प्रीमियम पेट्रोलचा वापर सामान्य गाड्यांमध्ये मायलेज किंवा परफॉर्मन्स वाढवण्यात फारसा फरक करत नाही. रेग्युलर E20 पेट्रोल जवळपास समान ऑक्टेन आणि इथेनॉल पातळीसह एक सुरक्षित पर्याय आहे. हाय-परफॉर्मन्स किंवा जुन्या गाड्यांसाठी 100 RON पेट्रोल उपयुक्त ठरू शकते, कारण ते इथेनॉल-मुक्त आणि इंजिनसाठी अनुकूल असते.
पेट्रोल: साधारणपणे, गाडी मालकांना वाटते की प्रीमियम पेट्रोल टाकल्याने मायलेज वाढते, परंतु तज्ञांनुसार हे प्रत्येक गाडीसाठी आवश्यक नाही. 2020 नंतर बनवलेल्या बहुतांश गाड्या E20 रेग्युलर पेट्रोलवर सहज चालू शकतात, कारण यात ऑक्टेन रेटिंग 95-98 RON आणि इथेनॉलची पातळी जवळपास समान आहे. प्रीमियम पेट्रोलमध्ये इंजिन स्वच्छ ठेवणारे ॲडिटीव्हज (additives) असतात, पण मायलेज किंवा परफॉर्मन्समध्ये फारसा फरक पडत नाही. 100 RON पेट्रोल विशेषतः हाय-परफॉर्मन्स आणि जुन्या गाड्यांसाठी फायदेशीर आहे.
प्रीमियम आणि रेग्युलर पेट्रोलमधील फरक
2020 मध्ये भारतात BS6 नियम लागू झाल्यानंतर पेट्रोलची किमान ऑक्टेन रेटिंग 88 RON वरून वाढवून 91 RON करण्यात आली. सध्या, रेग्युलर E20 पेट्रोलची ऑक्टेन रेटिंग साधारणपणे 95 ते 98 RON पर्यंत असते. तर, XP95 किंवा Power95 सारख्या प्रीमियम पेट्रोलमध्ये देखील जवळपास तीच ऑक्टेन रेटिंग असते. फरक फक्त इतकाच आहे की प्रीमियम पेट्रोलमध्ये इंजिन स्वच्छ ठेवणारे ॲडिटीव्हज (additives) समाविष्ट असतात.
ग्राहकांना हवे असल्यास ते 100 RON असलेले पेट्रोल देखील घेऊ शकतात, जे बहुतेक इथेनॉल-मुक्त असते, परंतु हे पेट्रोल रेग्युलर पेट्रोलपेक्षा प्रति लीटर जवळपास ₹60 महाग असते. अशा पेट्रोलची गरज फक्त त्या गाड्यांना असते ज्यांच्या इंजिनसाठी हाय-ऑक्टेन इंधन आवश्यक आहे.
कोणत्या गाडीत कोणते पेट्रोल टाकावे
प्रीमियम किंवा हाय-ऑक्टेन पेट्रोल सामान्यतः स्पोर्ट्स किंवा हाय-परफॉर्मन्स गाड्यांसाठी बनवले जाते. या गाड्यांमध्ये इंजिनचे कम्प्रेशन रेश्यो (compression ratio) अधिक असते, ज्यामुळे हाय-ऑक्टेन इंधनाने इंजिन सुरळीत चालते आणि प्रदूषण कमी होते.
तुमची गाडी सामान्य असेल आणि तिला हाय-ऑक्टेनची गरज नसेल, तर प्रीमियम पेट्रोल टाकल्याने मायलेज वाढणार नाही किंवा परफॉर्मन्समध्येही फरक पडणार नाही. काही प्रकरणांमध्ये ते इंधन कार्यक्षमता (fuel economy) कमी देखील करू शकते. रेग्युलर E20 पेट्रोलमध्ये जवळपास 20 टक्के पर्यंत इथेनॉल असते, जे इंजिनला थोड्या गंजण्यापासून वाचवते.
RON आणि इथेनॉलचे महत्त्व
RON (Research Octane Number) हे दर्शवते की पेट्रोल स्वतःहून पेट न घेता किती कम्प्रेशन (compression) सहन करू शकते. उच्च RON असलेले इंधन उशिरा पेट घेते आणि हाय-परफॉर्मन्स इंजिनसाठी चांगले मानले जाते. इथेनॉल पेट्रोलमधील आर्द्रता (नमी) शोषून घेण्याची क्षमता ठेवते, ज्यामुळे जास्त काळ साठवून ठेवल्यास पेट्रोलमध्ये पाणी जमा होऊ शकते आणि ऑक्टेन कमी होऊ शकते.
100 RON असलेल्या पेट्रोलमध्ये जवळपास कोणतेही इथेनॉल नसते. हे पेट्रोल दीर्घकाळ साठवून ठेवण्यासाठी बनवले जाते आणि यात इंजिनला कमी नुकसान पोहोचवणारी वैशिष्ट्ये असतात.
कोणत्या गाडीत 100 RON पेट्रोल आवश्यक आहे
100 RON पेट्रोल जुन्या गाड्यांसाठी आणि ज्या गाड्यांचे इंधन प्रणाली (fuel system) इथेनॉल सहन करू शकत नाहीत त्यांच्यासाठी आवश्यक आहे. याव्यतिरिक्त, हाय-परफॉर्मन्स स्पोर्ट्स गाड्यांसाठी XP100 सारखे 100 RON पेट्रोल चांगले मानले जाते. हे नॉन-कॉरोसिव्ह (non-corrosive), इथेनॉल-मुक्त आणि अधिक ऊर्जा देणारे इंधन असते, जे इंजिनला दीर्घकाळ सुरक्षित ठेवते.
कोणत्या पेट्रोलचे काय फायदे मिळतात
रेग्युलर E20 पेट्रोल सामान्य गाड्यांसाठी पुरेसे आहे. यात ऑक्टेन रेटिंग 95-98 RON असते आणि त्यात असलेले इथेनॉल इंजिन स्वच्छ ठेवते. प्रीमियम पेट्रोलमध्ये ॲडिटीव्हज (additives) मिसळले जातात, जे इंजिन स्वच्छ ठेवण्यास मदत करतात. पण यामुळे मायलेज किंवा परफॉर्मन्समध्ये फारसा फरक पडत नाही.
100 RON पेट्रोलचा वापर फक्त त्या गाड्यांमध्ये फायदेशीर आहे ज्यांना उच्च-ऑक्टेन इंधनाची गरज आहे. यात इथेनॉल नसते आणि ते इंजिनचे पार्ट्स दीर्घकाळ सुरक्षित ठेवते.
