चीनमध्ये कोरोना विषाणूच्या प्रादुर्भावा नंतर आणखी एका नवीन वटवाघूळ विषाणूच्या शोधामुळे शास्त्रज्ञांची चिंता वाढली आहे. या विषाणूचे नाव HKU5-CoV-2 असे ठेवण्यात आले आहे, जे SARS-CoV-2 (कोविड-19) आणि MERS-CoV यांच्याशी साम्य दर्शविते.
नवी दिल्ली: कोरोना विषाणूच्या प्रादुर्भावा नंतर चीनमध्ये आणखी एका नवीन वटवाघूळ विषाणूच्या शोधामुळे शास्त्रज्ञांची चिंता वाढली आहे. या विषाणूचे नाव HKU5-CoV-2 असे ठेवण्यात आले आहे, जे SARS-CoV-2 (कोविड-19) आणि MERS-CoV यांच्याशी साम्य दर्शविते. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की हा विषाणूही मानवांना संसर्गाचा धोका निर्माण करू शकतो, जरी त्याची संसर्गाची क्षमता कोविड-19 एवढी नाही. तरीही संशोधक याला संभाव्य महामारीच्या धोक्याच्या रूपात पाहत आहेत आणि त्यावर सखोल अभ्यास करत आहेत.
विषाणूची ओळख कशी झाली?
HKU5-CoV-2 चा शोध चीनच्या वुहान इन्स्टिट्यूट ऑफ व्हायरॉलॉजीच्या शास्त्रज्ञांनी लावला आहे. या अभ्यासाचे नेतृत्व तीच शास्त्रज्ञ शी झेंगली (बॅटवुमन) करत आहेत, ज्यांनी कोविड-19 वरही संशोधन केले होते. संशोधनात असे आढळून आले आहे की हा विषाणू वटवाघूळांमध्ये आढळणारा एक कोरोना विषाणू आहे, जो मानवी आणि इतर स्तनधारू प्राण्यांच्या पेशींतील ACE2 रिसेप्टरशी जोडू शकतो. ही तीच प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे कोविड-19 विषाणूने मानवांमध्ये संसर्ग पसरवला होता.
हे विषाणू मानवांसाठी धोकादायक ठरू शकते का?
शास्त्रज्ञांच्या मते, सध्या या विषाणूचा कोणताही मानवी प्रकरण समोर आलेला नाही, परंतु त्याची शक्यता पूर्णपणे नाकारता येत नाही. HKU5-CoV-2 च्या अभ्यासातून हे स्पष्ट झाले आहे की—
* हे मानवी फुफ्फुस आणि आतड्याच्या पेशींना संसर्गाचा धोका निर्माण करू शकते.
* हे थेट वटवाघूळांपासून मानवांपर्यंत पसरू शकते किंवा इतर स्तनधारी प्राण्याच्या माध्यमातून मानवांपर्यंत पोहोचू शकते.
* SARS-CoV-2 (कोविड-19) च्या तुलनेत त्याची संसर्गाची क्षमता कमी आहे, परंतु उत्परिवर्तन झाल्यास ते अधिक धोकादायक ठरू शकते.
HKU5-CoV-2 चे संभाव्य लक्षणे
हे विषाणू SARS-CoV-2 (कोविड-19) आणि MERS-CoV यांच्याशी जुळते असल्याने, त्याची लक्षणेही सारखीच असू शकतात:
* ताप आणि खोकला
* श्वास घेण्यास त्रास
* घसा खवखवणे आणि नाक वाहणे
* थकवा आणि स्नायू वेदना
* गंभीर प्रकरणांमध्ये फुफ्फुसांचा संसर्ग
हे विषाणू कसे पसरू शकते?
हे विषाणूही कोविड-19 सारखेच थेट मानवांमध्ये किंवा इतर प्राण्यांच्या माध्यमातून पसरू शकते. संभाव्य संसर्गाचे मार्ग, जर एखादी व्यक्ती संसर्गाच्या वटवाघूळ किंवा त्याच्या शरीरातील द्रव (जसे की लाळ, मूत्र, विष्ठा) याच्या संपर्कात आली तर. जर हे विषाणू पहिले कोणत्याही स्तनधारी प्राण्यात (जसे की सिवेट मांजर, पॅंगोलिन, किंवा इतर वन्यजीव) पोहोचले आणि नंतर मानवांमध्ये पसरले तर.
तज्ञांचे म्हणणे आहे की HKU5-CoV-2 सध्या मानवांमध्ये संसर्ग पसरविण्यास पूर्णपणे सक्षम नाही. तथापि, विषाणूच्या नैसर्गिक उत्परिवर्तनामुळे ते भविष्यात महामारीचे रूप धारण करू शकते. शास्त्रज्ञ यावर सतत संशोधन करत आहेत जेणेकरून जर हे विषाणू मानवांसाठी धोकादायक ठरले तर वेळीच प्रतिबंधात्मक उपाययोजना केल्या जाऊ शकतील.
डब्ल्यूएचओ हस्तक्षेप करेल का?
विश्व आरोग्य संघटना (WHO) आणि इतर आंतरराष्ट्रीय संस्था या नवीन विषाणूवर लक्ष ठेवून आहेत. तथापि, अद्याप ते महामारी घोषित करण्यासारखी कोणतीही स्थिती निर्माण झालेली नाही. शास्त्रज्ञांचे सुचवणे आहे की या विषाणूवर सतत देखरेख आणि वन्यजीवांशी संपर्क कमी करण्याची गरज आहे जेणेकरून भविष्यातील संभाव्य धोक्यापासून वाचता येईल.
```
