जी ढाकाने नाकारली आहे. बांगलादेशाचे परराष्ट्र सल्लागार मोहम्मद तौहीद हुसेन यांनी म्हटले आहे की, भारताने आमच्या अंतर्गत प्रश्नांत हस्तक्षेप करू नये. त्यांनी म्हटले, "बांगलादेशातील अल्पसंख्यांकांचा प्रश्न हा आमचा अंतर्गत प्रश्न आहे, जसे भारतातील अल्पसंख्यांक भारताचा विषय आहेत."
ढाकाच्या या प्रतिक्रियेवरून स्पष्ट होते की, मोहम्मद यूनुस यांची अंतरिम सरकार भारताच्या कठोर भूमिकेने अस्वस्थ झाली आहे. अलिकडच्या वर्षांत बांगलादेशात हिंदू समुदायावर हल्ले होण्याच्या घटना घडल्या आहेत, ज्यांबद्दल भारताने अनेक वेळा चिंता व्यक्त केली आहे, परंतु बांगलादेश सरकार हे बाह्य हस्तक्षेप मानून टाळते आहे.
भारत-बांगलादेश संबंधांतील वाढती अंतर
भारत आणि बांगलादेशातील संबंध अलीकडेच थंड झाले आहेत. जयशंकर यांनी यावर नाराजी व्यक्त करताना म्हटले होते की, बांगलादेशाने स्वतःच ठरवावे लागेल की त्यांना भारतासोबत कसे संबंध ठेवायचे आहेत. यावर प्रतिक्रिया देताना तौहीद हुसेन यांनी प्रत्युत्तर दिले, "जर भारताला वाटते की आमच्याशी संबंध महत्त्वाचे आहेत, तर त्यांनाही आपल्या भूमिकेवर विचार करावा लागेल."
त्यांनी पुढे म्हटले की, बांगलादेश नेहमीच आदर आणि सामायिक हितावर आधारित संबंधांची इच्छा बाळगतो, परंतु ही द्विपक्षीय प्रक्रिया असावी. हे विधान भारताविरुद्ध बांगलादेशच्या बदलत्या भूमिकेचे दर्शन देते, जो अलीकडे अनेक धोरणात्मक प्रश्नांवर भारतापासून वेगळे धोरण स्वीकारत आहे.
शेख हसीना यांच्या भूमिकेवरही प्रश्नचिन्ह
बांगलादेशच्या माजी पंतप्रधान शेख हसीना या सध्या देशबाहेर आहेत आणि भारताच्या आतिथ्यचा आनंद घेत आहेत. यावर बांगलादेश सरकारचे सल्लागारांनी अप्रत्यक्षपणे टीका करताना म्हटले आहे की, त्यांचे विधान संबंधांना हानी पोहोचवू शकते. त्यांनी म्हटले, "आपल्याला लक्षात ठेवावे लागेल की आमच्या माजी पंतप्रधानांची विधाने संबंधांत भेगा पाडू शकतात."
बांगलादेश-भारत संबंध अधिक बिघडतील का?
भारत-बांगलादेश संबंध ऐतिहासिकदृष्ट्या मजबूत राहिले आहेत, परंतु अलीकडच्या घटनांवरून स्पष्ट होते की दोन्ही देशांमधील अविश्वास वाढत आहे. भारताने अनेक वेळा बांगलादेशाला आर्थिक आणि सामरिक मदत दिली आहे, परंतु नवीन सरकारचा कल भारतापासून दूर आणि इतर शक्तींकडे जाणारा दिसत आहे.
