जिओ ब्लॅकॉक म्युच्युअल फंडाला भारतीय बाजारपेठेत चार नवीन गुंतवणूक योजना सुरू करण्यास मान्यता मिळाली आहे. बाजार नियामक सेबीने या संयुक्त उपक्रमाला चार इंडेक्स फंड सुरू करण्यास हिरवा कंदील दाखवला आहे. या सर्व योजना निष्क्रिय गुंतवणूक (पॅसिव्ह इन्व्हेस्टमेंट) पर्याया अंतर्गत सादर केल्या जातील, जे डायरेक्ट प्लॅन आणि ग्रोथ ऑप्शनमध्ये उपलब्ध असतील.
चार वेगवेगळ्या गुंतवणूक लक्ष्यांवर आधारित योजना
यावेळी जिओ ब्लॅकॉकने ज्या चार फंडांना सुरू करण्याची तयारी केली आहे, ते विविध गुंतवणूकदारांच्या गरजा लक्षात घेऊन तयार केले आहेत.
जिओ ब्लॅकॉक निफ्टी मिडकॅप १५० इंडेक्स फंड
ही योजना निफ्टी मिडकॅप १५० इंडेक्सला ट्रॅक करेल. या फंडमध्ये मिडकॅप श्रेणीतील कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक केली जाईल. यामध्ये, गुंतवणूकदारांना मध्यम-आकाराच्या कंपन्यांच्या वाढीच्या संभाव्यतेत सहभागी होण्याची संधी मिळेल. ओपन-एंडेड (Open-ended) संरचनेमुळे, गुंतवणूकदार कोणत्याही वेळी प्रवेश (एंट्री) किंवा बाहेर (एक्झिट) पडू शकतात.
जिओ ब्लॅकॉक निफ्टी नेक्स्ट ५० इंडेक्स फंड
हा फंड निफ्टी नेक्स्ट ५० इंडेक्समध्ये समाविष्ट असलेल्या कंपन्यांना ट्रॅक करेल. म्हणजेच, ज्या कंपन्या सध्या टॉप ५० मध्ये नाहीत, परंतु भविष्यात लार्ज-कॅप बनण्याची शक्यता आहे. या फंडमुळे, गुंतवणूकदारांना भविष्यातील संभाव्य दिग्गज कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी मिळेल.
जिओ ब्लॅकॉक निफ्टी स्मॉलकॅप २५० इंडेक्स फंड
या फंड अंतर्गत निफ्टी स्मॉलकॅप २५० इंडेक्सशी संबंधित कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक केली जाईल. ही योजना अशा गुंतवणूकदारांसाठी बनवण्यात आली आहे, जे दीर्घकाळात अधिक परतावा (रिटर्न) मिळवण्याची अपेक्षा करतात आणि थोडा अधिक धोका पत्करण्यास तयार असतात. स्मॉलकॅप विभागात गुंतवणूक करणे जोखमीचे असू शकते, परंतु त्यात संभाव्य वाढीची शक्यता देखील अधिक असते.
जिओ ब्लॅकॉक निफ्टी ८-१३ इयर जी-सेक इंडेक्स फंड
ही योजना सरकारी रोख्यांमध्ये (गिल्ट्स) गुंतवणूक करेल, ज्यांची परिपक्वता (मेच्युरिटी) मुदत ८ ते १३ वर्षांच्या दरम्यान असेल. ही योजना अशा गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहे जे कमी क्रेडिट जोखीम आणि स्थिर परतावा शोधत आहेत. यामध्ये व्याजदरात होणाऱ्या बदलांची संवेदनशीलता अधिक असेल, त्यामुळे दीर्घकालीन दृष्टिकोन (लॉन्ग टर्म पर्सपेक्टिव्ह) आवश्यक आहे.
गुंतवणुकीची किमान रक्कम आणि इतर अटी
या सर्व योजनांमध्ये गुंतवणुकीची किमान रक्कम फक्त ₹५०० ठेवण्यात आली आहे, जेणेकरून लहान गुंतवणूकदारही सहजपणे यात सहभागी होऊ शकतील. विशेष म्हणजे, या योजनांमध्ये एक्झिट लोड (Exit Load) नसेल. म्हणजेच, गुंतवणूकदार कोणतीही फी न भरता, त्यांची युनिट्स (Units) विकू शकतात.
हे फंड केवळ डायरेक्ट प्लॅन आणि ग्रोथ ऑप्शनमध्ये उपलब्ध असतील. म्हणजेच, या योजनांमध्ये कोणताही लाभांश (डिव्हिडंड) पर्याय नसेल आणि फंडमध्ये जो काही नफा (लाभ) होईल, तो युनिट्सच्या मूल्यामध्ये जोडला जाईल.
जिओ ब्लॅकॉकची पार्श्वभूमी काय आहे?
जिओ ब्लॅकॉक हे एक संयुक्त (जॉइंट) उद्यम आहे, जे रिलायन्स इंडस्ट्रीजची जिओ फायनान्शियल सर्व्हिसेस (Jio Financial Services) आणि अमेरिकेतील ब्लॅकॉक यांच्यातील ५०:५० भागीदारीत स्थापित झाले आहे. ब्लॅकॉक ही जगातील सर्वात मोठ्या मालमत्ता व्यवस्थापन (ॲसेट मॅनेजमेंट) कंपन्यांपैकी एक आहे. ही भागीदारी भारतीय बाजारात निष्क्रिय गुंतवणुकीला (पॅसिव्ह इन्व्हेस्टमेंट) प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि तंत्रज्ञान आधारित वित्तीय उत्पादनांच्या विकासावर केंद्रित आहे.
फंड युनिट्स कधी खरेदी करू शकाल?
प्रत्येक योजनेचे सदस्यत्व नवीन फंड ऑफर (NFO) अंतर्गत सुरू होईल. या NFO ची मुदत ३ ते १५ दिवसांच्या दरम्यान असेल. तथापि, त्यांच्या निश्चित तारखांची घोषणा अद्याप केलेली नाही. फंड हाऊस लवकरच सदस्यता विंडोची माहिती देईल.
सेबीच्या मान्यतेनंतर (मंजुरी) वेगाने वाढ होत आहे
जुलै २०२३ मध्ये घोषित हे संयुक्त उद्यम, मे २०२५ च्या अखेरीस म्युच्युअल फंड व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सेबीची परवानगी मिळवू शकले आहे. त्यानंतर कंपनीला गुंतवणूक सल्लागार (इन्वेस्टमेंट ॲडव्हायझर) आणि ब्रोकरेज फर्म म्हणून काम करण्याची परवानगी देखील देण्यात आली आहे.
निष्क्रिय फंड (पॅसिव्ह फंड) का लोकप्रिय होत आहेत?
अलीकडच्या वर्षांमध्ये निष्क्रिय फंडांची (पॅसिव्ह फंड्स) मागणी झपाट्याने वाढली आहे, कारण या फंड्समधील खर्चाचे प्रमाण सक्रिय फंडांच्या तुलनेत खूपच कमी असते. तसेच, त्यांचे कार्य (performance) पूर्णपणे संबंधित निर्देशांकाशी (इंडेक्स) जोडलेले असते. अशा स्थितीत, गुंतवणूकदाराला हे आधीच माहीत असते की फंड कशाशी संबंधित आहे आणि त्याचा परतावा (रिटर्न) कोणत्या इंडेक्सच्या कामगिरीवर अवलंबून असेल.
